Təhsilin inkişaf prioritetləri
- 27-09-2024, 14:55
- Maraqlı
- 0
- 75
Təlim və intizam
(Birinci yazı)
Kainatın təbii inkişafı yavaş- yavaş adət etdiyimiz qayda-qanunlardan xaosa (qarmaqarışıqlığa) doğru sürətlə irəliləyir. Əgər belə əyyamda nə isə icra etmək istəsən (məsələn, elmi biliklərini, vərdişlərini artırmaq arzusu) onda gərək çoxlu əməl sərf edəsən, tər axıdasan. BMT-nin XXI əsri "Təhsil əsri" elan etməsi rəqabətin yaşamaq uğrunda mübarizənin getdikcə böyük vüsət aldığı müasir dünyada irəli gəlir. Keyfiyyətli, səmərəli və davamlı təhsilə hazırki dövrün ən aktual məsələsi olaraq baxılır.
Böyük İslam peyğəmbəri Hz.Məhəmməd (ə) öz ümmətinə hələ XV əsr bundan öncə buyurmuşdur "Elm Çində olsa belə onun ardınca gedin". Onun varisi Hz.Əli (ə) yuxarıda vurğulanan fikri məntiqini tamamlayır."Elmi beşikdən qəbr evinə qədər öyrən "
Dahi dünya şöhrətli şairimiz Nizami G. Yazır: “ Qüvvət elmdədir, başqa cür heç kəs heçkəsə üstünlük eləyə bilməz!”
Şərqdə ilk Demokratik Müsəlman Müstəqil Azərbaycan Respublikasının yeni dövrünün memarı və qurucusu Heydər Əliyev demişdir: " Təhsil millətin gələcəyidir"
Məlumdur ki, təhsil ictimai prosesdir və o hər bir cəmiyyətdə insanların maraqlarının təminatına xidmət edir. Sürətlə dəyişən və daha çox qloballaşan dünyamızda bəşəriyyət üçün tamamilə yeni olan problemlər yaranmışdır: Sosial apatiya və təcavüz artmış, növbənöv epidemiyalar yayılmış, narkomaniya və cinayətkarlıq geniş vüsət almış, nəhayət terrorizm əsl bəlaya çevrilmişdir.
Bütün dünyanı qısa zaman kəsiyində heyrətə. Gətirməyi bacaran prezidentimiz, müzəffər Ali baş komandan İlham Əliyev demişdir: "Hər bir ölkənin inkişafını onun insanları, insanların bilikləri, istedadı müəyyən edir. Elə ölkələr vardır ki, orada təbii sərvətlər yoxdur. Ancaq o ölkələr dünyada ən inkişaf etmiş ölkələrdir. Bizdə bu yolu getməliyi.
Bu mənada varislik inkişafa xidmət etməli, özündən əvvəl gələnin mahiyyətcə zənginləşməsinə və əhatə dairəsinin genişlənməsinə yönəlməlidir.
Ötən əsrin 90-cı illərin gərgin ictimai-siyasi olayları çoxsaylı müəllimləri pedoqoji prosesin təbii axarından üz döndərməyə məcbur etdi. Onlar təlim-tərbiyədə intizamın rolunun azaldığını gördülər və ciddi-cəhdlə təlimdə asan yollar axtarışına çıxdılar. Əlbəttə bu dövrün müvəqqəti tələbi olsada, yanlış idi. Elə bu dövrdən təlim-tərbiyənin səviyyəsi kəskin aşağı düşdü. Biz keçmişimizi özümüzün kimliyini dərk etmədən gələcəyimizi qura bilmərik, keçmişin dərslərindən ibrət götürməliyik. İntizam cəmiyyətin normal fəaliyyəti üçün vacib şərtlərdən biridir. O, insanların hüquq və əxlaq normalarını tənzimləyən rəftar qaydası sayılır. İctimai quruluşu ənənələrə əsaslanan cəmiyyətlərdə insanların davranışı daha çox dini-əxlaqi normalarla tənzimlənir. Kapitalist ölkələrdə maddi gəlir, şəxsi mənafe üstün olduğundan intizam da onlara xidmət edir.
Xalqımızın ümummilli lideri hələ ötən əsrin 70-ci illərindən başlayaraq ilk hakimiyyəti dövründə ölkəmizdə gələcək nəslin tam dəyərli insanlar kimi formalaşması üçün təhsil sahəsinə böyük önəm vermişdir. Xalqımızın tələbi ilə ikinci dəfə hakimiyyətə gəldikdə müstəqilliyimizi bərpa etdikdən dərhal sonra qarşıda duran ən vacib məsələlərdən biri milli təhsilimizin istiqamətini inkişaf etmiş ölkələrə tərəf yönəltmək idi. Bütün sahələrdə olduğu kimi təhsil sahəsində də onun təşəbbüsü və rəhbərliyi altında yeni milli təhsil konsepsiyası yaradılaraq , təhsil qanunu qəbul edilərək, dünya təhsil sisteminə Azərbaycanın yeni təhsili inteqrasiya olundu və mürəkkəb bir tarixi şəraitdə ölkəmizdə Milli təhsil sistemi - kurikuluma start verildi.
Belə bir tarixi məqamda dünya şöhrətli siyasətçimiz Ulu Öndər Heydər Əliyev demişdir: " Məktəbdə gənclərimizi nə qədər yaxşı, hərtərəfli hazırlasalar, müstəqil Azərbaycanın gələcəyi də bir o qədər parlaq olar."
Dəyişkən dövrün tələblərini nəzərə alsaq uşaqlarımızın elmi biliklərə yiyələnməsində müəyyən çətinliklərin meydana çıxmasını qəbul etməli idik. " Baloniya" təhsil sisteminə qoşulan yeni milli kurikulum, hətta, azyaşlı uşaqların kompüterlə, internetlə davranışını tələb edirdi.
( Ardı var)
Rəvvaq QURBANOV,
tədqiqatçı - psixoloq.