Azərbaycan Respublikasının işğaldan azad edilmiş ərazilərinin bərpası

16-06-2025, 23:30
Maraqlı

Həyata keçirilən məqsədyönlü və genişmiqyaslı layihələr Qarabağ və Şərqi Zəngəzur iqtisadi rayonlarının sürətlə dirçəlməsinə, əhalinin dayanıqlı məskunlaşmasına və davamlı iqtisadi aktivliyinin təmin olunmasına xidmət edir, habelə həmin ərazilərin yüksək inkişaf etmiş regiona çevrilməsi üçün sağlam bünövrə yaradır.

İşğaldan azad edilmiş ərazilərə Böyük Qayıdış Azərbaycanın 2030-cu ilədək beş Milli Prioritetindən biri kimi müəyyən olunub.

Bu Milli Prioritetlərə əsaslanan “Azərbaycan Respublikasının 2022–2026-cı illərdə sosial-iqtisadi inkişaf Strategiyası” (Prezidentin 2022-ci il 22 iyul tarixli sərəncamı ilə təsdiq olunub) yeni inkişaf mərhələsindəki hədəflərə çatmağa xidmət edən mühüm sənəddir. Müstəqillik qazandıqdan sonra Azərbaycanın ən böyük uğuru işğal altında olan torpaqların azad edilməsi və ərazi bütövlüyümüzün təmin olunmasıdır. Məhz İkinci Qarabağ savaşı Azərbaycan Ordusunun qüdrətini, rəşadətini və şücaətini bütün dünyaya nümayiş etdirdi.

Azərbaycan əsgəri öz işinin öhdəsindən məharətlə gəlib və bundan sonra əsas məsələ ərazilərin minalardan təmizlənməsi, regionda tam təhlükəsiz vəziyyətin bərqərar olunmasıdır. Azərbaycan, dövlət olaraq bu işin öhdəsindən gəlməyə başlayıb. Baxmayaraq ki, mənfur Ermənistan mina xəritələrinin verilməsi ilə bağlı prosesi uzatmağa və nəticədə soydaşlarımızın işğaldan azad olunmş əzəli torpaqlarımıza qayıdışını ləngitməyə cəhd göstərirdi.

Bununla belə, Azərbaycanın yürütdüyü xarici siyasətdə uğurlu nəticə əldə olunub. Başqa cür desək, Azərbaycan 15 nəfər ermənini qarşı tərəfə təhvil verdi, əvəzində Ağdam rayonu üzrə mina xəritələrinə sahib çıxdı.

Bölgədə tez bir zamanda infrastruktrunun formalaşması, həm məskunlaşmanı, həm də investisiya qoyuluşlarını stimullaşdırmaq üçün, bütün növ nəqliyyat növlərinin formalaşdırılması olduqca vacib addımdır.

Nəzərə alsaq ki, hava və dəmiryolu yalnız sərnişindaşıma üçün deyil, həmçinin sənaye, ticarət və kənd təsərrüfatı sahələrində yükdaşımaların və logistikanın inkişaf etdirilməsi üçün də istifadə olunur. Üstəgəl, Kəlbəcər-Laçın bölgəsinin üzrə turizm potensialını da nəzərdən çıxarmamalıyıq. Təkcə Kəlbəcərin İstisu sanatoriyası SSRİ vaxtı ildə 60 min turist qəbul edirmiş.

Müharibədən sonra işğaldan azad edilmiş bölgələrdə bərpa və quruculuq işlərinə başlanıb. Bu prosesə yerli müəssisələr və qurumlarla yanaşı, müxtəlif xarici şirkətlər də dəvət alıb. Qarabağın bərpasında ən son texnologiyalardan istifadə olunacaq, "ağıllı" şəhər və kənd sistemləri qurulur.

Artıq ilk belə sistemin Zəngilanda yaradılmasına başlanılıb. Zəngilanda birinci “ağıllı kənd” layihəsi icra edilir. İlkin araşdırmalar aparıldıqdan sonra Zəngilanın dağıdılmış Ağalı kəndində layihənin tətbiqinə start verilib. Bu, işğaldan azad olunmuş ərazilər üzrə bərpa edilən ilk kənddir.

Sadaladığımız layihələr və gələcəkdə nəzərdə tutulan digər proyektlərin reallaşmasından sonra işğaldan azad olunmuş ərazilərə çoxdan gözlənilən “Böyük Qayıdış” həyata keçiriləcək. Bir sözlə, bütün görülən işlər məhz bu amala xidmət edir.

Ceyhun Hüseynov,

Masallı RMX İƏ söbəsinin mütəxəssisi