• Masallıda çox zəhmətkeş, vətənpərvər, həqiqi Azərbaycan vətəndaşları yaşayır...
  • Heydər Əliyev
  • RU
  • EN
  • » » Əxlaq normalarımız: İnsaniyyət və xeyirxahlıq

    Əxlaq normalarımız: İnsaniyyət və xeyirxahlıq

     
    Əxlaq normalarımız

    İnsaniyyət və xeyirxahlıq

    “Bəşəriyyətin əxlaqi sərvətlərinin qızıl fondunu insaniyyət təşkil edir. İnsan insanın dostu, yoldaşı və qardaşıdır “ prinsipi insaniyyət anlayışının praktik ifadəsidir. İnsaniyyət insana qayğı, həssas münasibət bəsləmək, insan ləyaqətinə hörmətlə yanaşmaq deməkdir. İnsaniyyət insanlar arasında həqiqi bərabərliyi nəzərdə tutur. Vəzifə və mövqedən asılı olmayaraq bütün insanlara eyni münasibət bəslənilməsi insaniyyətin mühüm şərtidir”. Xalq şairimiz, bir neçə dəfə Dövlət mükafatı laureatı, SSRİ Ali Sovetinin deputatı S.Vurğun sadə əməkçi insanlarla dostluq edər, onların ailə üzvləri ilə maraqlanardı. Yaylaqlarda olarkən – dincələrkən adamlarla birgə odun yığar, tonqal qalayıb kabab çəkərmiş. Dahi şair bir dəfə də olsun hərəkətlərilə yüksək mövqeyini hiss etdirməyib. Bu da ölməz şairin dahiliyi, yüksək insanpərvərliyini təcəssümü olan prinsipləri həyata keçirməkdən ibarətdir.
    Bir dəfə Sokratdan soruşurlar: İnsanda ən çox nəyi qiymətləndirirsən? Filosof deyir: “İnsaniyyəti”. Bəs insaniyyət deyəndə nəyi başa düşürsən sualına isə mütəfəkkir: “İnsana layiq keyfiyyətləri”. Xeyirxahlıq, insana məhəbbət hissi, qayğıkeşlik və s. müsbət keyfiyyətlər insaniyyət məfhumunun mühüm tərkib hissəsidir.
    İnsana xoş münasibət bəslənilməsi onun şəxsiyyətinə və ləyaqətinə hörmətin ifadəsidir. İndi müstəqil, demokratik ölkədə ən mühüm əxlaqi vəzifə insansevərliyin təcəssümü olan prinsipləri həyata keçirməkdən, insanlar arasında münasibətlərdə qarşılıqlı hörmətin təntənəsini təmin etməkdən ibarətdir. İnsana hörmət böyük yaradıcı qüvvədir, böyük dayaqdır, şəxsiyyəti öz gözündə ucaldır, yüksəldir, ona öz qüvvəsinə inam verir. Özünə hörmət olduğunu hiss edən şəxsiyyət öz şərəf və ləyaqətini daha dərindən dərk edib qiymətləndirir və qoruyur. Hörmətə layiq olmaq böyük səadətdir, hörmət edənə hörmət olunur, bu, həyatın obyektiv qanunudur.
    Sadəlik, səmimiyyət, hörmətcillik həqiqi böyüklüyün və mənəvi zənginliyin, insaniyyətin ən bariz əlamətidir.
    Hörmətcillik insanın daxili mənəviyyatının - mədəniyyətinin, şəxsiyyət bütövlüyünün göstəricisi, ictimai və əxlaqi davranışlarının meyarıdır. Müasir intellektual bilikli və nümunəvi, tərbiyəli gənclər yetişdirmək, onları vətənə sevgi və məhəbbət ruhunda tərbiyələndirmək, maarifləndirmək pedaqoqların, tərbiyəçilərin mühüm zirvəsidir. Əgər bir gənc yaşlı adama küçəni keçməkdə və ya bir şeyi daşımaqda kömək edirsə, bu onun tərbiyəli, mədəni olduğuna dəlalət edir. İnsaniyyətin mühüm keyfiyyətlərindən biri xeyirdə-şərdə iştirak etmək, bir-birinin dərdinə şərik olmaq, çətin anlarda öz köməyini əsirgəməməkdir. Aqillər deyib: “Bədbəxtlər arasında xoşbəxtlik, ağlayanlar arasında şadlıq yoxdur.” Ünsiyyətin ən mühüm əlaməti və təzahür forması xeyirxahlıqdır. Xeyirxahlıq əxlaqi sərvətlərin əsası, insanların birgə yaşayışının təməl daşı, etikanın əsas kateqoriyasıdır. İnsanlara yaxşılıq etməyə çalışmaq, onlarla münasibətdə xeyirxah olmaq insaniyyətin ən vacib şərtidir.
    Xeyirxahlıq insanın psixologiyasında və əxlaqi şüurunda vacib amilə çevrilmişdir. Məşhur xeyriyyəçi milyonçu Hacı Zeynalabidin Tağıyev Azərbaycanda bir neçə məktəb, həmçinin qızlar məktəbi açdırmış, milli teatr binası tikdirmiş və yollar çəkdirmişdir. O, “Kaspi”, “Həyat”, “Füyuzad” və s. qəzet və jurnalların nəşrinə, habelə mədəni-maarif işlərinə xeyli pul ayırmışdır.
    Azərbaycanlı tələbələrin xarici ölkələrdə təhsil almasına vəsait sərf etmişdir.
    Xeyirxahlıq təmənnasız və minnətsiz olmalıdır. Böyük rus yazıçısı L.N.Tolstoy yazırdı: “Hiylə ilə özünü xeyirxah kimi göstərməkdən pis şey yoxdur.” Filosoflar göstərir ki, insan hər nemətdən doya bilər, amma xeyirxahlıqdan heç vaxt doymaz.
    Müstəqil ölkəmizdə insaniyyətin hərtərəfli inkişafına əlverişli şərait yaradılmış, insan ən qiymətli sərvət elan edilmişdir. İnsan insaniyyəti ilə böyükdür, ülvidir.

    Sabir ABUŞOĞLU,
    AJB-nin üzvü,
    Biologiya üzrə fəlsəfə doktoru.шаблоны для dle 11.2
    DİGƏR XƏBƏRLƏR
    XƏBƏR LENTİ
    1. 16:22 Masallıda “Aşura günü” qanvermə aksiyası təşkil olundu
    2. 12:07 Azərbaycan beynəlxalq nəqliyyat şəbəkələrinə inteqrasiya olunur
    3. 23:30 İki ölkə arasındakı münasibətlərin strateji və müttəfiqlik xarakteri  
    4. 17:23 Azərbaycan və Özbəkistan dövlətləri arasında imzalanmış sənədlər mühüm əhəmiyyət kəsb edir                   
    5. 12:45 Masallıda barama tədarükü yekunlaşdı
    6. 12:40 Masallıda Məhərrəm ayı ilə əlaqədar dəyirmi masa
    7. 12:37 Masallıda rayon rəhbərinin 03 iyul 2025-ci il tarixli vətəndaş qəbulu
    8. 23:30 Azərbaycan–Özbəkistan münasibətləri: ortaq dəyərlər zəminində yüksələn strateji tərəfdaşlıq
    9. 17:04 Ziyalı işığında                                                                              
    10. 17:01 Masallının Qızılavar ərazisində şəhid məzarları rayon rəhbəri tərəfindən ziyarət olundu 02.07.2025
    11. 16:59 Masallının Qızılavar kəndində 02 iyul 2025-ci il tarixdə səyyar qəbul
    12. 16:51 Masallıda Azərbaycan polisinin yaranmasının 107 illiyi qeyd olundu
    13. 17:07 Mahmudavar kəndində şəhid Ehtiram Abbasov adına küçəyə asfalt örtüyü döşənmişdir
    14. 17:05 Rayon rəhbəri şəhid anasını doğum günü münasibəti ilə evində ziyarət etdi
    15. 16:00 İyulun 4-də Baş prokuror Yardımlı rayonunda vətəndaşları qəbul edəcək
    16. 17:29 Masallıda şəhid ailələri və məzarlarını ziyarət 01-30 iyun 2025-ci il
    17. 17:28 Masallıda 01-30 iyun 2025-ci il tarixlərində şəhid adına görülmüş işlər barədə
    18. 17:27 Masallının yollarında təmir işləri davam etdirilir 01-30 iyun 2025
    19. 17:25 Masallıda abadlıq və xeyriyyə işləri 01-30 iyun 2025
    20. 12:40 Masallıda 2025-cü ilin iyul ayına olan səyyar-görüş qəbulları barədə
    21. 09:39 Strateji tərəfdaşlıq əlaqələri
    22. 23:30 “8 Noyabr” elektrik stansiyasının açılışı  enerji siyasətinin yeni mərhələsidir  
    23. 23:30 Elektrik enerjisində stratejik əməkdaşlıq
    24. 18:16 Masallının Çaxırlı ərazisində şəhid məzarları rayon rəhbəri tərəfindən ziyarət olundu 25.06.2025
    25. 18:14 Masallının Çaxırlı kəndində 25 iyun 2025-ci il tarixdə səyyar qəbul
    26. 18:08 Masallı rayon İcra Hakimiyyətinə 4 yeni təyinat
    27. 12:49 Sığdaş kəndində ziyarətgah yolu cari təmir olundu
    28. 08:41 Azərbaycan əsgərinin vətənpərvərlik ruhu  
    29. 08:37 Mütəşəkkil ordu böyük tarixi xidmətlərdən biridir
    30. 23:30 H.Əliyev və  ordu quruculuğu   
    31. 20:06 Masallıda Məhərrəm ayının başlanması ilə əlaqədar ümumrayon tədbiri
    32. 20:02 Masallıda "Konstitusiya və Suverenlik İli"nə həsr olunmuş tədbir keçirilib
    33. 19:56 Qalıb Azərbaycan Ordusu
    34. 17:38 Rayon rəhbəri Xəstəxanada şəhid atasını ziyarət etdi
    35. 17:35 Masallının Dövlət qulluqçuları Ulu Öndərin abidəsi önünə gül dəstələri düzdülər
    36. 17:29 Masallıda Dövlət Qulluqçularının Peşə bayramı günü münasibətilə tədbir
    37. 11:29 ŞANLI AZƏRBAYCAN ORDUSU
    38. 11:24 Masallıda dövlət qulluqçularının sayı açıqlanıb - STATİSTİKA
    39. 23:30 26 İyun-Azərbaycan Respublikasının Silahlı Qüvələri Günüdür
    40. 23:30 Azərbaycan ordusu qələbənin, sülhün və suverenliyin dayağıdır
    «    İyul 2025    »
    BeÇaÇCaCŞB
     123456
    78910111213
    14151617181920
    21222324252627
    28293031 
    DÜNYA XƏBƏRLƏRİ