Ürəklərdə yaşayan yazıçı-jurnalist
19-02-2024, 16:32. Разместил: admin44
Şamil Fərzəliyev – 90
Tanınmış yazıçı-jurnalist, unudulmaz media təşkilatçısı Şamil Fərzəliyev (Şamil Xurşud) həyatdan vaxtsız getsə də, ədəbi-mədəni aləmdə silinməz izlər qoyub. Onun çoxşaxəli bədii-publisistik irsi ədəbiyyatımızda və jurnalisistikamızda özünəməxsusluğu ilə seçilib və əks etdirdiyi dövrün canlı salnaməsi kimi bu gün də tarixi-estetik önəmini qoruyub saxlayır.
Əslən Qərbi Azərbaycanın Zəngəzur mahalının Ağudi kəndindən olan Şamil Fərzəliyev 1934-cü il fevralın 18-də Ucar rayonunda anadan olmuşdu. Ötən əsrin 50-ci illərində Bakı Dövlət Universitetində jurnalistika təhsili aldığı illərdən bədii-publisistik yaradıcılığa başlayan gənc qələm sahibinin qəzet-jurnallarda çap olunan müxtəlif janrlı yazıları, televiziya və radio səhnəcikləri onu istedadlı müəllif kimi tanıtmışdı. Ali təhsildən sonra Moskva İctimai Elmlər Akademiyasını da bitirən Şamil müəllim Azərbaycan KP MK aparatında təlimatçı vəzifəsində çalışsa da, onun yazıb-yaratmaq həvəsi qarşısında açılmış ictimai-siyasi karyera yüksəlişinə üstün gəlmişdi.
1972-ci ildə ölkənin populyar “Azərbaycan gəncləri” qəzetinin baş redaktoru vəzifəsinə təyin olunan yazıçı-jurnalist yaradıcılıqla daha ciddi məşğul olmağa başlamış, bir sıra sənədli-bədii əsərlər ərsəyə gətirmişdi. Təçrübəli media təşkilatçısı 1980-ci ildə Azərbaycanda “Molla Nəsrəddin” ənənələrini davam etdirən “Kirpi” satirik jurnalının baş redaktoru vəzifəsinə irəli çəkilmiş və 6 il bu nüfuzlu nəşrə bacarıqla rəhbərlik etmişdi. O illərdə yeni kitabları nəşr olunmuş, pyesləri səhnələşdirilmişdi. Amansız xəstəliyin 52 yaşında, yaradıcılığının çiçəklənən vaxtında istedadlı qələm sahibini həyatdan aparması jurnalistika və ədəbiyyatımızın da ağır itkisi olmuşdu.
O zaman oğlanları – Araz 9-cu sinifdə oxuyurdu, Azər hərbi xidmətdə idi. Qızları Həqiqət və Sədaqət təzə ailə həyatı qurmuşdular. Nəvələri Xəzərlə Orxan hələ yenicə “baba” deməyə başlamışdılar. Azərin ailə həyatı qurmağını, Arazın Bakı Dövlət Universitetinin jurnalistika fakültəsini bitirməyini, Həqiqətin oğlu Oqtayın, qızı Nigarın, Sədaqətin oğlu Cavidin, qızı Nərgizin, Azərin oğlanları Şamil və Cavadın, qızı Səminin, Arazın qızları Nuray və Fidanın dünyaya gəlməyini görmək isə Şamil müəllimə qismət olmsa da, onun nakam ruhunu sevindirib, nəslinin davamına sevindirici töhfələr olub. Adı, imzası isə professional jurnalistikamızda və milli ədəbiyyatımızda unudulmaz yazarların sırasında yer alıb.
Ötən əsrin 70–80-ci illərində ölkəmizin ən oxunaqlı qəzetlərindən biri olan “Azərbaycan gəncləri”nin baş redaktoru olması yaşlı nəslin yaddaşında parlaq izlər qoyub. Qəzetin sovet dövrünün mətbu nəşrləri arasında öz mövzuları, dəst-xətti ilə seçilməsi xeyli dərəcədə onun təşəbbüskar, sabitqədəm media rəhbəri olması ilə bağlı idi. Şamil Fərzəliyev “Kirpi” jurnalına baş redaktorluğu dövründə bu nəşr cəmiyyətdə baş verən neqativ hallara, əliəyriliyə, rüşvətxorluğa və bürokratiyaya qarşı ən fəal mübarizə aparan mətbu orqan kimi daha da populyarlaşıb.
Vaxtilə bir yerdə çalışdığı həmkarlarından biri öz xatirələrində onu “oxucularını insanlığa, Vətənə, torpağa məhəbbətə və bağlılığa çağıran redaktor”, başqa biri “əqidəli, yüksək mənəviyyatlı və fəal vətəndaş mövqeyi olan ziyalı”, digəri isə “vicdanlı, zəhmətkeş insan, demokratik ruhlu qəzet rəhbəri” adlandırıb. Onun barəsində bir yerdə işlədiyi həmkarlarından Şahin Quliyev, Tofiq Mütəllibov, Mürşüd Dadaşov, Piri Məmmədov, Möhbəddin Səməd, Abdül Qəni, Şakir Yaqubov, Elçin Mehrəliyev yüksək sevgi və ehtiramla söz açıblar.
Ötən əsrin 60-cı illər ədəbi nəslinə mənsub olan istedadlı jurnalist və qəzet redaktorunun ədəbi yaradıcılığı çox maraqlı və rəngarəng idi. Şamil Xurşud qələmə aldığı obrazların fərdi xüsusiyyətlərini, psixoloji aləmini açmağı, təsvir etdiyi hadisələrin mahiyyətini bitkin ifadələrlə dolğun və canlı çatdırmağı sevirdi. Yazıçı və şairlərdən Əli Vəliyev, Məmməd Araz, Qulu Xəlilov, Nəbi Xəzri, Cəmil Əlibəyov, Qəşəm Aslanov, Yusif Kərimov, Vahid Əziz, Rəfiq Zəka, Xalid Əlimirzəyev, Şahmar Əkbərzadə, Əmir Mustafayev, İsmayıl Qarayev, Qədir İsmayılov, Flora Xəlilzadə Şamil Fərzəliyevin yaradıcılığı və şəxsiyyəti barədə mötəbər fikirlər söyləyiblər.
Şamil Xurşudun “Sizi unutmaram”, “İnsan yaşayır”, “Azarkeş nənə”, “Xəstələr”, “Özüm və özün”, “Ağaclar kəsilmədi”, “Naxırçı çörəyi”, “Sakitlik olmayacaq” kitabları çox böyük maraqla oxunurdu. O, həm də incə zövqlü, hadisələri inandırıcı, əhatəli təhlil edən, şərh verən dramaturq idi. “Sən tək deyilsən”, “Məhəbbət novellası”, “Yaz yağışı”, “Qvardiya, irəli”, “Sevinc”, “Yol ayrıcında”, Mirzə Şəfi Vazehin həyatına həsr etdiyi “Bəxtiyar deyil” səhnə əsərləri və televiziya tamaşaları bədii məzmunu, milli koloriti və üslubu ilə tamaşaçıların rəğbətini qazanmışdı.
İstər jurnalist, istər yazıçı, istərsə də dramaturq kimi Şamil müəllimin qısa ömründə qoyduğu izləri, unudulmaz xatirələri saymaqla qurtarmaz. Bütün bunlarla yanaşı, Şamil Fərzəliyev gözəl və alicənab insan, hamıya xeyirxahlıq, kömək etməyə, yardım əli uzatmağa hazır olan genişqəlbli insan idi. Onu tanıyan hər kəsin qəlbi sağlığında ürəklərdə özünə heykəl qoyduran istedadlı yazıçı-jurnalistin barəsində ən xoş və məhrəm sözlərlə dolu idi. Övladlarına təmizlik, saflıq, xeyirxahlıq kimi nəcib keyfiyyətlər aşılayan Şamil müəllimin öz həyatı da hekayə kimi maraqlı və unudulmaz idi.
Təkcə yaradıcılığı, əsərləri, səmimiyyəti deyil, Şamil Fərzəliyevin ailə münasibətləri, övladlarına və doğulduğu torpağa olan sevgisi də bir örnək idi. O, vəfat edəndə dəfn üçün Bakıda İkinci Fəxri xiyabanda yer ayrılsa da, onu öz arzusuna uyğun olaraq Ucardakı Qarabörk məzarlığında torpağa tapşırıblar. Parlaq xatirəsi isə qədirbilən ürəklərdə yaşayır.
Süleyman QARADAĞLI,
AZƏRTAC
"Yeni həyat" qəzeti,
www.yeniheyet.az
Вернуться назад