• Masallıda çox zəhmətkeş, vətənpərvər, həqiqi Azərbaycan vətəndaşları yaşayır...
  • Heydər Əliyev
  • RU
  • EN
  • » » Masallıda 31 mart soyqırımı qurbanları anıldı

    Masallıda 31 mart soyqırımı qurbanları anıldı

    Masallıda 31 mart soyqırımı qurbanları anıldı

    Martın 30-da Masallı şəhər Heydər Əliyev Mərkəzində “31 Mart Azərbaycanlıların soyqırımı günü”nə həsr olunmuş anım tədbiri keçirilib.
    Tədbirdə Masallı Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısının müavini Nəsir Muxtarlı, hüquq-mühafizə orqanları rəhbərləri, rayonun veteranları, ağsaqqal və ziyalıları iştirak ediblər.
    Əvvəlcə soyqırımı qurbanlarının xatirəsi bir dəqiqəlik sükutla yad edilib.
    Tədbiri giriş sözü ilə Masallı Rayon İcra Hakimiyyəti başçısının müavini Nəsir Muxtarlı açaraq qeyd edib ki, iki əsrdir mənfur erməni xisləti ilə üz-üzə qalmağımız, ermənilərin Azərbaycanlılara qarşı kütləvi qırğınların həmin vaxtdan bu günümüzə kimi davam etməkdə olmasıdır. Azərbaycanlılara qarşı əsrlərlə davam edən soyqırım nəticəsində yüzlərlə yaşayış məntəqəsi yerlə-yeksan edilib, minlərlə azərbaycanlı qəddarlıqla qətlə yetirilib. Rusiya ilə İran arasında gedən iki müharibənin (1804-1813, 1826-1828) sonunda imzalanmış “Gülüstan” (12 oktyabr 1813-cü il) və “Türkmənçay” (10 fevral 1828-ci il) müqavilələri Azərbaycanın parçalanmasına gətirib çıxarmışdır. Azərbaycanın şimalı Rusiyanın, cənubu isə İranın idarəçiliyinə keçmişdir. 1905-1906-cı illərdə İrəvan və Gəncə quberniyalarının 200, Şuşa, Cəbrayıl və Zəngəzurun 75 azərbaycanlı kəndini ermənilər talan ediblər. 1918-ci ilin mart-aprel aylarında isə qanlı hadisələr zirvə nöqtəsinə çatıb. Azərbaycanlıların soyqırımı xüsusi qəddarlıqla Bakı, Şamaxı, Quba, Qarabağ, Zəngəzur, Naxçıvan, Lənkəran və digər ərazilərdə həyata keçirilib. 1918-ci ilin mart-aprelində Bakı, Şamaxı, Quba, Muğan və Lənkəranda ermənilər 30 mindən çox azərbaycanlını qətlə yetirmiş, 10 minlərlə insanı öz torpaqlarından qovmuşdur. Təkcə Bakıda 10 minə yaxın azərbaycanlı xüsusi qəddarlıqla öldürülüb, Şamaxıda 58 kənd dağıdılmış, 7 min nəfər (1653 qadın, 965 uşaq) məhv edilmişdir. Quba ərazisində 122, Qarabağın dağlıq hissəsində 150, Zəngəzurda 115, İrəvan quberniyasında 211, Qars əyalətində 92 kənd yerlə yeksan olunmuş, əhali üzərində yaş və cinsə məhəl qoymadan qətliam həyata keçirilmişdir. İrəvanda – azərbaycanlıların bu tarixi şəhərində və onun ətrafında qısa zaman ərzində 88 kənd dağıdılıb, 1920 ev yandırılıb, 131 min 970 nəfər isə öldürülüb.
    Mahmudavar kənd tam orta məktəbinin tarix müəllimi Qumru Əhmədov soyqırım gününün hərtərəfli təhlilini əks etdirən məruzə ilə çıxış edib. Natiq bildirib ki, erməni Avetisov və Əmiryan Muğan kəndlərinə qənim kəsilmişdi. Avetisovun qoşunu əvvəlki kimi xalqı soyub talamaqda və müsəlmanları qətl, qarət etməkdə davam edirdilər. Adamlar günahsız həbs edilirdi. Silahlı erməni və rus dəstələri qaçaqlara kömək etməkdə şübhəli bilinən Muğan kəndlərinə fasiləsiz hücumlar edirdilər. Ciddi axtarışdan sonra ev sahibləri öldürülür, mal-qara və qiymətli ev əşyaları daşınıb aparılırdı. Xırmandalı, Kürdəbaz, Qədirli, Qarğalıq, Həsənli, Məmmədxanlı, Hacıtəpə ermənilər tərəfindən dönə-dönə yandırılan kəndlər idi. Alışanlı, Xıl, Yeddioymaq kəndlərində olan əkin yerləri də müsəlmanların əlindən alınaraq ruslara verilmişdi. Yerli əhali torpaqsız qalmışdı. Muğana tərəf hərəkət edən rus əsgərləri ilə əlbir hərəkət edən ermənilər Göytəpə (Prişib) ilə Astaranı birləşdirən “Poçt yolu” ətrafında yerləşən Muğan kəndlərini qarət və talan etməyə üstünlük verirlər. Xırmandalı, Həsənli, Məmmədxanlı kəndlərindən toplanmış bir dəstə könüllü də onları tərksilah etmək, əmlaklarını, silah və hərbi sursatlarını ələ keçirmək üçün Kalinovkanın (Viləş) yaxınlığından keçən Viləş çayının sahilində döyüş mövqeyi tuturlar. Ruslarla əlbir hərəkət edən erməni silahlıları müsəlmanlardan intiqam almaq məqsədi ilə Yeddioymaq kəndindən tutmuş “Poçt yolu” boyunca Prişibə tərəf və şimala doğru 23-dən artıq Muğan kəndlərinin dinc əhalisinə qarşı soyqırım təşkil edirlər. Yeddioymaq kəndi yandırılır, kənd sakinləri işgəncəyə məruz qalır. Kəndin məscidi toplardan atılan mərmi ilə dağıdılır. Erməni-rus əsgərləri Məmmədxanlı və Həsənli, Malakana hücum çəkib kəndləri çapıb talayırlar. Məmmədxanlı və Həsənli kəndlərinə soxulan erməni silahlı dəstələri müsəlmanlar arasında axtarış və həbslərə başlayır. Bir neçə günahsız ailə öldürülür. Faciənin təşkilatçısı kimi İsa Həsən oğlu həbs olunur. Onu atın quyruğuna bağlayıb sürüyür və yarıcan halda Prişib polkuna təhvil verirlər. Avetisovun əsgərlərinin müsəlmanlara qarşı etdikləri vəhşilik və zülümlər sayəsində Muğan kəndlərində həyat sönmüş, insan yaşamayan ölü kənd olmuşdu. Bütün Azərbaycanı əhatə edən və erməni vəhşiliyini özündə əks etdirən mart faciəsi azərbaycanlılara qarşı törədilmiş soyqırım siyasətinin tərkib hissəsidir. Azərbaycanın Cənub bölgəsində həyata keçirilmiş bu soyqırımın bir sıra özünəməxsusluqları da var idi. Belə ki Cənub bölgəsində bu soyqırım hələ 1918-ci ilin yanvar ayından başlamış və 1919-cu ilin avqustuna kimi, yəni Cənubda Cümhuriyyətin bərqərar olamasına kimi davam etmişdir. Tarix alimi Mürvət Abbasoun tədqiqinə görə bu faciə xalq arasında “Qaça-qaç” kimi tanınan məxsusi adla yadda qalmaqdadır.
    Digər çıxış edənlər ermənilərin yüzillər boyu xalqımıza qarşı törətdikləri cinayətlər, soyqırımlar barədə geniş məlumat veriblər.
    Məruzə ətrafında müzakirələrdə Böyük Kolatan kənd tam orta məktəbin veteran müəllimi Xanhüseyn Musayev, həftəlik "Yeni həyat" qəzetinin baş ədəbi işçisi Akif Ağayev, Masallı Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyinin direktoru, Əməkdar mədəniyyət işçisi Əntiqə Tağıyea, Masallı Dövlət Regional Kollecinin tarix müəllimi İradə İmanbəyli çıxış edərək, erməni vandallarının törətdiyi fəlakətlərdən danışıblar. Xüsusi vurğulanıb ki, 26 mart 1998-ci ildə Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin "31 Mart Azərbaycanlıların Soyqırımı Günü" kimi qeyd olunması üçün imzaladığı xüsusi fərman bu faciəyə verilən tutarlı siyasi qiymətdir.
    Tədbiri Masallı Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısının müavini Nəsir Muxtarlı yekunlaşdırıb.



     
     
    “Yeni həyat”,
    www.yeniheyet.az шаблоны для dle 11.2
    DİGƏR XƏBƏRLƏR
    XƏBƏR LENTİ
    1. 12:14 Azərbaycan-NATO tərəfdaşlığının 30 ildən artıq davam edən uzun tarixi var
    2. 12:06 Gürcüstan Azərbaycan üçün önəmli ölkədir və eyni zamanda, Azərbaycan da Gürcüstanın strateji tərəfdaşıdır
    3. 23:59 Novruz «təzə il» deməkdir !
    4. 23:00 Bu gün hər iki ölkə birgə səylərlə bölgə üçün və böyük mənada Avrasiya üçün də önəmli ölkələrə çevrilib
    5. 22:30 Biz sülhə heç vaxt olmadığımız qədər yaxınıq
    6. 21:00 Novruz bayramı və rəmzləri
    7. 17:04 Novruz bayramı münasibətilə Azərbaycan xalqına təbrik
    8. 16:59 Masallıda “Sağlam, sosial və təhlükəsiz mühitin formalaşması” adlı silsilə təlimlər
    9. 16:55 Masallıda “Heydər Əliyevin 100 illiyi (1923-2023)” yubiley medalı ilə təltif olunanların medallarının təqdim olunması
    10. 16:30 Novruz-Azərbaycan xalqının milli bayramıdır
    11. 12:30 Ulu Öndər Heydər Əliyevin Azərbaycan qarşısındakı misilsiz xidmətlərindən biri də Novruzun yenidən xalqımıza qaytarılması olub
    12. 11:07 Bakı növbəti dəfə qlobal müzakirələrin platformasına çevirilib
    13. 23:30 Vətən müharibəsi bir daha sübut etdi ki, Azərbaycan Ordusu Cənubi Qafqazın ən qüdrətli ordusudur
    14. 23:30 Rayon rəhbərinin 15 mart 2024-cü il tarixdə növbəti vətəndaş qəbulu
    15. 00:33 Novruz bizim ən qədim milli bayramımızdır
    16. 19:01 “Narkomaniyaya qarşı mübarizə sağlam həyata təminatdır”
    17. 18:58 Masallı rayonunda «Aqrar biznes festivalı» keçirilib
    18. 13:37 Prezident İlham Əliyev Alman İqtisadiyyatını Şərq Komitəsinin Sədri Mixael Harmsın rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti ilə görüşmüşdür
    19. 13:16 Bizim üçün qardaş ölkə, strateji tərəfdaş və müttəfiq olan Qazaxıstanın Prezidentinin dövlət səfərinə böyük əhəmiyyət veririk
    20. 18:01 Kənd təsərrüfatı nazirinin müavini İlhamə Qədimova Masallıda vətəndaşlarla görüşəcək
    21. 14:30 Avropa reallığı dərk etməlidir
    22. 14:13 Ölkələrarası əlaqələrin inkişafına böyük töhfələr verən Azərbaycan
    23. 23:30 Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev və Qazaxıstan Respublikasının Prezidenti Kasım-Jomart Tokayev mətbuata bəyanatlarla çıxış ediblər
    24. 23:30 Prezident İlham Əliyevi Alman İqtisadiyyatının Şərq Komitəsinin sədri Mixail Harmsın rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti ilə görüşmüşdür
    25. 20:11 Güllütəpə ərazisində ağacəkmə kampaniyası keçirildi
    26. 12:18 Özünü əsgərlərinə sipər edən zabit
    27. 12:54 Ölkəmizdə apardığı islahatlar Azərbaycanı daha da gücləndirir
    28. 12:44 Azərbaycan Prezidentinə yazırlar
    29. 12:40 Qəhrəmanların ömür yolu əbədidir
    30. 12:37 Azərbaycanda Ramazan ayı başlayıb
    31. 12:26 Dünya çempionu, XTQ zabiti
    32. 23:00 Prezident İlham Əliyevin 10.03.2020-ci il tarixində VI çağırış Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin ilk iclasında çıxış etmişdir
    33. 21:23 Masallıda şair Dadaş Sığdaşlının 90 illik yubileyi keçirilib
    34. 10:38 Qadınlar həyatın mənası, bəzəyi və əbədi gözəlliyidir
    35. 22:30 8 mart – Beynəlxalq Qadınlar Günü ilə əlaqədar
    36. 17:41 Masallıda “8 Mart Beynəlxalq Qadınlar Günü”nə həsr olunmuş tədbir
    37. 17:35 Məktəbli qızlar arasında “8 Mart Beynəlxalq Qadınlar Günü”nə həsr edilmiş  Zərif incilər” adlı “Xəmsə milli” intellektual oyunu keçirilmişdir
    38. 17:23 Martın 10-da tam orta təhsil səviyyəsi üzrə buraxılış imtahanı keçiriləcək
    39. 17:20 “Qara bazar”da dəyəri 5 milyon manat olan 151 kiloqram narkotik vasitə ələ keçirilib
    40. 17:05 Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi Ramazan ayının başlanması ilə bağlı fətva verib
    «    Mart 2024    »
    BeÇaÇCaCŞB
     123
    45678910
    11121314151617
    18192021222324
    25262728293031
    DÜNYA XƏBƏRLƏRİ