• Masallıda çox zəhmətkeş, vətənpərvər, həqiqi Azərbaycan vətəndaşları yaşayır...
  • Heydər Əliyev
  • RU
  • EN
  • » » NOVRUZ BAYRAMI TƏBİƏTİN CANLANMASININ MÜJDƏÇİSİDİR

    NOVRUZ BAYRAMI TƏBİƏTİN CANLANMASININ MÜJDƏÇİSİDİR

           Novruz  bir bayram kimi baharın gəlməsi münasibətilə geniş miqyasda qeyd olunur və sevincli bir hala — qışın qurtarmasına və baharın gəlişinə həsr olunur.Novruz bayramını qeyd etmək təzə ili, baharın ilk gününü qarşılamaq deməkdir. Təqvimdə baharın ilk günü isə günəşin bir illik fırlanması ilə əsaslanır.Alimlərin fikrincə bu bayramın tarixi çox qədimdir. Elmi araşdırmalar Novruz  bayramının  Zərdüşt  peyğəmbərin yaşadığı dövrlə bağlayır, onun yaşını ən azı 3700, ən çoxu 5000 ilə bərabər edirlər. İlk yazılı mənbədə qeyd olunur ki, Novruz bayramı bizim eradan əvvəl 505-ci ildə yaranmışdır.

       2009-cu il sentyabrın 30-da  Novruz  bayramı YUNESKO tərəfindən qeyri-maddi mədəni irs siyahısına daxil edilmiş, 23 fevral 2010-cu ildə isə BMT Baş Assambleyasının 64-cü sessiyasının iclasında mart ayının 21-i "Beynəlxalq Novruz Günü" elan edilmişdir. Novruz bayramı Azərbaycanda geniş miqyasda qeyd olunduğu üçün bayram ərəfəsi qeyri-iş günləri elan olunur. Novruz bayramının mənşəyi qədimdir. İslam dini Yaxın Şərq və Orta Asiya ölkələrində yayıldıqdan sonra Ərəb xilafəti bu ölkələrin xalqlarının adət-ənənələrini, bayramlarını təqib etməyə başladı. Əksər  xalqlar  bahar  bayramının mahiyyətindən doğan bir sıra adət-ənənələri, oyunları indiyədək saxlamışlar.

        Azərbaycanda  Novruz bayramı  xalq tərəfindən böyük coşqu ilə  qeyd olunurdu.  Çar hökuməti bu bayrama Milad bayramı qədər diqqət yetirməsə də, Hacı Zeynalabdin Tağıyev, Ağa Musa Nağıyev, Şəmsi Əsədullayev kimi milyonçular Bakı əhlinin bu bayramı təmtəraqla qeyd etməsinə böyük yardım edirdilər. 

    Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə də Novruz iki dəfə təntənəli şəkildə qeyd edilib. Ancaq Azərbaycanda Sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra vəziyyət dəyişdi. 1920-ci ilin aprelin 28-də Azərbaycanda Sovet hakimiyyəti qurulandan bir müddət sonra da bolşeviklər Novruzun qeyd olunmasına xalqın dəstəyini qazanması üçün icazə verirdi. Azərbaycanda Sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra da Novruz bayramları əvvəlki təntənə ilə qeyd olunmaqda davam edirdi. "Kommunist" qəzeti 1921-ci il 24 mart tarixli nömrəsində yazırdı ki, "Novruz bayramı" günlərində məktəblərdə tətillər başlanır, küçələrdə şagirdlərin bayram nümayişləri, teatr və klublarda tamaşa və konsertlər təşkil edilir. İmkansız əhaliyə müxtəlif ərzaq məhsulları paylanır.  Ancaq bununla bərabər, radikal bolşeviklər tərəfindən Novruza qarşı kompaniyalar ara vermirdi. Bu bolşeviklərə qarşı ən böyük təpkini isə Nəriman Nərimanov göstərirdi. Bu bayrama münasibətini N. Nərimanov 1913-cü ildə "İqbal" qəzetinin 19 mart tarixli sayında ətraflı şəkildə izah edir, Novruzu İslam dini ilə heç bir əlaqəsi olmayan, insanları birliyə və bərabərliyə səsləyən milli bayram kimi göstərirdi.

    İslam xadimləri bu bayrama həmişə dini rəng verməyə çalışırlar. Ancaq Novruzun islamdan da əvvəl yaranmasını görkəmli maarifçilərdən Firdovsi, Rudaki, Avisenna, Nizami, Sədi, Hafiz və başqaları da təsdiq edirlər. Novruz bayramının yaranması tarixinə həsr olunmuş yazılardan Nizamilmülkün "Siyasətnamə"sini, Ömər Xəyyamın "Novruznamə"sini, Nizaminin “İsgəndərnamə”sini və başqalarını qeyd etmək olar. Sovet dövründə bu bayram qeyri-rəsmi qeyd olunurdu, çünki hökumət orqanları buna icazə vermirdilər və insanları təqib edirdilər. Ancaq bütün bunlara baxmayaraq, əsrlərdən qalmış ənənələrə sadiq olaraq, hər bir azərbaycanlı ailəsi bu bayramı qeyd edirdi. Təbiətin, həyatın oyanması Novruzdan başlanır. Azərbaycan xalqı bunu çox təntənəli və həm də Yeni ilin, yeni günün – Novruzun gəlişinə ən azı dörd həftə əvvəldən qeyd etməyə başlayır. Belə ki, hər həftənin ikinci günləri Su çərşənbəsi, Od çərşənbəsi, Yel çərşənbəsi və Torpaq çərşənbəsi qeyd olunur. Xalq inacına əsasən birinci çərşənbə günü su və su mənbələri təzələnir və hərəkətə gəlir, ikinci çərşənbədə od, üçüncü çərşənbədə yel və nəhayət dördüncü Torpaq çərşənbəsində təbiət oyanır və bu baharın gəlməsindən xəbər verir. Novruzu qeyd edərkən kəndlilər təzə ilin necə keçməyini: quru və yaxud yağıntılı, məhsuldarlığın dərəcəsini təyin edirdilər. Ənənəyə görə Novruzun birinci gününü - yaz, ikincini - yay, üçüncünü - payız, dördüncü gününü isə - qış sayırlar. Əgər birinci gün küləksiz və yağmursuz olarsa, deməli bu yaz kənd təsərrüfatı işləri üçün əlverişli olacaq. Əksinə yağmurlu, külək olsa, deməli bütün yaz belə olacaq. Qalan üç günlərdə də yayın, payızın və qışın necə olacağı təyin olunurdu.

    Azərbaycanda lap qədimlərdən novruz şənliklərində “Sayaçı”, “Yuğlama”, “Yel baba”, “Cütçü şumu”, “Kəvkəs”, “Kosa-kosa”, “Qaravəlli”,və s. kimi milli xalq oyunları keçirilib. Bütün bunlarla birlikdə “Kəndirbaz”, “Masqara”, tamaşaları hazırlanır. Novruz bayramı qədim ənənələrlə, oyunlarla zəngindir. Qədim ənənələrdən "Xıdır İlyas" (məhsuldarlıq, çiçəklənmə rəmzi), "Kos-kosa”, “Qayış (Kəmər) götürdü”, “Hil-hil” - meydan məzəli oyunu (baharın gəlməsi rəmzi) və falabaxmanı qeyd etmək olar.

        Novruzun keçirilməsi üçün Moskvaya rəsmi müraciəti Azərbaycan KP MK-nın birinci katibi Vəli Axundov etsə də, bayramın təşkilatçılıq işləri mərkəzi komitənin gənc və ambisiyalı ideoloji katibi Şıxəli Qurbanova tapşırılmışdı.  Novruz bayram Şıxəli Qurbanov birinci katib olanda rəsmi keçirilməyə başlandı.

     Artıq Azərbaycan müstəqillik qazanandan sonra bu gözəl bayram məhdudiyyətsiz keçirilir. Ulu öndər Heydər  Əliyev hakimiyyətə gələndən sonra  Novruz bayramının daha rəngarəng keçirilməsi üçün xüsusi qayğı göstərirdi. Bayram tədbirlərində şəxsən iştirak edirdi. Ümummilli Liderin layıqli davamçısı cənab İlham Əliyev rəhbərliyi dövründə də Novruz bayramının ümümmilli bayrama çevrilib. Martın 21 gününün  “Beynəlxalq Novruz  günü” kimi qeyd olunmasında  respublikanın birinci xanımı Mehriban xanım Əliyevanın böyük zəhməti var.





                                                                          ƏFRAİL FƏRZİYEV,
     YAP VETERANI




                                              
     

     


    шаблоны для dle 11.2
    DİGƏR XƏBƏRLƏR
    XƏBƏR LENTİ
    1. 17:09 Masallıda "Ana və uşaq sağlamlığı: mövcud problemlərə müasir baxış" mövzusunda beynəlxalq elmi konfrans
    2. 17:06 Masallıda rayon rəhbərinin 08 may 2025-ci il tarixli vətəndaş qəbulu
    3. 12:13 Azərbaycan-Vyetnam arasında münasibətlərin inkişafı üçün yeni üfüqlər açılır
    4. 16:40 Masallının Banbaşı ərazisində şəhid məzarları rayon rəhbəri tərəfindən ziyarət olundu
    5. 16:37 Masallının Banbaşı kəndində rayon rəhbərinin 07 may 2025-ci il tarixdə səyyar görüş-qəbulu
    6. 15:47 Masallı şəhər 2 saylı tam orta məktəbində idman meydançasının açılış mərasimi
    7. 15:33 Masallıda Ağsaqqallar Şurasının illik hesabat konfransı - 2025
    8. 16:47 Ərkivanda “Göycə” yetişdirilir - MASALLIDA
    9. 12:36 “Musiqi dünyası”na elmi səyahət
    10. 16:53 Masallıda rayon rəhbərinin 01 may 2025-ci il tarixli vətəndaş qəbulu
    11. 20:23 Azərbaycan Respublikası Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatı Masallı rayon təşkilatının konfransı 
    12. 20:19 CƏNUBDA ƏN ÇOX BOŞANMA HALI HANSI RAYONDA QEYDƏ ALINIB? BOŞANMALARIN STATİSTİKASI AÇIQLANIB.
    13. 17:36 Masallıda abadlıq və xeyriyyə işləri – aprel 2025
    14. 17:34 Masallının yollarında təmir işləri davam etdirilir
    15. 17:33 Masallıda 07-30 aprel 2025-ci il tarixlərində şəhid adına görülmüş işlər barədə
    16. 17:32 Masallıda şəhid ailələri və məzarlarını ziyarət - 07-30 aprel 2025-ci il
    17. 14:59 Azərbaycan ilə İran arasında imzalanmış sənədlər mübadilə edilib
    18. 23:30 İki ölkə arasında əlaqələr dərin etimada və qarşılıqlı hörmətə əsaslanır
    19. 17:50 Masallıda ətraf mühiti çirkləndirənlər cərimə edildi
    20. 17:49 Masallıda növbəti əmək yarmarkası keçirilmişdir
    21. 16:47 İRAN - AZƏRBAYCAN MÜNASİBƏTLƏRİNDƏ YENİ SƏHİFƏLƏR
    22. 14:53 Tərlan Musayevanın “Ulu Öndərə mənəvi borcum” kitabı işıq üzü görüb
    23. 14:29 Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin 2025-ci il aprelin 25-də Çinin CGTN telekanalına verdiyi müsahibə beynəlxalq cəmiyyətdə böyük marağa səbəb olub
    24. 14:13 Azərbaycan-Çin arasında imzalanan sənədlər qarşılıqlı əlaqələri daha da möhkəmləndirəcək
    25. 23:30 İkitərəfli münasibətlər yüksək dinamika ilə inkişaf edir
    26. 18:18 Masallıda aktiv xeyriyyəçilərin mükafatlandırılmasına başlanıldı
    27. 18:03 Masallıda minifutbol idman növü üzrə rayon turniri keçirilib
    28. 15:39 Nurlu ömür yolu
    29. 14:12 Masallıda 2025-cü ilin may ayına olan səyyar-görüş qəbulları barədə
    30. 09:46 Əsrlər boyu bizi xalq kimi, millət kimi qoruyub saxlayan bizim ana dilimizdir
    31. 23:30 Ümummilli lider Heydər Əliyev Azərbaycan dilinin inkişafına xüsusi diqqət yetirib
    32. 16:41 Masallıda Rayon rəhbəri Şəhid analarını ziyarət etdi
    33. 16:38 Azərbaycana fəda edilmiş şərəfli ömür
    34. 16:34 Azərbaycan Prezidentinə yazırlar
    35. 23:30 Hər bir xalqın milli-mənəvi dəyərlərini yaşadan onun dilidir
    36. 17:34 Masallıda rayon rəhbərinin 24 aprel 2025-ci il tarixli vətəndaş qəbulu
    37. 16:05 Ələşrəf Niftiyevin "Deyək,Susmayaq " kitabının təqdimatı keçirilib
    38. 23:30 Dil bir xalqın ruhudur, kimliyidir
    39. 22:44 Masallıda rayon rəhbəri Ərkivan qəsəbə şəhidlər abidəsində
    40. 17:18 Masallıda rayon rəhbəri Babaser kəndində şəhid ailəsini ziyarət etdi
    «    May 2025    »
    BeÇaÇCaCŞB
     1234
    567891011
    12131415161718
    19202122232425
    262728293031 
    DÜNYA XƏBƏRLƏRİ