• Masallıda çox zəhmətkeş, vətənpərvər, həqiqi Azərbaycan vətəndaşları yaşayır...
  • Heydər Əliyev
  • RU
  • EN
  • » » Soğanın əkilib becərilməsi

    Soğanın əkilib becərilməsi

    • 30-11-2017, 13:30
    • Aqrar
    • 0
    • 7 191
     Soğanın əkilib becərilməsi


    Növbəli əkində yeri. Soğan üçün əsas sələf bitkiləri xiyar, kələm, pomidor, bostan bitkiləri və s. sayılır.
    Soğan bitkisi üçün alaqsız torpaqlar daha əlverişlidir. Soğan ışıqsevən bitki olduğundan səpildiyi sahə açıq və gündöyən olmalıdır. Soğan münbit, yumşaq, qumsal torpaqlarda daha yaxşı bitir. Onun kök sistemi əkin qatının üst hissəsində yerləşdiyi üçün dərində yerləşən ehtiyat qida maddələrindən lazımi qədər istifadə edə bilmir. Buna görə də soğan əkilən sahələr üzvi və mineral gübrələr ilə lazımınca təmin edilməlidir. Bitkilərin normal inkişafı üçün torpaqda PH-ın 5-6,5, nisbi rütubətin 60-70% olması əlverişlidir. Torpaq quru olduqda qida maddələri bitki tərəfindən zəif mənimsənilir
    Torpağın səpinə hazırlanması. Soğan əkiləcək sahə payızda dondurma şumu edilir. Payızda sahə bitki qalıqlarından təmizləndikldən sonra torpaq şumlanır.
    Gübrələnməsi. Torpaq münbitliyindən və texniki tərkibindən asılı olaraq soğan sahəsinin hər hektarına 15-20 ton peyin, 120-150 kq. azot və fosfor, 80-100 kq. kalium gübrələri verilir.
    Sortları. Fermerlərə məsləhət görülür ki, baş soğanın Yerlı Masallı, Yerli Hövsan, Yerli Xaçmaz, Sabir, Luqanski sortlarından istifadə etsinlər.
    Toxumun səpinə hazırlanması. Toxum materialı səpindən qabaq təmizlənməli, dolu, cins, yüksək cücərmə qabilyyətinə malik , xəstəlik və zərərvericilərə sirayətlənməmiş olmalıdır. Soğan toxumlarının özünə məxsus cücərmə qabiliyyətlri vardır. Toxumun tərkibində yüksək efir yağları olduğu üçün səpindən sonra o gec islanır və cücərməsi ləngiyir. Toxum sahəyə səpildikdən 20-25 gün sonra kütləvi surətdə cücərir. Soğanın çıxışını tezləşdirmək üçün toxumu 24 sat suda saxladıqdan sonra, çıxarıb 2-3 gün otaq temperaturunda sərib qurutmaq lazımdır. Rütubəti saxlamaq üçün yaxşı olardı ki, toxumun üzəri nazik pərdə ilə örtülsün. Belə halda səpin apardıqda tez cücərti alınır.
     Səpin (səpin müddəti və səpin sxemi). Soğan soyuğa davamlı bitkidir. Toxumu 120 C istilikdə cücərir. Lakin cücərməsi 35 günə qədər uzanır. Optimal istilikdə (20C0-22C0) isə cücərmə 8 günə başa çatır. Torpaq-iqlim şəraitindən asılı olaraq soğanı payızda və yazda səpmək olar. Elmi-Tədqiqat Tərəvəzçilik institutunun apardığı araşdırmalara əsasən soğan erkən yazda(fevral ayının 5-dən martın 10-dək) və payızda (10-30 sentyabr) səpilir.
    Toxum ağır torpaqlarda 1,5-2,0 sm dərinlikdə səpilir. Ən yaxşı səpin sxemləri 40+40+60×8 sm və 0+30+10+30+10 +30×8 sm-dir.
    Əkinə qulluq. Əkinə qulluq işləri, torpağın yumşaldılması, alaqsız saxlanılması, yemləmə gübrələrinin verilməsi, 2 dəfə seyrəltmə, xəstəlik və zərərvericilərlə mübarizə. vaxtlı-vaxtında suvarmadan ibarətdir. Yüksək məhsul və sağlam soğanlar almaq üçün bitkiləri mütləq 2 dəfə seyrəltmək lazımdır. Birinci seyrəltmədə bitki arası məsafə ləkdə 2-3 sm, 2-ci seyrəltmədə isə 5-8 sm olmalıdır. Birinci suvarma cücərmə dövründə , sonrakı suvarmalar isə bitkinin təlabatından . torpaq və havanın rütubətindən asılı olaraq aparılır. Yığıma 20-25 gün qalmış suvarma dayandırılır. Vegetasiya ərzində bölgədən asılı olaraq 9-12 dəfə su verilir.
    Azot gübrəsinin 40%-i torpağı əkinqabağı hazırlayarkən, 20-30%-i əkindən 20-25 gün sonra, 30-40%-i isə başbağlama dövründə ikinci yemləmə kimi verilir. Fosforun və kaliumun 50%-i payız şumu altına, 50%-i isə yemləmə şəklində verilir. 
    Alaqlarla mübarizədə herbisidlərdən də istifadə olunur. Soğan əkinində əsasən Ştamp,Kataran, Pentiran və Fuzulad Super herbisidlərinin biri istifadə olunur. ET Tərəvəzçilik İnstitunun apardığı təcrübədə Fuzulad Superin 12,5%-li preparatı istifadə olunmuş Becərmə işlərinə tam çıxış aldıqdan sonra başlamaq tövsiyə olunur. 1-ci becərmə 5-7 sm, sonrakı becərmələr 10-12 sm dərinlikdə aparılır. becərmələrin sayı sahələrin nə dərəcədə alaqlı olmasından , suvarmalardan və torpağın xüsusiyyətindən asılıdır. 4-5 dəfə becərmə aparılması daha çox effektli olur.
    Soğanın xəstəlik və zərərvericiləri. Soğan əsasən yalançı unlu şeh(perenosporioz), boğaz çürüməsi xəstəlikləri ilə sirayətlənir. Ən yaxşı mübarizə tədbiri aqrotexniki qayadalara riayət etmək və səpinqabağı toxumu 80%-li TMTD ilə dərmanlamaqdır. Yalançı unlu şehə qarşı ridomilinin 25-li məhlulu (2,0-2,4kq/hek) ilə çiləmə aparılır.
    Soğanın ən qorxulu zərərvericiləri soğan milçəyi , soğan güvəsidir. hər iki zərərvericiyə qarşı Bazudin(0,3 litr/hek) çilənir.шаблоны для dle 11.2
    DİGƏR XƏBƏRLƏR
    XƏBƏR LENTİ
    1. 16:22 Masallıda “Aşura günü” qanvermə aksiyası təşkil olundu
    2. 12:07 Azərbaycan beynəlxalq nəqliyyat şəbəkələrinə inteqrasiya olunur
    3. 23:30 İki ölkə arasındakı münasibətlərin strateji və müttəfiqlik xarakteri  
    4. 17:23 Azərbaycan və Özbəkistan dövlətləri arasında imzalanmış sənədlər mühüm əhəmiyyət kəsb edir                   
    5. 12:45 Masallıda barama tədarükü yekunlaşdı
    6. 12:40 Masallıda Məhərrəm ayı ilə əlaqədar dəyirmi masa
    7. 12:37 Masallıda rayon rəhbərinin 03 iyul 2025-ci il tarixli vətəndaş qəbulu
    8. 23:30 Azərbaycan–Özbəkistan münasibətləri: ortaq dəyərlər zəminində yüksələn strateji tərəfdaşlıq
    9. 17:04 Ziyalı işığında                                                                              
    10. 17:01 Masallının Qızılavar ərazisində şəhid məzarları rayon rəhbəri tərəfindən ziyarət olundu 02.07.2025
    11. 16:59 Masallının Qızılavar kəndində 02 iyul 2025-ci il tarixdə səyyar qəbul
    12. 16:51 Masallıda Azərbaycan polisinin yaranmasının 107 illiyi qeyd olundu
    13. 17:07 Mahmudavar kəndində şəhid Ehtiram Abbasov adına küçəyə asfalt örtüyü döşənmişdir
    14. 17:05 Rayon rəhbəri şəhid anasını doğum günü münasibəti ilə evində ziyarət etdi
    15. 16:00 İyulun 4-də Baş prokuror Yardımlı rayonunda vətəndaşları qəbul edəcək
    16. 17:29 Masallıda şəhid ailələri və məzarlarını ziyarət 01-30 iyun 2025-ci il
    17. 17:28 Masallıda 01-30 iyun 2025-ci il tarixlərində şəhid adına görülmüş işlər barədə
    18. 17:27 Masallının yollarında təmir işləri davam etdirilir 01-30 iyun 2025
    19. 17:25 Masallıda abadlıq və xeyriyyə işləri 01-30 iyun 2025
    20. 12:40 Masallıda 2025-cü ilin iyul ayına olan səyyar-görüş qəbulları barədə
    21. 09:39 Strateji tərəfdaşlıq əlaqələri
    22. 23:30 “8 Noyabr” elektrik stansiyasının açılışı  enerji siyasətinin yeni mərhələsidir  
    23. 23:30 Elektrik enerjisində stratejik əməkdaşlıq
    24. 18:16 Masallının Çaxırlı ərazisində şəhid məzarları rayon rəhbəri tərəfindən ziyarət olundu 25.06.2025
    25. 18:14 Masallının Çaxırlı kəndində 25 iyun 2025-ci il tarixdə səyyar qəbul
    26. 18:08 Masallı rayon İcra Hakimiyyətinə 4 yeni təyinat
    27. 12:49 Sığdaş kəndində ziyarətgah yolu cari təmir olundu
    28. 08:41 Azərbaycan əsgərinin vətənpərvərlik ruhu  
    29. 08:37 Mütəşəkkil ordu böyük tarixi xidmətlərdən biridir
    30. 23:30 H.Əliyev və  ordu quruculuğu   
    31. 20:06 Masallıda Məhərrəm ayının başlanması ilə əlaqədar ümumrayon tədbiri
    32. 20:02 Masallıda "Konstitusiya və Suverenlik İli"nə həsr olunmuş tədbir keçirilib
    33. 19:56 Qalıb Azərbaycan Ordusu
    34. 17:38 Rayon rəhbəri Xəstəxanada şəhid atasını ziyarət etdi
    35. 17:35 Masallının Dövlət qulluqçuları Ulu Öndərin abidəsi önünə gül dəstələri düzdülər
    36. 17:29 Masallıda Dövlət Qulluqçularının Peşə bayramı günü münasibətilə tədbir
    37. 11:29 ŞANLI AZƏRBAYCAN ORDUSU
    38. 11:24 Masallıda dövlət qulluqçularının sayı açıqlanıb - STATİSTİKA
    39. 23:30 26 İyun-Azərbaycan Respublikasının Silahlı Qüvələri Günüdür
    40. 23:30 Azərbaycan ordusu qələbənin, sülhün və suverenliyin dayağıdır
    «    İyul 2025    »
    BeÇaÇCaCŞB
     123456
    78910111213
    14151617181920
    21222324252627
    28293031 
    DÜNYA XƏBƏRLƏRİ