Masallı haqqında

22-11-2019, 12:16
MASALLI haqqında

Masallı haqqında

Masallı Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Araz Süleyman oğlu Əhmədov
1963-cü ildə Naxçıvan MR-in Ordubad rayonunun Biləv kəndində anadan olub. Azərbaycan Pedaqoji Rus Dili və Ədəbiyyatı İnstitutunu bitirib.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Cənab İlham Əliyevin sərəncamı ilə 2019-cu ildə Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin general-mayor rütbəsi alıb.

General-mayor Araz Əhmədov Qarabağ müharibəsi veteranıdır.

Araz Süleyman oğlu Əhmədov Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Cənab İlham Əliyevin sərəncamı ilə 25 iyul 2022-ci il tarixdə Masallı rayon İcra Hakimiyyətinin Başçısı təyin olunub.

Masallının tarixi

Masallı ərazisində qədim insanlar 15-20 min il bundan əvvəl yaşamışlar. Abasqulu Ağa Bakıxanovun "Gülüstani-İrəm" (1841), Mirzə Seyidəli Kazımbəy oğlunun "Cavahirnameyi Lənkəran" (1896), səlnaməçi Mirzə Əhməd Mirzə Xudaverdi oğlunun "Əxbarnamə" (1882) əsərlərində, həmçinin bir sıra Avropa və rus səyyahlarının səyahətnamə qeydlərində Masallının tarixinə dair qiymətli məlumatlar öz əksini tapmışdır.
"Masallı" coğrafi adının meydana gəlməsi haqqında bu vaxta qədər bir çox mülahizə və rəvayətlər söylənilmişdir. Tarixi mənbələrdə bu toponim "məsəlli-məsəl çəkilən yer, məsəl çəkənlər" mənasında səciyyələndirirlər. Masallı sözünün "Mosullu" sözündən yaranması da ehtimal edilir. Bəzi mənbələrdə isə bu torpaqlarda Masal adlı bir xanın yaşadığı və onun şərəfinə Masallı adlandırılıb.
Toponimika ilə məşğul olan alimlərimizdən R.Yüzbaşov və Ş.Sədiyevin birgə yazdığı "Azərbaycanın coğrafi adları" kitabında "Masallı-Masal nəslinə mənsub" şəklində qeyd olunmuşdur. Bakı Dövlət Universitetinin dosenti, coğrafiya elmləri doktoru N.Məmmədov isə bu yaşayış yerinin yaranmasını Masal bəy adlı bir şəxslə əlaqələndirir. Bəzi tarixi mənbələrdə qeyd olunur ki, yaşayış məntəqəsinin sakinləri İranın "Masal" əyalətindən köçüb gəldiklərindən bu yer Masallı adlandırılmışdır. Beləliklə, "Masallı" toponimində "Masal"-Yer ərazi "Lı"isə məkan bildirən şəkilçidir.
Masallı antik dövrdə Midiya, Midiya-Atropatena, sonralar Qafqaz Albaniyasının Kaspiana vilayətinin, XVI-XVIII əsrin ortalarına qədər Səfəvilər dövlətinin, XVIII əsrin ortalarından Lənkəran xanlığının tərkibində olmuşdur. XIX əsrin ortalarında Astara, Lənkəran, Lerik, Masallı, Yardımlı və Cəlilabad rayonlarının ərazisi Lənkəran qəzası adlanırdı. 08 avqust 1930-cu ildə Masallı inzibati rayonu yaradıldı və Masallının adı respublika xəritəsinə rayon mərkəzi kimi daxil oldu.
Qədim tarixə, zəngin mədəniyyətə malik, intellektual səviyyəsi yüksək olan Masallıya maraq tarixin müəyyən dövrlərindən artmağa başlamışdır. Görkəmli siyasi xadimlərin, dövlət və mədəniyyət adamlarının Masallıya gəlişi məhz belə bir münasibətin ifadəsi idi. 1274-cü ildə Səfəvilər sülaləsinin banisi Şeyx Səfiəddinin, 1501-ci ildə Şah İsmayıl Xətainin Ərkivan kəndində, görkəmli dövlət xadimi, yazıçı Nəriman Nərimanovun 1922-ci ildə Masallıda və onun bir sıra kəndlərində olması barədə çoxlu əsərlərdə yazılara rast gəlmək olur. Doktor N.Nərimanov Masallıda olarkən bu ərazinin təbii imkanları və üstünlüklərindən danışmaqla yanaşı, həm də taxılçılığı və çəltikçiliyi inkişaf etdirməyi vacib saymışdır. Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyev iki dəfə Masallıda olub. Prezident İlham Əliyev bir neçə dəfə Masallıya səfər etmişdir.

Əhalisi - 01.01.2016

01 yanvar 2016-ci il tarixə rayonun əhalisi 218.485 min (1 kv. km 330.0 nəfər əhali düşür) nəfərdir, o cümlədən Azərbaycanlılar 91.99 %, talışlar 7.95 %, ruslar 0,04 %, türklər 0.01%, tatarlar 0.01%.

Masallının qəhrəmanları
1941-1945-ci illərdə Böyük Vətən Müharibəsinə getmiş 10 914 nəfər Masallı sakinindən 4 248 nəfəri qayıdıb, 1573 nəfəri itkin düşüb, 5 mindən çoxu həlak olub.
Qarabağ muharibəsində 5 min nəfərə yaxın Masallı sakini vuruşub. Onlardan 150 nəfəri şəhid olub, 30 nəfəri itkin düşüb, 500 nəfərdən çoxu yaralanıb. Onlardan 4 nəfəri - Səfəralı Məmmədov, Elşad Hüseynov, Elşad Əhədov və Səfa Axundov Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı adına layiq görülüb. 3 nəfər Masallı döyüşçüsünə Azərbaycan Bayrağı ordeni verilmişdir.

Masallının görkəmli şəxsləri
XX əsrdə Masallı Azərbaycana və dünyaya 230-dan çox elmlər doktoru, elmlər namizədi, 6 general, 100-ə yaxın yazıçı və şair, müxtəlif sahələrdə çalışan nüfuzlu şəxslər verib. İqtisadiyyat sahəsindəki uğurlarına görə SSRİ dövründə 50 nəfərdən çox Masallı Sosialist Əməyi Qəhrəmanı fəxri adına və Lenin ordeninə layiq görülmüşdür.
Məmməd Hüseynov – Sosialist Əməyi QəhrəmanıHacağa Bayramov- Sosialist Əməyi QəhrəmanıƏli Bəylərbəyov – generalTeymur Bayrəməlibəyov – etnoqraf,alimŞeyx Fazil Lənkarani (ata, Ərkivan kəndi)Mir Kazım Aslanlı – şair, həkim, bəstəkar, alim, tərcüməçiGülhüseyn Hüseynoğlu – Azərbaycanın Xalq ŞairiMəmməd Kazım -şairİlham Əsgərov- Azərbaycanın Xaılq ArtistiBaloğlan Əşrəfov – Azərbaycan müğənnisi, Azərbaycanın Əməkdar Artisti.Vaqif Yusifli – Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, tənqidci, filologiya elmləri doktoru.Cavanşir Yusifli – Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, tənqidçi, filologiya elmləri doktoru.Nurəddin Ədiloğlu – yazıçıElçin Cahangirli- rejissorMusa Quluzadə – professor.Zeydulla Ağayev- professor.Süleyman Əlisa – Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, şair, publisist.Elşad Əhədov – Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı.Elşad Hüseynov – Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı.Qubad Nəsirov – Sosialist Əməyi qəhrəmanı.Qulamhüseyn Əlibəyli – Aydınlar Partiyasının sədri.Səfa Axundov – Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı.Səfəralı Məmmədov – Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı.Adəm Seyfullayev(Qızılbaşlı) – Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, şair.Rəhim Tağıyev - Masallı rayon Hişkədərə kəndində yerləşən tarixşünaslıq muzeyinin yaradıcısı.Əlişirin Şükürlü - Fizika-riyaziyyat elmleri doktoru, professor, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Prezident təqaüdçüsü.

Coğrafi mövqeyi

Respublikanın cənubunda yerləşən Masallı rayonu Lənkəran, Lerik, Yardımlı, Cəlilabad, Neftçala rayonları ilə həmsərhəddir. Bakı – Astara yolunun 232-ci kilometrliyindədir. Şərqdən Xəzər dənizi, Qərbdən Talış sıra dağları ilə əhatə olunmuşdur. Masallı qədim qalaları, Yanardağı, İstisuyu, nadir ağaclarla zəngin meşələri, büllur bulaqları ilə diqqəti cəlb edir.

İqtisadiyyat - 01.01.2016

Azərbaycan Respublikası Regionlarının sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı

Azərbaycan Respublikası Regionlarının sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramının 2014-2018-ci illər üzrə nəzərdə tutulan tədbirlər davam etdirilir.
Tərəvəzçilik, taxılçılıq, heyvandarlıq torpaq payçılarının təşəbbüsü və şəxsi vəsaiti hesabına inkişaf etdirilmişdir. 2015-ci ildə rayon üzrə 28883 ton taxıl, 35595 ton tərəvəz, 5821 ton ət, 49018 ton süd, 56.3 milyon ədəd yumurta istehsal olunmaqla, iri buynuzlu mal-qaranın sayı 73145 başa, qoyun və keçilər 84769 başa, quşların sayı isə 495485 minə çatmışdır.
Qarabağ əliləri və şəhid ailələri üçün 8 mənzilli bina 2006-cı ildə istifadəyə verilmiş, bu proqramın davam olaraq 32 mənzilli bina 2008-ci ilin I rbündə imtiyazlı şəxslərə verilmişdir. Bundan əlavə 2009-cu ildə 36 mənzilli bina tikilərək istifadəyə verilmiş, hazırda isə ayrı-ayrı ərazilərdə Qarabağ müharibəsi əlilləri və şəhid ailələri üçün 6 fərdi yaşayış evinin tikintisi həyata keçirilir. Azərbaycan Respublikası Regionlarının sosial-iqtisadi inkişafının sürətləndirilməsinə dair əlavə tədbirlər proqramına əsasən rayonumuzda içməli su probleminin həlli icra olunur. Masallı şəhərinə 4,5 km məsafədən su xətti çəkilmiş və şəhər ərazisində şəbəkələrə paylanmışdır.Bundan əlavə kəndlərin (42 kəndi əhatə etməklə) içməli su təminatı ilə bağlı 20 km uzunluğunda muxtəlif diametrli borularla içməli su xətti çəkilmişdir. Rayonda 32215 abonent təbii qazdan istifadə edir.Hazırda rayonun qazlaşdırılması istiqamətində işlər aparılır.
01 yanvar 2016-cı il tarixə rayon üzrə 43298 abonent elektrik enerjisindən istifadə edir. Elektrik təsərrüfatının əsaslı təmiri kiçik həcmlərlə icra olunur. Dövlət proqramı çərçivəsində rayonun su-kanalizasiya sisteminin yenidən qurulması işləri davam etdirilir.

Masallı rayonunun aqrar sahəsi üzrə

Ümumi məlumаt
Rayonun ümumi ərazisi 72097 hektardır. Kənd təsərrüfatına yararlı torpaqların ümumi sahəsi 32519 hektar, kənd təsərrüfatına yararsız torpaqların sahəsi 21373 hektar, heyvandarlıq üçün otlaqların sahəsi 3892 hektar təşkil edir. coxillik əkmələrin ümumi sahəsi 1433 hektardır.
Kənd təsərrüfatına yararlı torpaq sahələrindən 24947 hektar əkin torpaqlarıdır, ondan 2015-ci ilində təsərrüfatlarda 18300.4 hektarı əkilmişdir.
Ümumi rayon ərаzisi mülкiyyət növləri üzrə аşаğıdакı кimi bölünmüşdür: dövlət mülкiyyəti 22783 hа və yа 31,6 % bələdiyyə mülкiyyəti 18704 hа və yа 25,9 % хüsusi mülкiyyət 30610 hа və yа 42,5 % Dövlət mülкiyyətinə dахil оlаn ərаzinin 16663 hекtаrı mеşəliк, 440 hекtаrı su fondu, 4631 hа dövlət еhtiyаt fоndu, qаlаn 1049 hекtаr sair torpaqlardır. Bələdiyyə müкiyyətində оlаn torpaq sahələrinin 527 hекtаrı bələdiyyənin pеrspекtiv inкişаfına ayrılan torpaq sahəsi, 877 hекtаrı bələdiyyənin еhtiyаt fоnduna aid olan torpaq sahələridir. Bələdiyyə mülkiyyətində kənd təsərrüfatına yararlı torpaqlar 4869 hektar təşkil edir. Bundan başqa bələdiyyə mülkiyyətində meşə sahələri 440 ha, 853 kolluqlar və 98 ha sair torpaqlar mövcuddur. Kənd təsərrüfatında istifadə olunmayan torpaqların cəmi 12444 hektar (bataqlıq 26 ha, su altında qalan torpaqlar 2706 ha, küçə və yollar 845 ha, tikinti altında 863 ha, qobu yarğan və dərələr 20 ha, qumluq, daşlıq, çınqıllıq şoranlıq və sair torpaqlar 7929 ha) təşkil edir.
Хüsusi mülкiyyətə vеrilmiş 30610 hа tоrpаq sahələrini, vətəndaşların qanuni istifadəsindəsində olan 3698 hektar həyətyanı torpaq sahələri, vətəndaşların mülkiyyətinə verilən 26732 hекtаr pay torpaqları və 180 hektar bələdiyyələrdən özəlləşən tоrpаq sаhələri təşkil edir. 2015-ci ilin məhsulu üçün keçən ilin payızında 15758 hektar şum vurulmuşdur. Keçən ilə nisbətən əkin fondundan istifadə olunmayan sahələrin əlavə olaraq əkin dövriyyəsinə cəlb olunması məqsədi ilə əsaslı tədbirlər görülərək 7970 hektar buğda, 3437 hektar arpa, 1539 hektar vələmir və sair dənlilər əkərək cəmi payızlıq əkinlərin həcmi 12946 hektara çatdırılmışdır. 01 iyul 2015-ci il tarixə rayon üzrə biçin kompaniyası başa çatdırılmışdır. Nəticədə rayon üzrə 28883 ton taxıl, 11891 hektar sahədən toplanaraq məhsuldarlıq 24.2 sentner olmuşdur. 2015-ci ilin məhsulu üçün 1282.1 hektar sahədə kartof, 2541.3 hektarda tərəvəz, 419 hektar sahədə bostan və digər məhsullar əkilmişdir. 01.01 2016-ci il tarixə 35595 ton tərəvəz 18694 ton kartof, 4045 tonadək bostan məhsulları istehsal olunmuşdur. Qeyd olunan müddətdə 167454 ton rayon üzrə yem tədarük olunmuşdur. Qeyd olunan bütün göstəricilər keçən ilin müvafiq dövründən yüksək olmuşdur. Taxıl istehsalı 2014-cu ilə nisbətən 2010 tondan cox artmışdır. 2015-ci ilin əkini üçün 8244 nəfər istehsalçıya 640954,0 manat kompensasiyanın ödənilməsinə respublika komissiyası qərar vermişdir. Rayonda fəaliyyət göstərən Aqroservis xidməti müəssisəsində 12 kombayn, fiziki şəxslərdə mövcud olan 52 ədəd müxtəlif illərin istehsalı olan kombaynların biçin dövründə ümumi sayı digər rayonlardan gələnlərlə birlikdə 71-ə qədər olmuşdur. Rayon üzrə 429 təkərli traktor, 47 ədəd şum traktoru, 81 ədəd pres bağlayan, 102 ot biçən, 44 ədəd ot yığan, 208 ədəd traktor qoşqusu cari ilin şum,əkin, biçin və yem tədarükü kompaniyasında mütəşəkkil istifadə olunmuşdur. Cari il ərzində rayon üzrə mövcud mal-qaranın baş sayı 73145 başa çatmışdır. Ana malların baş sayı 36448 başa çatmışdır. Xırda buynuzlu mal-qaranın sayı 84769 başa çatmışdır. Rayon üzrə quşların baş sayı 495.5 min baş təşkil edir. 2015-ci il ərzində rayon üzrə bütün heyvandarlıq məhsulları 2014-cu ilə nisbətən müvafiq olaraq artıq icra olunmuşdur. Belə ki, ət istehsalı 2014-cu ilə nisbətən 1.4 faiz artaraq 5821 tona, süd istehsalı 0.1 faiz artaraq 49018 tona, yumurta istehsalı 0.7 faiz artaraq 56264 min ədədə çatmış yun istehsalı 99.1 ton olmuşdur. 2015-cü ildə 28883 ton taxıl, 35595 ton tərəvəz, 8694 ton kartof, 4045 ton bostan məhsulları, 136.9 ton qarğıdalı, 126.1 ton günəbaxan, 139,3 ton meyvə, 952 ton üzüm, 1147 ton paxlalılar istehsal olunmuşdur. Masallı aqrar rayonu olduğu üçün əhalinin əsas məşğuliyyət sahəsini əkinçilik və heyvandarlıq təşkil edir. Rayon mərkəzində yaşayanlar ayrı-ayrı sənaye müəssisələrində çalışır, əhalinin az qismi isə kommersiya fəaliyyəti ilə məşğuldur.
2015-ci il ərzində rayonda 2128 yeni iş yeri yaradılmışdir ki, bunların 1872-ü daimi iş yerləridir. Yeni yaradılmış müəssisələr üzrə 326 yeni iş yeri, mövcud müəssisələr üzrə 70, fiziki şəxslər üzrə 1476 iş yerləri açılmışdır. Bundan başqa digər tədbirlər üzrə isə 256 iş yerləri yaradılmışdır.
Rayon üzrə 2015-ci il ərzində açılmış yeni iş yerlərinin sayı aşagıdakı cədvəldə öz əksini tapmışdır.

Göstəricilərin аdıSətrin №-siCаri ildə hеsаbаt rübündə (vаhid)İlin əvvəlindən (vаhid)2003-2015-ci illərdə Yeni açılmış iş yerlərinin sayı,Аçılmış iş yеrlərinin sаyı, cəmi01491212832487О cümlədən: Yеni yаrаdılmış müəssisə və təşкilаtlаrdа02843262688Mövcud müəssisə və təşкilаtlаrdа0311704087Fəаliyyəti bərpа еdilmiş müəssisə və təşкilаtlаrdа04--42Fiziкi şəхslərdə05307147612578Digər tədbirlər üzrə (müхtəlif bеynəlхаlq və yеrli lаyihələr, mövsümi, аbаdlıq işləri və s.)068925613092Daimi iş yеrlərinin sаyıx402187219395

MASALLI RAYONUNUN MAKROİQTİSADİ GÖSTƏRİCİLƏRİ

Ölçü vahidi2012201320142015Ümumi məhsul istehsalı və göstərilən xidmətlərin həcmiMin manat428621443771.3477250562256.1Sənaye məhsulunan həcmiВ«--В»33025.735266.735727.337366Tikintiyə yönəldilən investisiyalarВ«--В»24313.828865.644665.490004.5kt-nin ümumi məhsuluВ«--В»104591.7105322.2107419.2111654.2Nəqliyyat sektorundaВ«--В»9610.110012.41015410832.4Yük dövriyyəsiMin ton \km2045218622552368Rabitə xidmətlərinin həcmMin manat1094.311601327.81375Pərakəndə əmtəə dövriyyəsiВ«--В»190572.6196622.7209714.9237784Əhaliyə göstərilən pullu xidmətВ«--В»65412.966521.768241.873235Adambaşına düşən pul gəlirləriManat206720942218.32573.5Bir işçiyə hesablanmış orta aylıq əmək haqqıManat259.6261.2273280.8

Təhsil - 01.01.2016

Masallı təhsili haqqında məlumat:
Ölkə iqtisadiyyatının inkişaf tempinə uyğun olaraq dövlətimizin təhsilə yüksək qayğısı, təhsil müəssisələrinin yenidən qurulması texniki tədris vasitələri və avadanlıqlarla təminatına dair qəbul olynmuş proqramlar Masallı təhsilinə də öz təsirini göstərmişdir.
Masallı rayonu 1930-cu ildə inzibati rayon kimi müəyyən edilsə də bu bölgədə təhsil ocaqları daha qədim vaxtlara təsadüf edir. Masallıda ilk məktəbin açılma tarixi 28.10.1860-cı ildə Nikolayevka – indiki Kalinovka və 1896-cı ildə Qızılağac kəndində olmuşdur.Hazırda 2015/2016-cı tədris ilində Masallı rayonunda 98 ümumtəhsil məktəbi, 3 məktəbdənkənar təhsil müəssisəsi fəaliyyət göstərir. Bu məktəblərin 65-i orta, 30-u ümumi, 3-ü ibtidaidir. Keçən dərs ilində məktəblərimizdə təhsil almış 27137 şagirdin təlim-tərbiyəsi ilə 2681 müəllim məşğul olmuşdur. Onların 1723 nəfəri ali təhsilli, 958 nəfəri orta ixtisas təhsillidir. 97 ümumtəhsil məktəbində dərslər Azərbaycan dilində, 1 məktəbdə isə Azərbaycan və rus dillərində aparılır.
Masallı rayon Təhsil Şöbəsinin əhatə etdiyi təhsil müəssisələrinin qısa mənzərəsi belədir:
S/sKateqoriyalarSay1Ümumtəhsil məktəblərinin sayı982İbtidai məktəblər:33Ümumi orta məktəblər304Tam orta məktəblər655Sinif komplektlərinin cəmi:15306Hazırlıq sinifləri:577I-IV siniflər:6158V-IX siniflər:6769X-XI siniflər:18210Şagirdlərin sayı- Cəmi:2713711Hazırlıq siniflərində:89912I-IV siniflərində:1113813V-IX siniflərində:1160214X-XI siniflərdə:349815I siniflərə qəbul297016X siniflərə qəbul178117Fərdi təhsil alanlar618Məktəbdənkənar müəssisələrin cəmi:3 Hazırda rayon Təhsil Şöbəsində və 52 məktəbdə internetə çıxış yaradılmışdır.
2015/2016-cı dərs ilinə hərtərəfli hazırlıqla başlanılmış, onun ilk günlərindən təlimin keyfiyyəti, şagirdlərin vətəndaşlıq ruhunda tərbiyəsi ön plana çəkilmişdir. Dərs ili ərzində rayonun 98 ümumtəhsil məktəblərində (65 orta, 30 ümumi orta və 3 ibtidai) I siniflərə 2872 nəfər, X siniflərə isə 1818 nəfər şagird qəbul edilmişdir və müvəffəqiyyətlə yuxarı siniflərə keçmişlər. XI sinifi başa vuran 1727 şagirdən, 8 imtahan mərkəzində 1658 məzun test imtahanında iştirak etmiş və tam orta təhsil haqqında attestat almışlar. Təhsil Nazirliyinin məlum Təlimatına uyğun olaraq XI siniflər üzrə 69 şagird imtahanda iştirak etməsələr də, onlara da tam orta təhsil haqqında attestat verilmişdir. Ümumiyyətlə, XI siniflər üzrə 1727 şagird tam orta təhsil haqqında attestat almışdır. IX siniflər üzrə 2253 nəfər şagird test imtahanına buraxılmış, 49 nəfər imtahanda iştirak etməsə də, 2256 nəfərin hamısına ümumi orta təhsil haqqında şəhadətnamə verilmişdir.
Məktəblərin hamısında pedaqoji kadrlarla təminat, onlarla işin təşkili, ixtisaslarının təkmilləşdirilməsi diqqət mərkəzində olmuşdur. 46 nəfər Təhsil Nazirliyində test imtahanından keçərək ehtiyaclara görə ixtisasları üzrə məktəblərə müəllim təyin edilmiş, 45 müəllim təyinat yerinə gəlmişdir. 3 nəfər isə 1(bir) illik müqavilə əsasında Təhsil Nazirliyinin xətti ilə məktəblərə müəllim göndərilmişlər. Kənd yerlərində və pedaqoji kadrlara ehtiyac olan məktəblərdə gənc kadrlarla işin yaxşılaşdırılması və onların məişət şəraitinin yaxşılaşdırılması ilə bağlı Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin müvafiq sərəncamından irəli gələn vəzifələrin uğurlu həlli üçün məqsədyönlü iş aparılır.
Rayon İcra hakimiyyətinin təhsilə olan qayğısı nəticəsində rayonun Hüseynhacılı kənd ümumi orta məktəbində təhsilin keyfiyyəti, maddi-texniki və tədris bazasının zənginliyi, kadr potensialının olması və müəssisənin mövcud infrastrukturuna görə məktəbin statusunun dəyişdirilməsinə nail olunmuşdur. Belə ki, 2014/2015-ci tədris ilindən Hüseynhacılı kənd ümumi orta məktəbi tam orta məktəb kimi fəaliyyət göstərir. Rayon İcra Hakimiyyətinin təşəbbüsü ilə bir neçə məktəbin də statusunun dəyişdirilməsi istiqamətində müəyyən işlər görülür.
Məktəblərin dərsliklərlə təminatına xüsusi ilə diqqət verilmişdir. Cari dərs ilində 77266 ədəd 123554,91 manat məbləğində Azərbaycan bölməsi üçün, 915 ədəd 1733,91 manat məbləğində rus bölməsi üçün dərsliklər gətirilib məktəblərə paylanmışdır. Həmçinin, bu il 3658 ədəd müəllimlər üçün dərs vəsaiti məktəblərə verilmişdir.
“Yeniləşən Azərbaycana yeni məktəblər” devizi altında həyata keçirilən ümumrespublika tədbirləri rayonumuzda da uğurla həyata keçirilir. Bu il Dövlət Proqramına uyğun olaraq rayonun Dəlləkoba, Çayqıraq, Şatıroba, Zuvandlı kənd ümumi orta məktəbləri üçün yeni binanın inşasına başlanılmışdır.Tədris ilində Əmirtürbə kənd ümumi orta məktəbi üçün əlavə sinif otaqları tikilmiş və şagirdlərin istifadəsinə verilmişdir.

Təltif olunmuş müəllimlər haqqında məlumat
S/sSoyadı və adıİş yeri, vəzifəsiHansı ada layiq görülüb1Məmmədağa MəmmədovBoradiga 2 saylı tam o/m sabiq müəllimi“Əməkdar Müəllim” fəxri adı2Əhməd Məmmədov“Dəfinə” m/liseyn müəllimi“Əməkdar Müəllim” fəxri adı3Əfsər MəmmədovƏrkivan 2 saylı tam o/m sabiq müəllimi“Əməkdar Müəllim” fəxri adı
Əşrəf MöhsümovŞərəfə tam o/m sabiq müəllimi“Əməkdar Müəllim” fəxri adı5Musarza AğayevMahmudavar tam o/m müəllimi“Əməkdar Müəllim” fəxri adı6Nəriman HüseynovBoradiga 1 saylı tam o/m sabiq müəllimi“Əməkdar Müəllim” fəxri adı7Əlinaz TalıbovYeddioymaq 1 saylı tam o/m müəllimi“Əməkdar Müəllim” fəxri adı8Qurban QurbanovTürkoba tam o/m müəllimi“Əməkdar Müəllim” fəxri adı9Azadxan PaşayevQızılavar tam o/m müəllimi“Əməkdar Müəllim” fəxri adı10Sərxoş NuriyevEminli kənd tam o/m direktoru“Əməkdar Müəllim” fəxri adı11Nailə ƏsədullayevaŞəhər 3 saylı tam orta məktəb d/m“Tərəqqi” medalı12Ədalət NemətovDəfnə məktəb liseyi müəllim“Tərəqqi” medalı13Həsənbala ƏhədovHəsənli tam o/m sabiq müəllimi“Tərəqqi” medalı14İltifat AbdinovƏrkivan 3 saylı tam o/m sabiq müəllimi“Tərəqqi” medalı15Mirqabil HüseynovŞəhər 1 saylı t/o məkt . direktor“Tərəqqi” medalı,
“Əməkdar Müəllim” fəxri adı16Qardaş FətullayevMasallı RTŞ-nin metodisti“Tərəqqi” medalı17Düniyev DadaşbalaƏrkivan 4 saylı məktəb müəllimi“Əməkdar Müəllim”
fəxri adı18Abbasov MürvətDəfinə məktəb liseyi müəllim“Tərəqqi” medalı19Nəzərov VidadiMasallı Dövlət Regional Kolleci direktor“Tərəqqi” medalı “İlin ən yaxşı müəllimi” müsabiqəsində 2009-cu və 2014-cü illərdə rayonun Ərkivan qəsəbə 4 saylı riyaziyyat müəllimi Duniyev Dadaşbala, 2011-ci ildə Q.İsmayılov adına Şərəfə kənd tam orta məktəbinin fransız dili müəllimi Naidə Məmmədova qalib gəlmişlər. “İlin ən yaxşı məktəbi” müsabiqəsində 2009-cu və 2015-ci illərdə “Dəfinə” məktəb-liseyi, 2011-ci ildə R.Əlihəsənov adına Masallı şəhər 1 saylı tam orta məktəbi qalib olmuşlar.
Rayonda fəaliyyət göstərən 3 məktəbdənkənar tərbiyə müəssisəsində 686 nəfər şagird idman və texniki yaradıcılıq işləri ilə məşğul olur. İdman və Şahmat məktəbləri Respublika səviyyəli yarışlarda uğurla çıxış etməklə komanda və fərdi yarışlarda çempion adına layiq görülmüş, mükafatlar və müxtəlif dərəcəli diplomlar almışlar. Belə ki, 20-25 sentyabr 2015-ci il tarixlərdə Astara rayonunda keçirilən VII idman oyunlarında şagirdlərimiz voleybol üzrə 2001-2002-ci il təvəllüdlü oğlanlar arasında zona birinciliyində I yeri tutmuşlar.
2014/2015-ci tədris ili üzrə məzunlarımızın ali məktəblərə qəbul olma səviyyəsi kifayət qədər yaxşı olmuş, nəticələrimiz bir çox parametrlərinə görə Respublika səviyyəsinə yaxındır. “Dəfinə” məktəb-liseyi, şəhər 1 saylı, Həsənli, Köçəkli, Şərəfə, Masallı qəsəbə, Qızılağac 1 saylı, Ərkivan qəsəbə 1 və 2 saylı, Təzəkənd, Binə Xocavar, Bala Kolatan, Kalinovka, Türkoba, Boradigah qəsəbə 2 saylı tam orta məktəblərinin məzunları qəbul imtahanlarında yüksək nəticə göstərmişlər. 660 nəfər sənəd verən məzundan 321 nəfəri ali məktəblərə, 130 nəfəri isə orta ixtisas məktəblərinə qəbul olunmuşlar. Ümumilikdə qəbul olan məzunlardan 91 nəfəri qızlardır.
Ümumi orta təhsil bazası üzrə 59 nəfər orta ixtisas məktəblərinə qəbul olunmuşdur.
63 abituriyent 500-dən yuxarı bal toplamışdır. Bunlardan 21 nəfəri isə 600 baldan yuxarı nəticə göstərmişdir.
Belə ki, Həsənli kənd tam orta məktəbinin məzunu Cabbarov Azad Atabala oğlu 690 balla ADİA, “Dəfinə” məktəb-liseyin məzunu Eynallı Əlişah Elman oğlu 687 balla Tibb Universitetinə qəbul olunmuş, hər ikisi Prezident təqaüdünə layiq görülmüşlər.
İstedadlı şagirdlərin üzə çıxarılması və onlara qayğı göstərilməsində 1996-cı il iyun ayının 22-də Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab Heydər Əliyevin imzaladığı “ Azərbaycanda gənc istedadlara dövlət qayğısı haqqında” fərmanının tələbləri əsas götürməklə fərmanın 2-ci bəndinə müvafiq olaraq rayonun ümumtəhsil məktəblərində “Gənc istedadların fərdi uçot kartı” hazırlanmış və istedadlı şagirdlər müəyyənləşdirilərək onların əsasında “İstedad Bankı” yaradılmışdır. Bunların əsasında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanına uyğun olaraq məktəblərdə “Kiçik Akademiya”ları təsis edilmiş, rayonun “Kiçik Akademiyası” yaradılmış, Respublika “Kiçik Akademiyasına” nümayəndə seçilmişdir. İstedadlı gənclər arasında müxtəlif mərhələlərdə bilik yarışları keçirilmiş, qalib şagirdlərdən bir qrupu respublika yarışına göndərilmişdir.
Azərbaycan Respublikası Təhsil nazirinin 17 iyul 2013-cü il tarixli 739 nömrəli əmri ilə “Xüsusi istedada malik uşaqların vaxtından əvvəl I sinfə qəbulu Qaydaları” təkmilləşdirilərək təsdiq edilmişdir. Bununla bağlı 16 sentyabr – 31 dekabr müddətində 6 yaşı tamam olan uşaqların seçilməsi ilə əlaqədar Masallı RTŞ-də komissiya yaradılmışdır. Komissiyaya 107 valideyn ərizə ilə müraciət etmiş və 66 uşağın zehni keyfiyyətləri, psixoloji dayanıqlığı, fiziki durumu və səhhəti qiymətləndirilərək komissiyanın rəyinə əsasən I-sinfə qəbul edilmişdir. Uzun müddət təhsildən kənarda qalmış 6 şagird isə fərdi təhsilə cəlb olunmuşdur.
Rayonun ümumtəhsil məktəblərində şagirdlərin meyl, maraq və qabiliyyətlərini müəyyənləşdirmək məqsədi ilə psixoloji xidmət işləri gücləndirilmiş, yaradıcı şagirdlər və uşaqlarla aparılan işlərə daha ciddi yanaşılaraq, onların müxtəlif müsabiqə və yarışlarda iştirakı təmin olunmuşdur. Köhnə Alvadı, Musakücə, Təzə Alvadı 1 saylı orta məktəblərində “Valideyn Müəllim Assosiasiyaları”nın uğurlu işi Təhsil Nazirliyinin, Respublika “Valideyn Müəllim Assosasiyaları” ittifaqının diplomuna layiq görülmüşdür.
Cari dərs ilindəki fənn olimpiadalarının rayon turunda kütləvilik əsasən təmin edilmiş, rayonun müxtəlif ümumtəhsil məktəblərinin 7-11-ci siniflərində oxuyan şagirdlərin 60-65 %-i fənn olimpiadalarında iştirak etmişlər.
Rayon üzrə Böyük Xocavar kənd tam orta məktəbinin XI sinif şagirdi Həmidov Röyal Qəşəm oğlu Beynəlxalq 47-ci Kimya Olimpiadasında iştirak etmək hüququ qazanmışdır.
Masallı rayon məktəbliləri Təhsil Nazirliyinin keçirdiyi 1-ci Avropa oyunlarına həsr olunmuş intellektual oyun üzrə zona mərhələsində qalib olmuş və Respublika mərhələsində iştirak etmək hüququ qazanmışdır. Təhsil Nazirliyinin keçirdiyi Respublika fənn olimpiadasının zona yarımfinal mərhələsində iştirak edən məktəb şagirdlərimizdən 17 nəfəri I, II və III yerləri tutmuş və Masallı şəhər 1 saylı tam orta məktəbinin 11-ci sinif şagirdi Rzazadə Fərid Eldəniz oğlu kimya fənni üzrə Respublika fənn olimpiadasının final turunda iştirak etmək hüququnu qazanmışdır.

Mədəniyyət - 01.01.2016

Masallı rayonu Mədəniyyət və Turizm şöbəsi 1946-cı ildə yaranmışdır. Əvvəllər Mədəni-maarif şöbəsi, 1953-cü ildən Mədəniyyət şöbəsi, 2006-cı ildən isə Mədəniyyət və Turizm şöbəsi adlandırılmışdır.Hal hazırda 30 klub müəssisəsi, o cümlədən 1 rayon, 9 kənd mədəniyyət evi, 20 kənd klubu, 1 rayon mərkəzi kitabxanası və onun 49 kənd filialı, 1 uşaq incəsənət məktəbi, Heydər Əliyev Mərkəzi, Tarix diyarşünaslıq muzeyi, Rəsm qalereyası, 168 Tarix və Mədəniyyət abidələri, 33 turist obyekti fəaliyyət göstərir.Rayonun klub müəssisələrində 102 bədii özfəaliyyət kollektivi fəaliyyət göstərir ki, bura 2614 nəfər həvəskar cəlb edilmişdir.Həmin kollektivlərdən ikisi xalq kollektivi adını daşıyır.Bunlar rayon mədəniyyət evinin Xalq teatrı və Mahmudavar kənd folklor evinin “Halay” folklor xalq mahnı və rəqs kollektividir ki, bu kollektiv artıq 50 ildən çoxdur ki, fəaliyyət göstərir və dünyanın 28-dən çox ölkəsində Azərbaycanı uğurla təmsil etmişdir. Masallı rayonunda ilk kitabxana Muzdurlar komitəsinin üzvlərindən biri Abı Mirzəyev,Qulamhüseyn Məmmədov, Həsənağa Kərimovun təşəbbüsü ilə ayrı-ayrı adamlardan toplanmış 250 nüsxə kitabı olan kitabxana kiçik bir otaqda yerləşdirilmişdir. 1978- ci ildə Rayon Mərkəziləşdirilmiş kitabxana Sistemi yaradılmışdır. Masallı rayon MKS-nin tərkibində 1 mərkəzi , 2 qəsəbə, 1 şəhər və 46 kənd kitabxana filialları fəaliyyət göstərir.

Rayonumuzda turizm
Masallı rayonu Bakı-Astara magistral şossesinin 232 kilometrliyində yerləşir. Relyefinə və təbiətinə görə respublikanın səfalı və füsünkar güşələrindən biridir. Bir tərəfi qədim Talış dağları və meşələri ilə bir tərəfi Xəzər dənizi ilə əhatə olunmuşdur.
Bütün bunlar Masallıda turizm inkişafı üçün gözəl zəmin yaradır. Yüz illər bundan əvvəl ətraf və uzaq yerlərdən gələn insanlar müalicə məqsədi ilə Masallının yerin alltından çıxan qaynar suyundan istifadə etmişlər. Turizm zonasının yaradılması üçün əlverişli təbii şəraitə malik olan beynəlxalq standartlara cavab verən turizm inkişafı göstəricilərinə yerli və xarici qonaqları qəbul etmək imkanlarına malikdir.
Bunlardan “Daşvənd” oteli Masallı rayon Ərkivan qəsəbəsində yerləşir. Otelin bütün otaqları Avropa üslubunda təmir edilmişdir.Oteldə konfrans-zal, restoran , bar və sauna, süni göldə qayıq sürmə və hovuz, mini zoopark, 5 yeni kotec, müasir standartlara cavab verən sadə idman qurğuları var.
“Nağıl dünyası” rayonun Qəriblər ərazisində yerləşir.Beynəlxalq standartlara uyğun təmir olunmuş, sauna və restoranı var.
“İsti-su” sanatoriyası talış meşələri ərazisində Viləş çayının sahillərində yerləşir. Kükürdlü çeşmələri hesabına , tərkibinə görə sonsuzluq, dəri-zöhrəvi , yer xəstəliklərinin müalicəsi üçün misilsiz faydası olan sanatoriyadır. Müalicəvi əhəmiyyətli vannalar , gəzintilər, kafe, bar , restoran, park, sadə idman qurğuları, ticarət və iaşə meydançaları var.
Rayonumuzun dilbər guşələrindən biri Masallı-Yardımlı şossesinin 15- ci kilometrliyində yerləşən “Qala” istirahət mərkəzi gözəllik, zəngin təbiət, sehr, möcüzə mənasını ifadə edir.Üç il əvvəl istifadəyə verilmiş bu gözəllik istirahət mərkəzində eyni vaxtda 60 nəfər turist istirahət edib, tam müalicə olaraq dincələ bilər.Burada istirahət köşkləri demək olar ki, canlı muzeyi xatırladır.
2012-ci ildə istifadəyə verilmiş rayonda yeganə ulduzlu “Viləş” otelində eyni vaxtda 80 nəfər turist istirahət edə və dincələ bilər.
Cari ildə istifadəyə verilmiş istirahət və dincəlmək üçün hər cür şəraiti olan “Karol” otelində eyni vaxtda 90 nəfər qəbul etmək imkanına malikdir.
“Zirvə”, “Qaya”, “Beş qardaş”, “Yanar dağ”, “Turist”, “ADU Pramida” Talış meşələrində yerləşir. Bu obyektlər avropa standartlarına uyğun təmir olunmuşdur.Bu turist obyektlərində kafe, bar, hovuz, kotteclər və sadə idman qurğuları var.Ümumiyyətlə Masallımızda 33 turist-istirahət obyektləri fəaliyyət göstərir.
Rayon mərkəzində sadə idman qurğuları Anatoli Banişevski adına futbol stadionu fəaliyyət göstərir. Rayonda turizm və idmanın inkişaf perspektivlərini nəzərə alan möhtərəm prezident İlham Əliyev göstərişi ilə 2004-cü il müasir tipli Olimpiya kompleksinin tikintisinə başlanmış və 2007-ci ildə Masallıların istifadəsinə verilmişdir.
Rayonumuzda boks mərkəzi, taekvando mərkəzi fəaliyyət göstərir və eyni zamanda asan xidmət mərkəzi, yeni tipli bütün şəraitə cavab verən Uşaq incəsənət məktəbi, Tarix diyarşünaslıq muzeyi tikilib tamamlanmaq üzrədir.
Trusit mərkəzlərində qonaqların mənalı istirahəti , müxtəlif idman növləri və əyləncəli proqramla məşğuliyyəti üçün hər cür şərait yaradılıb.

Qoruqlar
Respublikanın ən böyük və ən zəngin qoruqlarından olan Qızılağac qoruğu əsasən Qızılağac körfəzi və “Pirman” adlanan sahələrdə yerləşir. Qoruqda adları “Qırmızı kitab”a düşən quşlar və vəhşi heyvanlar var. Bundan başqa dünyada ən nadir ağaclardan olan “Qızılağac” ağacı (el arasında ona Razdar da deyilir) və “Dəmir ağac”, “Nil ağacı”, “Palıd Ağacı” bizim meşələrdə mövcuddur.

Tarixi və Memarlıq abidələri
Boradigah Cümə Məscidi (1853-1854)
Masallı tarixinin güzgüsü 1952- ci ildən rayonun Hişkədərə kəndində fəaliyyət göstərən tarix-diyarşünaslıq muzeyidir.Muzeyin palentolgiya, etnoqrafiya, numizmatika, arxeologiya şöbələrində 7190 ədəd çox qiymətli eksponat toplanmışdır. Rayonun Ərkivan, Hişkədərə, Boradigah, Tatyan,Hacıtəpə, Şəhriyar, Xırmandalı, Mahmudavar, Banbaşı, Çaxırlı, Ərəb,Qızılağac, Qəriblər, Öncəqala,Köhnə Alvadı kəndlərinin yaxınlığında qədim şəhər, qala kurqanı, türbə məqbərə yerləri aşkar edilmişdir. Bu ərazilərdən tunc, dəmir, antik və orta əsrlər dövrünə aid xeyli miqdarda maddi-mədəniyyət nümunələri toplanmışdır. Bütün bunlar Masallı (Hişkədərə) Tarix-Diyarşünaslıq muzeyində mühafizə olunur. Muzeyin yaradıcısı mərhum əməkdar müəllim Rəhim Tağıyev olmuşdur.
Masallı ərazisi 168 qədim, sirli abidələr, qalalar, saraylar, ziyarətgahlar, hamamlar, bulaqlar məskənidir.Bunlardan 51-ci tarix və memarlıq, 70- ci arxeoloji, qalanları isə XX əsr abidələridir.
XIV əsrə aid Hişkədərə kəndində Nəzirə Xanım türbəsi.
III-IX əsrlərə aid Mahmudavar kəndində türk yaşayış yeri arxeoloji abidə.
IX-X əsrlərə aid “Ərkivan qalası”.
Orta əsrlərə aid Qarğalıq ərazisində Şəhriyar yaşayış yeri.
XIX əsrə aid Masallı şəhər cümə məscidi.
XIX əsrə aid Boradigah məscidi.
XIX əsrə aid Qızılavar məscidi.
XIX əsrə aid Masallı şəhərində hamam.
XIX əsrə aid Güllütəpə kəndində Əmir türbəsi.
XIX əsrə aid Sığdaş kəndində Mürsəli ocağı.
XIX əsrə aid Mahmudavar kəndində Baba Seyidağa türbəsi.
XIX əsrə aid Şıxlar, Qodman, Mahmudavar, Yeddioymaq və Hüseynhacılı kəndlərində daş-qoç fiquru.
Tunc dövrünə aid Hişkədərə kəndində Qaraxantəpə, Qoşatəpə, Allahqulutəpə və Mirzətəpə kurqanları.
Tunc və Dəmir dövrlərinə aid Təzə Alvadı kəndində Məmmədtəpə, İstiottəpə, Alıtəpə kurqanları.
XXI əsrə dair Ərkivan kəndində Mir Seyid Sadiq Ağa məqbərəsi.
Hişkədərə kəndində iyirmi minə yaxın eksponat olan Tarix Diyarşünaslıq Muzeyi.
Orta əsrlərə dair Ninalov kəndində Səhhət qalası.
XX əsrə dair Ərkivan kəndində Şahsəfi bulağı.
XIX əsrə aid Şərəfə məscidi və hamamı.
Tunc dövrünə aid Şərəfə kurqanı.

Səhiyyə - 01.01.2016

Masalli rayon Mərkəzi Xəstəxanası
Masallı rayonunda əhaliyə Mərkəzi rayon Xəstəxanası, Boradigah qəsəbə sahə xəstəxanası, Kalinovka kənd sahə xəstəxanası Ağ Ciyər Xəstəlikləri Xəstəxanası, Gigiyena Epidemiologiya Mərkəzi, Dezinfeksiya stansiyası, 30 kənd həkim məntəqəsi, 28 tibb məntəqəsi tibbi xidmət göstərir. Rayon Mərkəzi xəstəxanası üzrə 315 çarpayılıq stasionar hissə vardır. Bunlardan rayon Mərkəzi xəstəxanası 250, Ağ Ciyər Xəstəlikləri Xəstəxanası 35, Boradigah qəsəbə sahə xəstəxanası 15, Kalinovka kənd sahə xəstəxanası 15 çarpayılıqdır. Rayon Mərkəzi xəstəxanası 6 şöbədən ibarətdir:
1. Cərrahiyyə şöbəsi 70 çarpayı olmaqla, özlüyündə 2 hissəyə ayrılır. 50 çarpayılıq Ümumi cərrahiyə, 20 çarpayılıq isə Travmatologiya şöbəsinə aitdir.
2. Terapiya şöbəsi 60 çarpayılıq
3. Mama ginekoloji şöbə də 2 hissədən ibarətdir. Doğum şöbəsi 40, ginekoloji şöbə 20 çarpayılıqdır.
4. Uşaq şöbəsi 30 çarpayılıq
5. Yoluxucu şöbə 20 çarpayılıq,
6. Reanimasiya şöbəsi 10 çarpayılıqdır.
Hər kənd sahə xəstəxanasında 5 terapevtik, 5 pediatrik, 5 çarpayı isə doğuşa yardım xidməti üçün nəzərdə tutulmuşdur.
Masallı rayonunun Səmidxan, Bədəlan, Hişkədərə, Həsənli, Gəyəçöl, Miyankü , Qızılağac, Qızılavar, Qodman, Qəriblər, Mahmudavar, Sərçuvar Şərəfə, Tüklə, Türkoba Təklə, Təzə Alvadı Təzəkənd ,Kolatan, Xıl, Yeddioymaq ,Yeyənkənd , Ərkivan, Çaxırlı, Xırmandalı, Musaküçə, Köhnə Alvadı, Böyük Xocavar, Qarğalıq, Güllütəpə kəndlərində həkim məntəqələri fəaliyyət göstərir. Həkim məntəqələrində doğuşa yardım xidməti saxlanılmışdır.
Alışanlı, Babaser, Köçəkli, Kubin, Rüdəkənar, Məmmədoba, Şatroba, Sığıncaq, Əhmədli, Sığdaş, Xanalion, Şıxlar, Qasımlı, Xəlfələr, Kəlbəhüseynli, Hacıtəpə, Ərəb, Lürən, Hüseynhacılı, Öncəqala, Bambaşı, Kosakül, Binə Xocavar, Kürdəbaz, Eminli, Qədirli, Yelağac, Zuvandlı kəndlərində tibb məntəqələri vardır.
MRX-nın əsas binası 1986-cı ildə tikilmiş, hal-hazırda bina əsaslı təmirə bağlanılımışdır. 2005-cı ildə Tüklə həkim məntəqəsi, 2006-cı ildə Qızılağac həkim məntəqəsi üçün yei binalar tikilb. 2008-ci ildə Ağ Ciyər Xəstəlikləri Xəstəxanası əsaslı təmir edilərək əhalinin istifadəsinə verilmişdir. Eyni zamanda 2008-ci ildə Köçəkli tibb məntəqəsi yenidən tikilmişdir.. 2009-cu ildə Hüseynhacılı t/m, Bambaşı t/m, 2010-cu ildə Təzəkənd h/m, 2011-ci ildə Kubin tibb məntəqəsi, Şıxlar tibb məntəqəsi 2012-ci ildə Hişkədərə H/m üçün muasir layihə əsasında binalar tikilib istifadəyə verilmişdir.
2014-cü ildə Kalinovka Kənd sahə xəstəxanası və Boradigah Qəsəbə sahə xəstəxanası əsaslı təmir olunaraq istifadəyə verilmişdir. Şərəfə həkim məntəqəsi, Güllütəpə həkim məntəqəsi, Türkoba həkim məntəqəsi, Mahmudavar həkim məntəqəsi, 2015-ci ildə Qarğalıq həkim məntəqəsi Yelağac həkim məntəqəsi, Xırmandalı həkim məntəqəsi tikilib əhalinin istifadəsinə verilmişdir. Hal-hazırda Xıl, Gəyəçöl, Səmidxan, Yeyənkənd həkim məntəqələri üçün müasir layihə üzrə binaların tikintisi davam etdirilir. Masallı rayon mərkəzi Xəstəxanasında 213 nəfər həkim çalışır. Onun 155 nəfəri kişi, 60 nəfəri qadındır. 463 nəfər orta tibb işçisinin 353 nəfəri qadın,109 nəfəri kişidir. Onlardan10-nəfər laborant, 42 nəfəri mama, 31 nəfər fedşer,5 nəfər diş texnik,6 nəfər rentgen laborant, 399 nəfəri isə tibb bacısıdır.MRX-sının kiçik tibb işçilərinin sayı 306 nəfər təşkil edir.

Masallı MRX-nın şöbələri haqqında məlumat
S/sŞöbələrin adıŞöbə müdiriŞöbədə yerlərin sayıElaqə telefonu1Konsultativ PoliklinkaƏzizov Rasim Zülfüqar
Mob. 050-223-40-49
Iş: 215-31-542GinekolojiBağırova Pərvanə Nazim20Mob: 051-349-11-17
Iş: 215-33-593ReanimasiyaMəmmədov İlqar İslam
Mob. 050-333-93-57
İş: 215-37-524TramatologiyaAğayev Tarverdi Ağabəy
İş: 215-39-595DoğumSadıqova Xalidə Tərlan40Mob. 050-367-65-97
İş: 215-32-596Təcili Tibbi YardımƏsgərov Nazim Əzizağa
Mob. 050-361-46-44
İş.5-30-037QəbulNovruzov Əlizamin Əbülfəz
Mob. 050-410-96-67
İş: 215-33-748TerapiyyaSəlimov Valeh Hilal60Mob. 050-339-70-94
İş: 215-31-599Şüa DiaqnostMəmmədov Kamal Daxıl

10PediatitiyaQurbanov İlqar İbrahim30Mob. 050-723.85.67
İş: 215-30-5011Yolxucu XəstəliklərBəşirli Bəşir Abdulla
Mob. 050-330-96-18
İş: 215-34-5212CərrahiyyəNəzərov Fəxrəddin Əyyub.50Mob. 050-335-33-32
İş: 215-36-50 Ağ Ciyər Xəstəlikləri Xəstəxanası, Boradigah və
Kalinovka Kənd sahə xəstəxanalar haqqında
Məlumat
S/SXəstəxanalarŞöbə müdiriŞöbədə yerlərin sayıElaqə telefonu1Ağciyər Xəstəliklər xəstəxanası.Əliyev Əzizulla Bayram.25Mob: 050-372-91-37
İş: 215-12-462Boradigah QSXQuliyev Aygün Balağa.57050-502-22-84
İş: 214-53-233Kalinovka KSXFərəcov Səxavət İzzət.66Mob: 050-452-76-33
İş: 216-12-46
Masallı MRX-nın KHM-ri və Tibb Məntəqələri haqqında
Məlumat
S/SMəntəqənin adıMəntəqə müdiriElaqə telefonuŞöbədə
Yerlərin sayıElaqə telefonu1Gəyəçöl KHMZeynalov Zehni38-5-0119-2Həsənli KHMMəmmədov Məşqur Nuru69-2-468426-55-843Təklə KHMBağırov Rauf Həsən64-3-0220630-78-104Çaxırlı KHMƏhmədov Firdovsi Əlisa66-2-3813506-76-455Qarğalıq KHMMəmmədov Abdulhüseyn İlyas.74-4-003
6Xırmandalı KHMQuliyev Məmmədağa Ağaqulu39-3-894576-80-137Şərəfə KHMTağıyev Vasif Mikayıl5-17-823313-28-308Bədəlan KHMNəhmət Xəyalə Xudayət63-2-208
9Musaküçə KHMRzayeva Əzizağa Mirzə67-3-4411527-30-4310Ərkivan KHMQurbanov Fizuli Oruc
10
11Qodman KHMSadıqov Vaqif Əmralı5-52-383464-69-5212Təzə Alvadı KHMAdıgözəlov Təyyar Elbəyi37-4-0330679-63-3813Xıl KHMMəmmədov Məzahir Barat
12351-17-8914Yiyyənkənd KHMAbbasov Əsgər Kamil78-4-002430-67-3815Kolatan KHMQənbərov Xankişi Xanoğlan35-4-292464-31-0316Sərcuvar KHMİbrahimov Əlqəmə Kərəməli5-20-752
17Yeddioymaq KHMAyışanov Güloğlan Əsgər
5396-61-5518Qızılağac KHMAğayev Fərəc Cankişi34-2-608355-97-8919Qızılavar KHMŞirəliyev Samid Mirzağa.75-5-323599-76-3120Miyənkü KHMƏliyev Nicat Əzizulla31-4-214667-45-3021Hişkədərə KHMXəlilov Firəngiz Dadaş.46-3-883714-22-8822Türkoba KHMHüseynov Şahnəzər Abdul46-4-722678-21-2523Güllütəpə KHMCəbrayılov Sevinc Bəyəli70-4-862
24Təzəkənd KHMAbbasov Raqif Arif61-2-401399-95-3425Tüklə KHMPaşayev Gülzahid İsrafil .
8545-18-2426Böyük Xocavar KHMAğayev Vüqar Akif79-6-913548-03-4227Mahmudova KHMCabbarov Mətləb Məmməd76-2-774432-60-2328Köhnə Alvadı KHMHənifəyev Alim Əşrəf.79-9-645384-75-1229Qəriblər KHMQurbanov Rauf İbrahim.41-2-73
632-02-2730Səmidxan KHMSəlimov Valeh Hilal
1
31Kosakül TMİbadov Əli Ayaz5-27-911055-776-75-6932Binə Xocavar TMTalıbova Ülviyyə Əhmədağa66-3-631
34Babaser TMNəciyev Telman İbrahim63-4-401531-72-1035Ərəb TMCəfərov Razil Fazil

051-801-00-1236Lürən TMCabbarova Narıngül Mansur67-5-201684-06-8437Sığdaş TMMəmmədov Səmirağa Nəsrəddin35-2-491463-52-3038Kəlbəhüseynli TMMehdiyeva Sahib Əliqulu66-7-871636-72-7339Qasımlı TMTeymurova Rühəngiz Ağahüseyin
1396-61-5540Şıxlar TMMustafayeva Fatimə Mustafa36-2-86

41Hüseynhacılı TMAğayev Səfalı Qafar

574-38-3342Xanalion TMQədirov Ənsar Əliağa47-2-23
718-49-8243Şatroba TMEynullayeva Gülnar Mərdan31-2-541051-855-06-7544Məmmədoba TMƏliyeva Səadət Böyükxan.42-3-531051-855-95-8645Rüdəkənar TMƏliyeva Təranə Böyükağa76-5-221344-20-7646Kubin TMMirzəyev Gülağa Şabala

568-99-7147Köçəkli TMMehdiyeva Fəzail Mozu.39-4-613679-86-5148Hacıtəpə TMAlışova Tünzalə Kamil

49Bambaşı TMMəmmədova Səmayə Muxtar78-6-963055-649-98-9750Xəlfələr TM--------- ---------64-4-031454-40-3751Əhmədli TMVəliyeva İradə Vəli64-4-03
464-21-0952Yelağacı TMQurbanov Əhmədağa isaxan
1746-94-5553Zuvandlı TMƏlinağıyev Əlisa Qulu
1627-19-4854Alışanlı TMSahmarova Elnarə Alışşan44.25.101050.494.37.8655Sığıncaq TMİsmayılova Təranə Gülağa
1050.337.56.8056Qədirli TMAğayev Şahlar Vaqif
1783-64-6857Öncəqala TMMəmmədova Afilə Səfər30-2-79

58Eminli TMİsmayılova İntizam Cəbrayıl74-3-13
630-18-4459Kürdəbaz TMAğayev Rauf Əbülfəz74-5-571365-89-06
Rayon mərkəzi xəstəxanasının əlaqə telefonu:
Baş həkim Cəlil Nəzərov.-050-201-90-61.Baş həkim müavini Asif Əliyev.-050-316-04-06.Baş muhasib Seyfulla Məmmədov -051-977-01-10.Cərrahiyyə şöbə müdiri Fəxrəddin Nəzərov-050-355-33-32.Poliklibnika şöbə müdiri Rasim Əzizov -050-223-40-49.Doğum şöbə müdiri Xalidə Sadıqova-050-367-65-97.Pediatiriya şöbə müdiri Qurbanov İlqar İbrahim. 050.723.85.65. Təc .Tib.Yardım şöbə müdiri Nazim Əsgərov-050-361-64-44.

Idman - 01.01.2016

Masallı rayon Gənclər və İdman idarəsi
Masalı rayon Gənclər və İdman İdarəsi 1994-ci ilin iyul ayından rəsmi fəaliyyətə başlamışdır. İdarədə Gənclərlə iş, Bədən tərbiyəsi və idman şöbələri fəaliyyət göstərir.
Masallı şəhər Gənclər və İdman İdarəsi Masallı şəhərində gənclərlə iş, bədən tərbiyəsi və idman sahələrində dövlət siyasətini həyata keçirən Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyinin yerli orqanıdır. İdarə öz fəaliyyətini şəhər İcra hakimiyyəti və Bələdiyyə orqanları ilə habelə digər dövlət orqanları ilə əlaqəli şəkildə həyata keçirir.
İdarənin əsas vəzifələri və funksiyaları
Şəhərdə gənclərlə iş, bədən tərbiyəsi və idman sahələrində dövlət siyasətini həyata keçirir;
Şəhər ərazisində gənclər təşkilatlarının, idman federasiyalarının digər aidiyyatı təşkilatların fəaliyyətini əlaqələndirir;
Azərbaycan Respublikası Qanunvericilik aktlarında öz əksini tapmış gənclərin sosial problemlərinin həlli, hüquqlarının müdafiəsi, müxtəlif peşələrə yiyələnməsi və işlə təmin olunması sahələrində əlaqədar təşkilatlarla birlikdə tədbirlər görür.
Öz funksiya və səlahiyyətləri daxilində toplantılar, görüşlər keçirir, istedadlı və yaradıcı gənclərin üzə çıxarılması məqsədilə müxtəlif sahələrdə sərgilər, festivallar, müsabiqələr və digər tədbirlər təşkil edir;
Gənc nəslin yaradıcılıq potensialını, qüvvəsini, bilik və bacarığını, Milli dövlət quruculuğuna, iqtisadi və sosial inkişaf proqramlarının həyata keçirilməsinə yönəldir;
Azərbaycan Respublikası Qanunvericiliyi ilə müəyyən edilmiş digər vəzifələri həyata keçirir.
Strukturu
Soyadı, adı, atasının adıVəzifəsiƏlaqə telefonuManafov Camal ZülfüqarMasallı rayon Gənclər və İdman İdarəsinin rəisi050-637-44-88Ağayev Oktay Alıqulu oğluMasallı rayon Gənclər və İdman İdarəsinin rəis müavini055-742-47-55Əliyev Şaban Abasİdman sahəsi üzrə baş məsləhətçi051-971-21-43Nüsrətov Emin NürəddinGənclər sahəsi üzrə baş məsləhətçi051-352-92-31Mütəllimov Oktay BalamirzəAparıcı məsləhətçi051-644-03-60Qurbanov Müşfiq Qardaş oğluİdman sahəsi üzrə aparıcı məsləhətçi051-644-28-45Əliyev Cəmil XəlilMühasibatlıq üzrə məsləhətçi050-454-00-47 Masallı rayon Gənclər və İdman idarəsi nəzdində Uşaq Gənclər İdman Məktəbinin
Fəaliyyəti haqqında
Idman növünün sayı - 5
İnkişaf etdirilən idman növləri: Sərbəst güləş, yunan roma güləşi, taekvondo, cüdo, boks.
Qrupların sayı - 40
İdmanla məşqul olanların sayı: 428 nəfər
Nəticəli idmançıları:
-Taekvondo idman növü üzrə 2012-ci ildə Afina şəhərində keçirilən kişilər və qadınlar arasında Avropa çempionatında III-yer Tahirli Türkanə,
-Cüdo üzrə Avropa və dünya kubokunun üçüncüsü Alışov Hikmət
Dərəcəli İdmançıların sayı cəmi: 140 nəfər
Məşqçilərin sayı cəmi: 19 nəfər
Strukturu
Soyadı, adı, atasının adıVəzifəsiƏlaqə telefonuKərimov Elxan QulamhüseynUGİM-nin direktoru050-561-44-77Müzəffərli Cümşüd ŞamilUGİM-nin dərs hissə müdiri050-561-50-40 Rayonun idmanı haqqında
Masallı rayon Gənclər və İdman İdarəsi və onun nəzdində olan Uşaq Gənclər İdman Məktəbi 1994-cü ildən fəaliyyətə başlamışdır. Rayonda gənclərlə iş, bədən tərbiyəsi və idman sahələrində dövlət siyasətini həyata keçirir.
Hal-hazırda 5 idman növü (sərbəst güləş, yunan roma güləşi, taekvondo, cüdo, boks) fəaliyyət göstərir.
Uşaq Gənclər İdman Məktəbinin 3 məşqçi-müəllimi Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən fəxri adlarla təltif olunmuşlar.
Bundan əlavə 2007-ci ildən fəaliyyət göstərən Masallı Olimpiya İdman Kompleksində olan idman bölmələri (taekvondo, sərbəst güləş, cüdo, boks, trenajor, üzgüşülük, futbol, valeybol ) bölmələri yerləşir.
Masallı rayon Təhsil Şöbəsinin nəzdində olanUGİM-də (yunan roma güləşi, futbol, valeybol və tenis) bölmələri var.
Bundan əlavə rayonumuzda Azər idman klubu, Məhsul idman cəmiyyəti, futbol stadionu, Şahmat idman məktəbi və 176 sadə idman qurğuları vardır.
Rayonda bədən tərbiyəsi və idmanla məşğul olanların ümumi sayı 16542 nəfər təşkil edir. Onlardan 9 nəfər idman ustası, 11 nəfər idman ustalığına namizəd, 38 nəfər I dərəcəli idmançı, 2 nəfər beynəlxalq yarışların mükafatçılarıdır.
Buna misal olaraq Taekvondo idman növü üzrə 2012-ci ildə Afina şəhərində keçirilən kişilər və qadınlar arasında Avropa çempionatında Tahirli Türkanə III, Alışov Hikmət cüdo üzrə Avropa və dünya kubokunun üçüncüsü olmuşdur.
Ümumiyyətlə rayonumuzda olan idman növləri üzrə son dövrlər rayonumuzun idmançıları yüksək nəticələr əldə etmişlər.
Bundan sonrada ölkə Prezidenti İlham Əliyev cənablarının idmana və idmançılara göstərdiyi qayğını rəhbər tutaraq daha da yüksək nəticələr əldə edəcəyik dövlətimizin üç rəngli bayrağını Olimpiya, dünya çempionatlarında daima zirvələrdə ucaldarıq.
Müstəqil dövlətimizin daha da qüdrətlənməsi naminə möhtərəm Prezidentimiz cənab İlham Əliyevin ətrafında sıx birləşəcəyik.
Hörmətli Prezidentimizin təşəbbüsü ilə hal-hazırda Masallıda tikilməkdə olan taekvondo idman mərkəzi, boks mərkəzi və Boradigah qəsəbəsində yerləşən idman mərkəzi tikiliub istifarədə yerilmişdir ki, bunlarda yüksək səviyyəli idmançılar hazırlamağ imkanına malikdir.
Ölkə rəhbərimizin idmana və idmançılara göstərdiyi qayğının və tez-tez mötəbər idman tədbirlərinə ev sahibliyi etməsi bunun əyani sübutudur.
Masallı Olimpiya İdman Kompleksi
Idman növünün sayı - 9
İnkişaf etdirilən idman növləri: Taekvondo, sərbəst güləşi, cüdo, boks, trenajor, üzgüçülük, futbol, voleybol, otüsrü hokkey.
Qrupların sayı - 6
Nəticəli idmançılar:
-2012-ci ildə Bakı şəhərində taekvondo üzrə keçirilən Azərbaycan birinciliyində Əliyev Cəlal III,
Boks üzrə Azərbaycan birinciliyində Mehdiyev Bəhruz və Hacizadə Təbriz III-yerə layiq görülmüşlər.
İdmanla məşqul olanların sayı: 170 nəfər
Məşqçilərin sayı - 5 nəfər
Masallı rayon Təhsil Şöbəsi nəzdində
Uşaq Gənclər İdman Məktəbi
Idman növünün sayı - 4
İnkişaf etdirilən idman növləri: Yunan roma güləşi, futbol, voleybol, stolüstü tennis.
Qrupların sayı - 23
İdmanla məşqul olanların sayı: 271 nəfər
Dərəcəli İdmançıların sayı: 188 nəfər
Məşqçilərin sayı: 21 nəfər
Sturukturu
Soyadı, adı, atasının adıVəzifəsiƏlaqə telefonuMehdiyev Şirzad ZeydullaUGİM-nin direktoru050-316-91-40Hüseynov Tahir MuradDərs hissə müdiri055-239-91-28 Masallı RTŞ Uşaq Gənclər İdman Məktəbi
Dünya, Avropa, Azərbaycan və beynəlxalq turnirlərdə yer tutmuş idmançıların və onların məşqçilərinin
SİYAHISI
№İdmançının soyadı, adı və atasının adıİdman növüYerinə yetirdiyi idman dərecəsiMəşqçinin soyadı, adı və atasının adı123451Voleybol komandası 1999-2000-ci il təvəllüdlü oğlanlarVoleybolI-yerSüfəddin Məmmədov Vüqar Məmmədov Masallı rayon Uşaq Gənclər Şahmat Məktəbi
Qrupların sayı - 19
Məşqul olanların sayı: 196 nəfər
Dərəcəli İdmançıların sayı – 181 nəfər
Nəticəli idmançılar:
-Heydərova Gülçın Avropa çempionatlığında onluqda,
-Orucov Sücaət Azərbaycan birinciliyinin qalibi və beynəlxal dərəcəli normanı ödəyib.
- Heydərova Gülçın Naxçivan open Beynəlxalq turnir- II yer
Sturukturu
Soyadı, adı, atasının adıVəzifəsiƏlaqə telefonuFərmanlı Famil FərmanUGŞM-nin direktoru050-359-77-17Əzizli İsmayıl ZülfüqarTəlimatçı050-454-40-01 Masallı rayon Uşaq Gənclər Şahmat məktəbinin beynəlxalq turnirlərdə yer tutan idmançıları və onların məşqçilərinin
SİYAHISI
№İdmançının soyadı, adı və atasının adıİdman növüYerinə yetirdiyi idman dərecəsiMəşqçinin soyadı, adı və atasının adı123561Heydərova GülçinŞahmatIII-yerFərmanlı Famil2Nəbiyev MirsadiqŞahmatI-yerMəcidov Asəf3Əlizadə ƏliŞahmatIII-yerFərmanlı Ziya4Orucov SücayətŞahmatC qrupu III-yerFərmanlı Famil5Heydərova GülçinŞahmatIII-yerFərmanlı Famil6Heydərova GülçinŞahmatFinala vəsiqəFərmanlı Famil7Heydərova GülçinŞahmatII-yerFərmanlı Famil8Orucov SücayətŞahmatII-yerFərmanlı Famil9Heydərova GülçinŞahmatII-yerFərmanlı Famil Məhsul kənd könüllü həmkarlar idman cəmiyyəti Masallı rayon Şurası
Idman növünün sayı -2
İnkişaf etdirilən idman növləri: sərbəst güləş, futbol,
Qrupların sayı - 3
İdmanla məşqul olanların sayı: 145 nəfər
Məşqçilərin sayı - 3 nəfər
Sturukturu
Soyadı, adı, atasının adıVəzifəsiƏlaqə telefonuHəşimov Yavər Çingiz oğluMəhsul kənd könüllü həmkərlar idman cəmiyyəti Masallı rayon şurası
Azərbaycan birinciliyində yer tutan idmançılar və onların məşqçilərinin
S İ Y A H I S I
S/sİdmançının adı soyadıİdman növüÇəkisiTutduğu yerMəşqçisi1Əliyev FəridBoks80IIIHacıyev Elnur2Alışov HikmətCüdo90IIIQuliyev Xanağa3Alışov HikmətSambo90IQuliyev Xanağa4Qafarlı KamalSambo100IIIQuliyev Xanağa5İsayev ÜmüdSambo82IIQuliyev Xanağa6Məlikli MəlikağaSərbəst güləş96IIİsayev Qurbanəli7Məmmədov SahilYunan-roma güləşi84IIƏmənov Qardaşxan8Niftullayeva GülgünTaekvondo49IAğayev Ədalət9Tahirli TürkanəTaekvondo51IIIAğayev Ədalət10Hüseyzadə HüseynSərbəst güləş56IXıdır Hüseynov11Ələmov MirxalıqSərbəst güləş35IIQurbanəli isayev12Məmmədov SəadətBoks43IIITelman Vəliyev13Məmmədov ElnurBoks54IIITelman Vəliyev14Seyidağalı NicatBoks59IITelman Vəliyev15Bədəlov TuralYunan-roma38IIIƏkbərov Səyədulla16Fərzullayev FərzullaYunan-roma42IIƏmənov Qardaşxan17Nəcəfov HəmidYunan-roma60IIIƏmənov Qardaşxan18Əliyev CəlalTaekvondo45IIIMüzəffərli Cümüud19Orucov AzərŞahmat
IIIƏliyev Famil20Abışov ƏmrahOtüstü hokkeyFransaBəşirov Cəmil21Tahirli TürkanəTaekvondo53 IIAğayev Ədalət22Niftullayeva GülgünTaekvondo49 IIIAğayev Ədalət23Əliyev CəlalTaekvondo51 IIIMüzəffərli Cümşüd24Əmənov RəşidOtüstü hokkeyFransaBəşirov Cəmil25İmanov TofiqOtüstü hokkeyPortuqalyaBəşirov Cəmil26Məhərrəmov SamirTaekvondo51IAğayev Ədalət27Tahirli TürkanəTaekvondo53IIIAğayev Ədalət28Əliyeva ÜlkərTaekvondo43IIIAğayev Ədalət29Alışov HikmətCüdo80IQuliyev Xanaga30Hüseynzadə HüseynSərbəst/g58IIIHüseynov Xıdır31Əliyev ƏliCüdo55IIIQuliyev Xanaga32Alışov HikmətSambo90IIIQuliyev Xanaga33Teymurov ToğrulBoks62IIVəliyev Telman34Hüseynzadə HüseynSərbəst/g63IIIHüseynov Xıdır35Həmidli RahidSərbəst/g90IIIHüseynov Xıdır