AZƏRBAYCAN-VYETNAM ƏMƏKDAŞLIĞI

İki ölkə arasında diplomatik əlaqələri 1992-ci ilin sentyabr ayının 23-də qurulmuşdur. Dövlət başçılarının qarşılıqlı rəsmi səfərləri bu əməkdaşlığın keyfiyyətcə yeni mərhələyə yüksəlməsini təmin edir, təkcə siyasi dioloqun dərinləşməsi deyil, həm də iqtisadi, ticarət, humanitar, parlamentlərarası və partiyalararası əməkdaşlığın genişlənməsinə təkan verib.

     

Azərbaycan və Vyetnam beynəlxalq  arenda fəal əməkdaşlıq edir. Hər iki ölkə Qoşulmama Hərəkatı və BMT çərçivəsində bir-birini dəstəkləyir, çoxtərəfli diplomatik platformalarda ortaq maraqları qoruyurlar. Bu əməkdaşlıq, xüsusi ilə qlobal təhlükəsizlik, davamlı inkişaf və iqlim dəyişikliyi kimi məsələlərdə ortaq mövqelərin formalaşmasına töhfə verir.

 

Əslində Azərbaycanla Vyetnam əlaqələrinin tarixi 1950-ci illərə gedib çıxır. Belə ki, 1959-cu ildə Vyetnam Demokratik Respublikasının Prezidenti Ho Şi Min Azərbaycana səfər edib. Eləcə də, Ulu Öndər Heydər Əlirza oğlu Əliyev SSRİ Nazirlər Sovetinin Sədrinin birinci müavini vəzifəsində çalışanda 1983-cü ildə  Vyetnamda səfərdə olub. Qossovet məkanında vyetnamlıların  Azərbaycan Ali Təhsil  ocaqlarında oxumasına şərait yaradılıb. Minlərlə vyetnamlı tələbə Bakıda müxtəlif elmlərə yiyələniblər. Onlar aldıqları elmi bilikləri ilə öz ölkələrinin inkişafına töhfələr veriblər.

   

Müstəqilik dövründə bu əlaqələr daha genişlənib. 2014- cü ilin  may ayında Azərbaycan Prezidenti İlham Heydər oğlu Əliyevin  Vyetnam Sosialist Respublikasına dövlət səfəri  ölkələr arasındakı münasibətlər tarixində yeni səhifələr açıb, əlaqələrin  bütün sahələr üzrə əməkdaşlığın inkişafına güclü təkan verib,  həmçinin 2015-ci ildə isə Vyetnamın Prezidenti  Truong Tan Sangın Azərbaycana rəsmi səfəri. 

Təsadüfi deyil ki, Prezident İlham Əliyev 2014-cü ildə Nanoya səfəri zamanı Azərbaycan  ali təhsil  ocaqlarının vyetnamlı məzunları ilə görüşüb. 2015-ci ildə isə Nanoyda Azərbaycan ali məktəblərinin məzunlarını birləşdirən Vyetnam-Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası təsis edilib.

    

66 illik tarixi dostluğa, tərəsdaşlığa söykənən münasibətlərin binövrəsini Ulu Öndər qoymuşdur. Bu münasibətləri təhlil edərkən Azərbaycan xalqının Ümummilli Lideri, Vyetnamın  böyük dostu  Heydər Əliyevin xüsusi rolu olduğunu görürük. Fransa işğalından, ABŞ ilə ağıla sığmayan dəhşətli müharibədən, eləcə də digər dövlətlərin müdaxiləsindən sonra da, Vyetnam regionda gedən geosiyasi prosseslər fonunda yeni ciddi təhdidlə üzləşmişdi. Belə məqamda 1983-cü ildə dahi Heydər Əliyevin Vyetnama səfəri bu ölkənin xalqı və hökuməti üçün böyük dəstə k  ifadə etmişdir.

   

İki ölkə arasında  intensiv əməkdaşlıq mövcuddur. Ticarət dövriyyəsi günü gündən artıq, neft-qaz sənayesində əlaqələr inkişaf edir. Azərbaycanın transit qovşağı kimi artan əhmiyyətini nəzərə alaraq, mədəni dialoq gücləndilir, nəqliyyat və logistika sahəsində yeni prespektivlər açılır. 

2025-ci ilin birinci rübündə  ikitərəfli ticarət dövriyyəsinin həcmi 127,2 milyon dollar təşkil edib, halbuki 2024-cü il ərzində bu rəqəm 223,9 milyon dollar olub.

   

Bu əlaqələrin inkişaf etməsi üçün regiondakı şəraitdən Vyetnamın da yararlanması ötəri Azərbaycan ənənəvi yardımını və dəstəyini verir.  Ona görə ki, Azərbaycanla Vyetnam   XX əsrdən bir-biri ilə elan edilməmiş tərəfdaşdır.