• Masallıda çox zəhmətkeş, vətənpərvər, həqiqi Azərbaycan vətəndaşları yaşayır...
  • Heydər Əliyev
  • RU
  • EN
  • » » Vərəm sağalan xəstəlikdir

    Vərəm sağalan xəstəlikdir

    Həkim məsləhəti
     
                                                 Vərəm sağalan xəstəlikdir

    Vərəm insanın müxtəlif orqan və toxumalrını zədələyə bilən infeksion xəstəlikdir. Bu xəstəliklə hər bir insan hava-damcı və çirklənmiş torpaqdan hava-toz yolu ilə, söhbət etdikdə, mikrobakteriyalar ifraz edən xəstə ilə uzun müddət bir yerdə olduqda və s. hallarda yoluxa bilər. Ağ ciyər vərəmi xəstələri asqırdıqda, öskürdükdə və tüpürdükdə havaya vərəm bakteriyaları atmış olurlar. İnsanın bu xəstəliyə yoluxması üçün yalnız az miqdarda bu bakteriyaları udması kifayətdir.
    Hər yoluxma da xəstəliklə nəticələnmir. Bir çox insanlarda vərəm çöpləri Qon ocaqları şəklində illərlə qalıb xəstəlik törətməyə bilər. Ancaq uzun müddət yaxşı qidalanmadıqda, gün işığının yaxşı düşmədiyi, rütubətli, pis havalandırılan yerlərdə yaşadıqda “yatmış” vərəm çöpləri aktivləşir və xəstəlik törədir. Bölgəmizdə vərəmin müəyyən səviyyədə olmasının səbəbi subtropik iqlim şəraiti, əhalinin sıxlığı, əsasən yeniyetmə və gənclərin vaxtında həkimə müraciət etməməsilə əlaqədardır.
    Hər il bu xəstəliyə tutulan 9 milyon xəstənin 3 milyonu müalicə olunmur. 22 milyon insanın həyatı “Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının” vərəmlə mübarizədə istifadə etdiyi strategiya sayəsində xilas olunub. 
    Vərəmin oyadıcısı olan bakteriya (Mycobacterium tuberculosis) əsasən ağciyəri sarsıdır. Vərəmin qarşısını almaq və müalicə etmək mümkündür.
    Dünya əhalisinin 1/3 hissəsi residir vərəm xəstəsidir. İmmun sistemi zəif olan, tütün qəbul edən, az qidalanan və şəkər xəstəsi olan insanlar daha çox təhlükəyə məruz qalırlar. Vərəm xəstəliyinə tutulan insanların 20 % -i siqaret çəkənlərdir.
    Öskürək, gecələr tərləmə, çəkinin azalması və s. kimi əlamətləri olan aktiv vərəm xəstəsində ilk müddət bu kimi əlamətlə özünü zəif göstərir. Bu insanların həkimə müraciətini uzadıb, bu zaman ərzində bir çox insanı yoluxdurması deməkdir. Vərəm xəstəsi, sıx təmasda olduğu bütün insanları yoluxdura bilər. Lazımi müalicənin tətbiq olunmaması halında bu xəstələrin 2/3 hissəsi olümə məruz qalır.
    İnsanlar bilməlidir ki, vərəm sağalmaz xəstəlik deyildir. Ötən əsrin ortalarına kimi vərəmdən kütləvi ölüm hadisələri baş verirdi. Lakin 1945-ci ildən sonra streptomeshim (1,0) kəşf edildi, vərəm sağalan xəstəliklər sırasına daxil oldu. Elə zənn etməyin ki, xəstəliyə yoluxmuş adamlar müalicə alsalar belə onlarla ünsiyyətdə olmaq təhlükəlidir. Vərəm o zaman qorxulu olur ki, müalicə olunmur. Erkən aşkarlanıb müalicə olunan xəstələr ətrafdakılar üçün təhlükə yaratmır. Onlar xəstəxanadan evə vərəm qapalı formaya keçəndən, yoluxuculuq qabiliyyətini itirəndən sonra buraxılırlar. Dispanser qeydiyyatında olduğundan xəstələr mütəmadi olaraq həkim müayinəsindən keçirlər. Xəsətələrin ailə üzvləri də Masallı ACXX-yə dəvət olunur və onlara vərəm olmadığı halda belə profilaktik məqsədilə izoniarid (0,3) həbləri verilir. Bir şeyi unutmaq olmaz ki, vərəmin müalicəsi uzunmüddətlidir, yəni vərəmin ən məhdud forması olan xəstə minimum 6-8 ay fasiləsiz müalicə edilməlidir.
      Vərəmlə mübarizə ilkin mərhələdə doğum şöbələrində körpələrə aparılan BSJ peyvəndlərindən başlanır. Bu iş rayonumuzda qənaətbəxş təşkil edilir. Poliklinika və məktəblərdə vərəmin erkən aşkarlanması məqsədilə vaxtaşırı Mantu sınağı qoyulur. Bir çox şagirdlər və valideynlər elə bilir ki, Mantunun yeri qızarıbsa deməli uşaq xəstədir. Lakin, vərəmin olduğuna tək qızartı yox, iynənin yerində əmələ gələn bərkləşmənin ölçüsü şübhə yaradır. Ona görə həkim sınaqdan əvvəl şagirdlərə başa salmalıdır ki, Mantunun yeri qızara bilər və hər qızartı xəstəlik əlaməti deyil.
    İlk dəfə vərəm diaqnozu eşidən xəstə panikaya düşür, dərin psixoloji sarsıntı keçiririr. Ətrafdakıların ona qarşı ikrah hissi keçirdiyindən şübhələnərək camaatdan qaçır, əsəbi və aqressiv olur. Belə vəziyyətin qarşısını almaq üçün ilk növbədə həkim xəstənin etibarını qazanmağa, onun təkcə həkimi yox, həm də yaxın bir adamı olmağa çalışmalı, müalicənin faydasını başa salmalıdır. Bundan başqa həkim pasiyentin ailəsilə söhbət aparmalı və onları xəstəyə mənəvi dəstək olmağa çağırmalıdır.
    Vərəmə yoluxmamaq üçün xəstələrdən qaçmaq yox, sağlam həyat tərzi keçirmək, immuniteti gücləndirmək, vərəm çöplərinin inkişafı üçün əlverişli şərait yaratmamağa çalışmaq lazımdır.

                                                                                                                               Mirrəhim NƏBİYEV,
                                                                                  Masallı Rayon Ağ Ciyər Xəstəlikləri Xəstəxanasının baş həkimi.
     шаблоны для dle 11.2
    DİGƏR XƏBƏRLƏR
    XƏBƏR LENTİ
    1. 17:06 Masallıda rayon rəhbərinin 11 aprel 2025-ci il tarixli vətəndaş qəbulu
    2. 16:33 Antiterror əməliyyatları Azərbaycanın suverenliyini bərpa etdi
    3. 13:36 Ziyalı işığında...
    4. 13:00 Bir həkim ömrünün unudulmaz səhifələri
    5. 23:30 Türkiyə və İsrailin Azərbaycana yaxın dost ölkələr olması
    6. 18:52 ADA Universitetində Dünya Nizamı Müzakirə Olundu: İlham Əliyev Beynəlxalq Forumda
    7. 13:56 Zərifə Əliyevanın kimsəsiz uşaqlara qayğısı
    8. 11:33 Nurlu insan
    9. 17:31 Masallıda aprel şəhidi Firdovsi Bağırzadənin anım günü - 2025
    10. 17:28 Masallının Təzə Alvadı ərazisində şəhid məzarları rayon rəhbəri tərəfindən ziyarət olundu
    11. 15:05 Masallının Təzə Alvadı kəndində rayon rəhbərinin 09 aprel 2025-ci il tarixdə səyyar görüş-qəbulu
    12. 18:04 Masallıda ağsaqqallar və əlillər üçün istirahət guşəsinin açılış mərasimi
    13. 17:12 Masallıda rayon rəhbəri şəhidin əkiz övladının doğum günündə
    14. 14:31 Enerji təhlükəsizliyi sahəsində yanaşmaların formalaşdırılması
    15. 12:24 Cənub Qaz Dəhlizi hamımız üçün böyük uğur hekayətidir
    16. 23:30 Azərbaycan enerji təhlükəsizliyi baxımından tərəfdaşları üçün mühüm rol oynayır
    17. 22:19 Masallıda şəhid ailələrinə diqqət və qayğı ənənəsi
    18. 22:11 Masallıda aprel şəhidi Nurlan Əsgərlinin anım günü - 2025
    19. 21:12 Masallıda 18 mart - 06 aprel 2025-ci il tarixlərdə görülmüş işlər barədə məlumat
    20. 21:07 Masallının Təkdam kəndində rayon rəhbərinin 02 aprel 2025-ci il tarixdə səyyar görüş-qəbulu
    21. 07:47 Masallıda rayon rəhbərinin 04 aprel 2025-ci il tarixli vətəndaş qəbulu
    22. 16:33 MƏRHƏMƏT ÜNVANI, ŞƏFQƏT ÜMMANI
    23. 16:20 Azərbaycan və Almaniya arasında münasibətlər qarşılıqlı hörmət üzərində qurulub
    24. 23:30 Azərbaycan Respublikası və Almaniya Federativ Respublikası arasında ikitərəfli münasibətlər
    25. 14:00 Rayonun Tüklə ərazisində “Konstitusiya və suverenlik ili” çərçivəsində ağacəkmə aksiyası
    26. 12:53 Qarşılıqlı münasibətlərin inkişafında yeni mərhələnin başlanğıcı
    27. 09:24 Masallıda 2025-cü ilin aprel ayına olan səyyar-görüş qəbulları barədə
    28. 16:55 Masallının Həsənli ərazisində şəhid məzarları rayon rəhbəri tərəfindən ziyarət olundu
    29. 16:47 Masallının Təkdam kəndində rayon rəhbərinin 02 aprel 2025-ci il tarixdə səyyar görüş-qəbulu
    30. 14:48 Masallıda 31 mart - Azərbaycanlıların Soyqırımı gününə həsr olunmuş anım mərasimi 
    31. 10:38 31 Mart – Azərbaycanlıların Soyqırımı Günüdür
    32. 22:30 XX əsr tarixinin ən faciəli və dəhşətli səhifəsi
    33. 23:00 31 mart Azərbaycanlıların soyqırımı günü
    34. 23:00 Azərbaycanlıların soyqırımı haqqında fərman
    35. 23:30 Bəşər tarixinin misli görünməmiş soyqırımı faktı
    36. 09:54 Xankəndi şəhərində-Novruz bayram
    37. 09:10 ALLAH RƏHMƏT ELƏSİN
    38. 23:00 Novruz bayramı- bizim milli bayramımızdır.
    39. 21:02 Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının 80 illiyinin qeyd edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı
    40. 17:59 Rayonun Göyəçöl ərazisində “Konstitusiya və suverenlik ili” çərçivəsində ağacəkmə aksiyası
    «    Aprel 2025    »
    BeÇaÇCaCŞB
     123456
    78910111213
    14151617181920
    21222324252627
    282930 
    DÜNYA XƏBƏRLƏRİ