• Masallıda çox zəhmətkeş, vətənpərvər, həqiqi Azərbaycan vətəndaşları yaşayır...
  • Heydər Əliyev
  • RU
  • EN
  • » » Subtropik meyvə bitkilərinin becərilməsi

    Subtropik meyvə bitkilərinin becərilməsi

    Subtropik meyvə bitkilərinin becərilməsi


     Subtropik meyvə bitkiləri yer kürəsinin müxtəlif torpaq-iqlim şəraitində törəyib formalaşmış və uyğun iqlim-torpaq şəraitində yayılmış, yaxud tamam yeni bir regionda təkrar formalaşma keçmiş subtropik bitkilər xarici mühit şəraitinə xüsusi tələbləri ilə fərqlənirlər. Subtropik meyvə bitkilərinin əksəri, yalnız subtropik zonalarda, əmtəə xarakterli bitki kimi becərilir. Subtropik meyvə bitkilərindən bir qrupu (xirnik, nar, incir, innab, azimina) qışda yarpaqlarını tökən bitkilərdir. Digərləri isə (zeytun, feyxoa, dəfnə albalı, yapon əzgili) qışda yarpaqlarını tökmürlər və buna görə də «həmişəyaşıl» bitkilər adlanırlar.Subtropik meyvə bitkiləri geniş areala malikdir. Bu qrupun bəzi nümayəndələri (innab, Qafqaz xirniyi, Virgin xirniyi və s.) subtropik bölgə sərhədlərindən xeyli kənarda da becərilə bilir. Subtropik meyvə bitkilərinin əksəriyyəti istiyə və quraqlığa davamlıdırlar.

    Subtropik meyvə bitkiləri qrupuna xirnik, nar, əncir, innab, zeytun, feyxoa, yapon əzgili aiddir.
     Şərq xirniyi: Ölkəmizdə bu növlərdən az və ya çox miqdarda dördü - Qafqaz xirniyi, Virgin xirniyi, Şərq xirniyi və Çin xirniyi becərilir. 
    Bağın salınması: Düzbucaqlı əkin sxemində xirnik bağı üçün qida sahəsi sortdan, relyefdən, torpağın münbitlik səviyyəsindən asılı olaraq 8x5 m, 8x4 m, 6x5 m, 6x4 m, sıxlaşdırılmış sxemdə isə 6x3, 6x2, 5x3 m verilə bilər.
     Nar: Nar, öz fəsiləsinə aid olub, 500-dən artıq sortu məlumdur. Respublikamızda geniş yayılmış və böyük təsərrüfat əhəmiyyəti kəsb edənlərdən Azərbaycan gülöyşəsi, Qırmızı-qabıq, Nazikqabıq, Şah nar, Vir №-1sortlarını qed etmək olar.
     Artırılması. Nar bir qayda olaraq odunlaşmış çiliklərlə artırılır. 
    Bağın salınması. Nar bağı üçün səthi hamar və yaxud bir qədər meyilli (7-8° qədər), küləklərdən mühafizəli, yaxşı rütubətlənmiş və qalın şum qatlı ərazilər seçilir. tinglər 5x5 m, 5x4 m, 6x3 m qida sahəsi ilə əkilir. 


        Əncir, Tut fəsiləsinə aiddir. 
    Sortları. Əncirin sortları çoxdur, ölkəmizdə rayonlaşdırılmış yerli və gəlmə sortlardan Buzov burnu, Gəncə sarı ənciri, Abşeron sarı ənciri , Azəri, Xəzəri, Kadota Kalimirna və s-dir.
    Bağın salınması. 
    Əncir bağı salmaq üçün nisbətən düz, küləkdən mülıafizəli,günəşlə yaxşı təmin olunan sahələr seçilir .Qida sahəsi ekoloji şəraitdən, sort xüsusiyyətindən və torpağın tipindən asılı olaraq 6x4 m, 8x6 m, qışı sərt keçən rayonlarda isə 4x3 m və 5x4 m verilir.
    Əncir payızda və yazda əkilir. 
     İnnab: İnnab- Murdarça fəsiləsinə aid olub, 50-dən artıq növü birləşdirir. 

    Sortları. İnnabın 600-ə qədər sortu vardır. Bundan 400-dən çoxu Çində becərilir. Respublikamızda innabın seleksiya işinin nəticəsi kimi bir neçə yerli sortu yaradılmış və onlardan 3 sort (Nəsimi, Azəri, Xəzəri) rayonlaşdırılmışdır. Respublikamızın şəraiti üçün əlverişli Azərbaycan, Şirvan, Tayan-tszao, Xurmayı , Azəri, Xəzəri, Nəsimi sortlarıdır. 
    Bağın salınması. İnnab bağı salmaq üçün Günəş şüaları ilə yaxşı təmin olunmuş düzən sahələr, dağətəyi zonalarda cənub və cənub-qərb yamaclar seçilir. Əsasən düzbucaqlı və kvadrat əkin sxemlərindən istifadə edərək bitkilərə qida sahəsi 6x6 m, 6x5 m, 5x5 m verilir. 
     
    Zeytun öz fəsiləsinə aiddir, 80-dən çox növü məlumdur.  


    Sortları. Zeytunun keçmiş SSRİ-də yaradılmış və xaricdən gətirilmiş 100-dən çox sortu vardır. Azərbaycanda 15-ə yaxın yeni seleksiya sortları yaradılmış, onlardan 5 sort (Azərbaycan, Şirin zeytun, Buzovna, Ağababa və El zeytunu rayonlaşdırılmışdır. Bunlardan Azərbaycanda daha geniş becərilən sortlar aşağıdakılardır:
    Azərbaycan, Şirin zeytun (Bakı-17), Buzovna, Nikitskiy NQ, Tiflis, Askolyano, Santa. 
    Qeyd olunanlardan başqa zeytunun Krımski 172, Çəmbərəkənd, Dalma, Moizanillo, Aqostino Sevilyano və s. sortları da respublikamızda becərilir.
    Bağın salınması və qulluq. Zeytun bağı 2-3 illik tinglərlə salınır. Bağ saldıqda sortların seçilməsinə xüsusi fıkir verilir. Zeytun üçün sort xüsusiyyətindən, çətir formasından, əkin sxemindən və s. asılı olaraq qida sahəsi 10x10 m, 10x8 m, 8x6 m, 6x6 m verilə bilər. Əkin üçün sahənin hazırlanması, və əkin, digər meyvə bitkilərində olduğu kimidir. Əkin payızda (sentyabr, oktyabr) və yazda (mart-aprel) aparıla bilər. 

        Feyxoa: Mədəni feyxoa həmişə yaşıl ,çoxillik kol bitkisidir.
    Sortları: Feyxoa bitkisinin müxtəlif sort və formaları vardır. Bunlardan bəziləri aşağıda verilmişdir:
    Nikitski, Ananas, Astra, Krupnoplodnıy, Anaseuli №1 və s.
     
    Bağın salınması.
     Əkiləcək bitkilərin qida sahəsi feyxoanın sortundan və torpaq şəraitindən asılı olaraq 3x3 m, 3x4 m, 4x4 m olur.
    Subtropik meyvə bitkilərinin zərərverici və xəstəlikləri və onlara qarşı mübarizə tədbirləri:
    Subtropik meyvə bitkilərinin əsas xəstəlikləri- Hommoz, malsekko (infeksion quruma), antraknoz,his xəstəliyi, askoxitoz və s. göstəmək olar. Mübarizə məqsədi ilə - 0,2%-ıi amtio, 0,2%-li karbofos, antrakol və ya bunların əvəz edicisi kimi yeni preparatlardan istifadə edilir. 
    Subtropik meyvə bitkilərinin əsas ziyanvericiləri- Qalxanlı yastıca, unluca, mənənələr, ilbizlər və s. qarşı mübarizədə poliqor, prineks, dnok və yaxud onları əvəz edən yeni preparatlardan istifadə etmək olar.
      
     
    шаблоны для dle 11.2
    DİGƏR XƏBƏRLƏR
    XƏBƏR LENTİ
    1. 18:19 150 yaşlı milli mətbuatımız və biz
    2. 16:47 Boradigah qəsəbəsində çay və suaparıcı kanallarda təmizlik işləri aparılır 
    3. 16:45 Rayonun Xıl-Sirəbil yolu təmir edilir
    4. 16:43 Masallı rayonunun Şərəfə kəndində mühüm infrastruktur yeniliklər
    5. 15:15 Masallıda rayon rəhbərinin 17 iyul 2025-ci il tarixli vətəndaş qəbulu
    6. 22:16 Masallıda rayon rəhbəri Dəmirçi kənd məscidində aparılan əsaslı təmir işləri ilə tanış oldu
    7. 14:57 Masallının Bədəlan ərazisində şəhid məzarları rayon rəhbəri tərəfindən ziyarət olundu 16.07.2025
    8. 12:51 Masallının Bədəlan ərazisinin Aşurlu kəndində 16 iyul 2025-ci il tarixdə səyyar qəbul
    9. 12:47 Masallı rayon İcra Hakimiyyətinə baş məsləhətçi təyinatı
    10. 16:13 Masallıda şəhid ailələri və məzarlarını ziyarət 01-15 iyul 2025-ci il
    11. 16:12 Masallıda abadlıq və xeyriyyə işləri 01-15 iyul 2025
    12. 16:09 Masallının yollarında təmir işləri davam etdirilir 01-15 iyul 2025
    13. 16:08 Masallıda taxıl biçini başa çatdı
    14. 16:05 Masallıda “Qərbi Azərbaycan İrsi” kitabının I cildinin təqdimat mərasimi 
    15. 10:07 Rayon rəhbəri Ərəb kəndində şəhid övladını doğum günü münasibəti ilə evində ziyarət etdi
    16. 16:04 Yanğın nəticəsində zədələnən su kəməri təmir olunur
    17. 16:00 Masallıda şəhid Anar Novruzovun xatirəsi anılıb
    18. 15:45 Masallıda "Aprel döyüşləri şəhidlərinin qəhrəmanlığının tərənnümü" adlı tədbir
    19. 13:18 Rayon rəhbəri Masallı şəhərində şəhid məzarını və ailəsini ziyarət etdi
    20. 13:14 “Bakinski raboçi” qəzetinin redaksiyası” MMC və “Xalq” qəzetinin redaksiyası” MMC formalaşdırılır - FƏRMAN
    21. 09:25 Masallı şəhər ərazi nümayəndəliyinə təyinat
    22. 09:12 AZƏRBAYCAN MİLLİ MƏTBUATI ƏKİNÇİ-150
    23. 17:46 AZƏRBAYCANIN AQRAR RESPUBLİKADAN SƏNAYE 
    24. 17:44 “1969-2003-cu illərdə Azərbaycanın siyasi, iqtisadi və hərbi qüdrətinin inkişafında Heydər Əliyevin rolu”  
    25. 17:42 Masallıda xeyriyyəçilərin dəstəyi ilə yeni evlər tikilir
    26. 17:41 Masallıda rayon rəhbərinin 10 iyul 2025-ci il tarixli vətəndaş qəbulu
    27. 16:47 Masallının Şərəfə ərazisində şəhid məzarları rayon rəhbəri tərəfindən ziyarət olundu 09.07.2025
    28. 16:43 Masallının Şərəfə kəndində 09 iyul 2025-ci il tarixdə səyyar qəbul
    29. 16:38 Ələt-Astara avtomobil yolunda təmizlik ənənəsi davam edir
    30. 16:36 Masallı rayonunda kənddaxili yollarda təmir işləri davam etdirilir 
    31. 16:34 Sağlam cəmiyyət və sağlam gələcək naminə”
    32. 22:23 İki əsgərin bir masalı...
    33. 17:23 Masallı rayonunda çəltik əkini
    34. 14:41 XANKƏNDİ SAMMİTİ AZƏRBAYCANIN SİYASİ GÜCÜNÜN TƏCƏSSUMUDUR
    35. 17:21 Tarixin səssiz şahidinə yeni baxış- Eminli küp qəbri -Antike Welt-Zeitschrift fur Archäologie und Kulturgeschichte “ jurnalında
    36. 16:29 Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün beynəlxalq miqyasda tanınmasının göstəricisi
    37. 23:30 Xankəndi şəhərində İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının 17-ci Zirvə görüşü keçirilib
    38. 23:30 İyulun 4-də Xankəndi şəhərində İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının (ECO) 17-ci Zirvə görüşü keçirilib
    39. 16:22 Masallıda “Aşura günü” qanvermə aksiyası təşkil olundu
    40. 12:07 Azərbaycan beynəlxalq nəqliyyat şəbəkələrinə inteqrasiya olunur
    «    İyul 2025    »
    BeÇaÇCaCŞB
     123456
    78910111213
    14151617181920
    21222324252627
    28293031 
    DÜNYA XƏBƏRLƏRİ