• Masallıda çox zəhmətkeş, vətənpərvər, həqiqi Azərbaycan vətəndaşları yaşayır...
  • Heydər Əliyev
  • RU
  • EN
  • » » İstiləşmənin ən əsas hərəkətverici qüvvəsi

    İstiləşmənin ən əsas hərəkətverici qüvvəsi

                          

     

      
    İstiləşmənin ən əsas hərəkətverici qüvvəsi 90%-dən çoxu karbon qazı (CO2) və metandan ibarət olan istixana qazlarının missiyasıdır. Bu emissiyaların əsas mənbəyi enerji istehlakı üçün təbii yanacaqların (kömür, neft və qaz) yandırılması olsa da, bunda kənd təsərrüfatının, ağacların kəsilməsinin və sənaye proseslərinin də rolu var. Milli və ya beynəlxalq arenada tanınan heç bir qurum iqlim dəyişikliyindəki insan faktoruna qarşı çıxmır. İqlim dəyişikliyinə verilən reaksiyalar – günəşi əks etdirən qar və buz örtüyünün yox olması, artmış su buxarı (istixana qazının özü) və quru və okeandakı karbon uducularda baş verən dəyişikliklər – temperatur artımını sürətləndirir və ya yavaşıdır.Qurudakı temperatur artımı qlobal orta artımın təxminən iki qatına bərabərdir, bu da öz növbəsində səhraların ekspansiyasına (genişlənməsinə), isti hava dalğalarının və meşə yanğınlarının artmasına səbəb olur. Artan buxarlanma göstəriciləri daha güclü fırtınalara və ekstremal hava şəraitinə gətirib çıxarır. 

    Temperatur artımı Arktikada amflikasiya olur, bu da permafrostun[c] əriməsinə, buzlaqların geri çəkilməsinə və dəniz buzlarının yoxa çıxmasına təkan verir. Əlavə istilik həmçinin tətikləyici kritik faktorlar riskini də artırır. Ekosistemlər üzərindəki təsirlərə ətraf mühit dəyişdikcə – xüsusilə mərcan riflərində, dağlarda və Arktikada – bir çox bioloji növün yerdəyişməsi və ya nəslinin kəsilməsi daxildir. İqlim dəyişikliyi qida təhlükəsizliyini və əlçatan su tədarükünü təhlükə altına alır, iqtisadi itkilərə gətirib çıxarır; onun eyni zamanda, insanların yer-yurdlarından olması hallarını artıracağı da düşünülür. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının 21-ci əsrdə qlobal sağlamlıq üçün ən böyük təhlükə hesab etdiyi iqlim dəyişikliyi eyni zamanda daşqın, yoluxucu xəstəliklər və ekstremal istilik riskini də artırır. Gələcəkdəki istiləşməni minimuma endirmək cəhdləri uğurlu olsa belə, dəniz səviyyəsinin yüksəlməsi, okean temperaturunun qalxması və okean asidifikasiyası da daxil olmaqla, bir sıra təsirlər əsrlər boyu davam edəcək.

    Bu təsirlərin çoxu hazırda təxminən 1,1 °C (2.0 °F) olan istiləşmə səviyyəsində artıq hiss olunur. İstiləşmə 1,5 °C-ə (2,7 °F) qədər artdığından və getdikcə daha da yuxarı qalxdığından, İqlim Dəyişikliyi üzrə Hökumətlərarası Panel (İDHP) bu təsirlərdə əhəmiyyətli artımların proqnozlaşdırıldığını göstərən bir sıra hesabatlar yayımladı. İqlim dəyişikliyinə mitiqasiya və adaptasiya yolu ilə cavab vermək mümkündür. Mitiqasiya dedikdə, istixana qazı emissiyalarının azaldılması və atmosferdən çıxarılması başa nəzərdə tutulur; bu metodlara külək və günəş kimi az karbonlu enerji mənbələrinin inkişafı və effektiv şəkildə istifadəsi, kömürdən istifadənin tədricən dayandırılması, enerjinin səmərəliliyinin artırılması, meşələrin bərpası və qorunması daxildir. Adaptasiya isə inkişaf etdirilmiş sahil qorunması, fəlakətlər zamanı daha yaxşı idarəçiliyin təşkili və daha dayanıqlı məhsulların inkişafı vasitəsilə faktiki və ya gözlənilən iqlimə uyğunlaşmaqdan ibarətdir. 

    Adaptasiya təklikdə "şiddətli, geniş yayılmış və geriqaytarılmaz" təsirlərin riskinin qarşısını ala bilməz.[Paris Sazişinə əsasən, milllətlər mitiqasiya cəhdləri ilə istiləşməni "2.0 °C-dən (3.6 °F) aşağıda" saxlamaq haqqında razılığa gəldilər. Bu vədlərə baxmayaraq, əsrin sonuna kimi qlobal istiləşmə təxminən 2,8 °C-ə (5.0 °F) çatacaq və hazırkı siyasət istiliyin təqribən 3,0 °C (5.4 °F) olması ilə nəticələnəcək.[19] İstiləşmənin 1,5 °C-ə (2.7 °F) qədər məhdudlaşdırılması planı 2030-cu ilə qədər emissiyaların yarıya, 2050-ci ilə qədər isə sıfıra endirildiyi halda baş tuta bilər.





    Kərimova Əfsanə,
    Masallı Gənlər Evi sosial xidmət müəssisəsi.

     


    шаблоны для dle 11.2
    DİGƏR XƏBƏRLƏR
    XƏBƏR LENTİ
    1. 22:44 Masallıda rayon rəhbəri Ərkivan qəsəbə şəhidlər abidəsində
    2. 17:18 Masallıda rayon rəhbəri Babaser kəndində şəhid ailəsini ziyarət etdi
    3. 17:08 Masallının Boradigah qəsəbəsində şəhid məzarları rayon rəhbəri tərəfindən ziyarət olundu
    4. 16:59 Rayonun Boradigah qəsəbəsində “Konstitusiya və suverenlik ili” çərçivəsində ağacəkmə aksiyası
    5. 16:37 Masallının Boradigah qəsəbəsində rayon rəhbərinin 23 aprel 2025-ci il tarixdə səyyar görüş-qəbulu
    6. 15:35 “Bir kəmər, bir yol”
    7. 23:30 Azərbaycan Çinlə bütün istiqamətlərdə sıx əlaqələrə malikdir
    8. 18:12 Ulu öndər və ana dili
    9. 15:29 Masallı rayon İcra Hakimiyyətinə Vətən Müharibəsi iştirakçısının təyinatı oldu
    10. 18:00 Vətəndaşların nəzərinə!
    11. 11:57 Masallıda bəzi dövlət qulluqçularına treninq keçirilmişdir
    12. 11:34 Şəhid Nurlan Əbilovun 4-cü ili anıldı
    13. 20:41 Masallıda rayon rəhbərinin 18 aprel 2025-ci il tarixli vətəndaş qəbulu
    14. 20:39 Masallıda bələdiyyələrin fəaliyyəti barədə müşavirə
    15. 15:56 Zərərçəkmiş şəxs: Xocalı soyqırımının təşkilatçıları və soyqırımına rəhbərlik edənlər zaman-zaman Ermənistanın siyasi-hərbi rəhbərliyində təmsil olunublar 
    16. 15:42 Azərbaycan Gürcüstan münasibətləri-ikitərəfli əməkdaşlığımızın inkişafı
    17. 23:30 Gürcüstan Prezidentinin Azərbaycana rəsmi səfəri çox məhsuldar keçdi
    18. 09:32 Masallıda rayon rəhbəri evi yanan vətəndaşın yeni tikilən evinə baxış keçirmişdir
    19. 23:30 Masallıda çaydan XIX əsrə aid kitablar tapılıb
    20. 23:30 Gürcüstanın Prezidentinin səfəri ikitərəfli münasibətlər üçün önəm daşıyır
    21. 16:10 Masallının Ərkivan qəsəbəsində şəhid məzarları rayon rəhbəri tərəfindən ziyarət olundu
    22. 16:00 Masallının Ərkivan qəsəbəsində rayon rəhbərinin 16 aprel 2025-ci il tarixdə səyyar görüş-qəbulu
    23. 13:13 İnsanlara nur bəxş edən böyük alim
    24. 23:30 Dövlətlərarası əlaqələrimizin zəngin tarixi vardır
    25. 18:52 “Müxtəlifliyə qucaq açaq” – Masallıda rəsm və foto sərgisi 
    26. 18:49 Masallı rayonu ərazisində sel və daşqın təhlükəsinə qarşı qabaqlayıcı tədbirlər görülməkdədir
    27. 11:02 Gələcək talehini tibb elminə həsr etməyi qarşısına məqsəd  qoyan Akakdemik
    28. 20:00 Akademik Zərifə Əliyevanın Oftalmologiyada rolu
    29. 21:00 Gözləri və qəlbləri nurlandıran böyük şəxsiyyət
    30. 23:30 Zərifə xanım Əliyevanın Azərbaycan Dövlət  Həkimləri Təkmilləşdirmə İnstitutundakı fəaliyyəti
    31. 17:06 Masallıda rayon rəhbərinin 11 aprel 2025-ci il tarixli vətəndaş qəbulu
    32. 16:33 Antiterror əməliyyatları Azərbaycanın suverenliyini bərpa etdi
    33. 13:36 Ziyalı işığında...
    34. 13:00 Bir həkim ömrünün unudulmaz səhifələri
    35. 23:30 Türkiyə və İsrailin Azərbaycana yaxın dost ölkələr olması
    36. 18:52 ADA Universitetində Dünya Nizamı Müzakirə Olundu: İlham Əliyev Beynəlxalq Forumda
    37. 13:56 Zərifə Əliyevanın kimsəsiz uşaqlara qayğısı
    38. 11:33 Nurlu insan
    39. 17:31 Masallıda aprel şəhidi Firdovsi Bağırzadənin anım günü - 2025
    40. 17:28 Masallının Təzə Alvadı ərazisində şəhid məzarları rayon rəhbəri tərəfindən ziyarət olundu
    «    Aprel 2025    »
    BeÇaÇCaCŞB
     123456
    78910111213
    14151617181920
    21222324252627
    282930 
    DÜNYA XƏBƏRLƏRİ