Gələcəyimiz: Bizi nələr gözləyir
29-08-2023, 13:35. Разместил: admin44
Bir az diqqət etsək görərik ki, əsrimizin insanları getdikcə robotlaşır. Texniki tərəqqi bizi təkcə fiziki cəhətdən geri salmır, mənəviyyatımız da əcaib-qəraib şəkildə özünə yer alır. Bəzi xalqlar bu tərəqqidən maksimum yararlanır da adət-ənənələrini qoruyur. Ata-baba xislətini saxlayır. Kim deyə bilər ki, bu xalq keçmişinə necə hörmətlə yanaşır. Texniki tərəqqidən də yan keçmir.
Dünyanın hər yerində olduğu kimi bizdə də bir vaxtlar insanların fiziki güc tətbiq etməklə gördüyü işləri indi maşın və mexanizmlər həyata keçirir. Məsələn, ot biçən aqreqatlar, quyudan su çəkən matorlar, paltar və qabyuyan, evi silib-süpürən aparatlar və s. Bütün bunlar insanların tənbəlləşməsinə gətirib çıxarır. Bu, çox geniş və vacib mövzudur. Məqsədim isə adət-ənənəmizin, ailə dəyərlərimizin, böyük-kiçik meyarlarımızın aradan qalxması ilə bağlıdır. Bu isə bir xalqın yaşamasına, inkişafına təkan verən amillərdir. Mən onların içindən cəmiyyətimizin gələcək saflığına su və hava kimi vacib olan boşanmalara toxunmaq istəyirəm. Etibarlı, sağlam ailə cəmiyyətin təməlidir. Saf cəmiyyətdə isə mənfi, iyrənc əməllərə yer olmaz.
Həyatda ağı-qaradan seçə bilməyimdən 50-60 il keçir. Bu müddətdə mən özüm də atdığım hər addımıma diqqət və məsuliyyətlə yanaşmışam.
Bu gün bəzi üzdəniraq alimlərimiz, ziyalılarımız iddia edirlər ki, texniki tərəqqi dövründə keçmiş ata-baba adətlərimiz də yeniləşməli, müasirləşməlidir. Görəsən yanından keçən ağsaqqala salam verməyin yeni forması necə olmalıdır? Böyük yanında ədəb-ərkanı gözləməməyə nə ad vermək olar? Mən heç vaxt Avropa ölkələrində olmamışam. Amma həmin ölkələrdə saf, ideal ailənin olmamasını deyirlər. Bizdə isə bəzi məqamları qeyd etməsək, ailə müqəddəs varlıqdır. Onun içində əhdə, sədaqətə, vəfaya, hörmət-izzətə, etibara rast gəlirik. Çünki xalqımızda əksər xalqlarda olmayan namus meyarı mövcuddur. Bizi bu meyar daim ailəyə sadiq olmağa sövq edir. Odur ki, saf, büllur, uzunömürlü ailəmiz çoxdur.
Yuxarıda dediyim kimi ailəyə sədaqət, hörmət, etibar cəmiyyətimizin xoş gələcəyidir. Təəssüf ki, şəxsiyyət azadlığı məfhumu yaranandan ailələrdə də qadın azadlığı pərdəsi arxasında ziqzaqlı məsələlər özünü büruzə verir. Avropasayağı ailələr milli-mentalitetimizə zərbə vurmaqdadır.
Gəlin etiraf edək ki, müasir ailələr dövri-zəmanəyə uyğun olaraq yeni forma tapmaq istəyir. Mən yaşadığım kənddə ağsaqqalların rəhbəri kimi bir çox məsələlərin, münaqişələrin həllində iştirak edirəm. Qurumumuza adamlar müxtəlif problemlərlə bağlı müraciət edirlər. Onların əksəriyyəti ailə-məişət, qonşuluq münasibətlərindən bəhs edir. İki ilin gəlinin bir uğaqla ata evinə qayıtması ilə bağlı müraciətilə əlaqədar həmin ailədə olduq. Ailənin başçısı bizə bildirdi ki, bu, oğlumun şəxsi işidir. Cavan ailənin başçısı isə bizə etik normalara uyğun olmayan sözlərlə göz bərəltdi.
-Bu, öz işimizdir, heç kimə dəxli yoxdur.
Dedik, axı siz həyat yoldaşınızla böyük sevgi macəraları yaşamısınız. Qızı sənə vermək istəməyiblər, bir neçə il gözləyibsən. Belə qaynar sevginiz nə tez söndü, hələ bir körpəniz də var, heç olmasa övlad məhəbbətiniz olsun.
Söhbətimiz baş tutmadı. Ağsaqqalların sözü yerə düşdü. Boşandılar. Niyə? Buna həyasızlıq, nankorluq, şərəfsizlikdən başqa nə ad vermək olar?
Boşanmalar zamanı hər iki tərəfin günahkar olduğu aşkarlanır. Ər-arvad bir-birinə güzəştə getmirlər. Sonralar çox mətləblər açılır. Məlum olur ki, kişi “Votsapda” başqa birinə aşiq olub. Və ya arvad 2-3 uşağını atıb başqasına (2-3 uşağın atasına) qoşulub qaçıb. Son illərdə belə hallara çox rast gəlmək olur.
Qadınların təhsilsiz və işsiz olması onların məişət zorakılığına məruz qalmasına səbəb olur. Erkən ailə quranlar, valideynlərin təhriki ilə bu yolu seçənlər çox keçmədən boşanmaya tuş gəlirlər.
Münaqişəli ailə şəraitində böyüyən uşaqların davranış pozuntusu sonralar özünü göstərir.
Beləliklə, cəmiyyətdə əngəlli məsələlər üçün yol açılır. Milli adət-ənənələr yeniləşir.
Mən deyərdim ki, boşanmalar cəmiyyətdə faciədir, abırsızlıq, həyasızlıqdır. Bəziləri evində iki arvad bəsləyir və cəmiyyətdə, el-obada bununla fəxr edir.
İctimai qınaq çox təsirli mühakimədir. Ancaq bir çoxları buna da məhəl qoymurlar.
Belə halların baş verməməsi üçün maarifləndirmə işləri genişləndirilməlidir. Cəmiyyətdə bir çox neqativ hallara son qoyulmalıdır. Azərbaycan ailəsinə xoşagəlməz olaylar yaraşmır.
Çox geniş məzmunlu bu məsələyə qısa da olsa toxunduq ki, hamı belə neqativ hallarla mübarizəyə qalxsın.
HƏSƏNAĞA ƏLİYEV.
"Yeni həyat" qəzeti,
www.yeniheyet.az
Вернуться назад