• Masallıda çox zəhmətkeş, vətənpərvər, həqiqi Azərbaycan vətəndaşları yaşayır...
  • Heydər Əliyev
  • RU
  • EN
  • Həkim məsləhəti


    Tütün çəkmək zərərlidir.
    Hər bir siqaretdə orqanizm üçün zəhərli, bir başa xərçəngə səbəb olan və ya xərçəngin yaranmasını sürətləndirən 4000-dən çox kimyəvi maddə aşkarlanıb. Bunlardan ən az 50-sinin bir başa xərçəng xəstəliyi yaratdığı elmi əsaslarla sübut olunub. Bir insanda siqaretdən asılılıq yaradan maddə nikotindir. Nikotin ürək döyüntülərini artırır, arterial təzyiqi yüksəldir, qanı qatılaşdırır. Siqaret tüstüsündəki karbonmonooksit qazı qanda oksigenin qatılığını azaldır, toxumalara kifayət qədər oksigen çatdırılmasını əngəlləyir, bu səbəbdən siqaret çəkən insanlar əhəmiyyətsiz sayıla biləcək fiziki aktivliklər zamanı siqaret çəkməyənlərlə müqayisədə daha tez yorulurlar. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının apardığı araşdırmalara görə, bu il ərzində 4.8 milyon insan siqaretin səbəb olduğu xəstəliklərdən dünyasını dəyişəcək. 2025-ci ildə bu rəqəmin 10 milyon olacağı təxmin edilir. Bunun 7 milyonunun bizim kimi inkişaf etməkdə olan ölkələrdə olacağı gözlənilir. Siqaretdən asılı insanların 25-30%-i daha gənc yaşda dünyasını dəyişir.

    Kişilərdə bütün xərçəng növlərinə bağlı ölümlərin 35%-i, qadınlarda isə 15%-i siqaretə bağlıdır. Ağciyər xərçənginə bağlı ölümlərin 90%-i siqaretin payına düşür. Ağciyər xərçəngi, xərçəng səbəbli ölümlərin siyahısında birinci yerdədir. Siqaret çəkənlərdə ağciyər xərçəngi riski çəkməyənlərlə müqayisədə 20 dəfə çoxdur. Passiv siqaret çəkənlərdə isə risk çəkməyənlərə görə 3 dəfə artıqdır. Siqaret çəkənlərdə ağciyər xərçəngindən başqa, ağız boşluğu, dil, dodaq, qırtlaq, qida borusu, mədəaltı vəz, böyrək, prostat vəz, uşaqlıq boynu xərçənginin yaranma riski yüksəkdir. Passiv siqaret çəkən qadınlarda süd vəzi xərçəngi yaranma riski artır. Siqaret bronxit, emfizema kimi təngnəfəslik yaradan tənəffüs yolu xəstəliklərinin bir başa səbəbkarıdır. Bu xəstəliklər səbəbilə ölüm riski siqaret çəkməyənlərlə müqayisədə 40 dəfə artıqdır. Siqaret çəkənlərdə miokard infarktı yaranma riski 3 dəfə çoxdur. Siqaret, qan dövranına və damarlara olan mənfi təsiri ilə əlaqədar olaraq, beyin qan dövranı pozulmalarına, iflic, aşağı ətraf qanqrenalarına səbəb olur. Siqaret çəkən qadınlarda spontan abort, vaxtından əvvəl doğuş, az çəkili uşaqlar, sonsuzluq, oral kontraseptiv istifadəçilərində miokard infarktı keçirmək riski yüksəkdir. Siqaret kişilərdə sonsuzluq və impotensiyaya səbəb olur. Siqaret çəkənlərdə mədə xorası yaranma riski yüksək, sağalma prosesi daha gec baş verir. Siqaret dəridə qurumaya səbəb olur, katarakta yaranmasında rol oynayır.

    Siqaretin tərkibindəki nikotin çox güclü asılılıq yaradan maddədir. Siqaret çəkərkən, hər aldığınız tüstüdəki nikotin 7 saniyə ərzində beyinə çatır, insanda xoş hisslər və daha çox nikotin tələbatı yaradır. Siqaret çəkənlərdə, əl və ağız vərdişləri yaranır. Çəkilən siqaret sayına bağlı bu vərdişlər daha da arta bilər.

    Asılılıq yaradan maddədən uzaqlaşmaq çətindir. Ancaq mümkünsüz deyil. Bir çox nikotindən asılı olan şəxslərdə siqaret çəkmədiyi müddətdə yaşadığı xoşagəlməz hisslər müvəqqətidir. Ən çətin müddət 2-3 həftədir. Bu müddət ərzində gözlənilməyən hadisələr sizdə siqaret çəkmək ehtiyacı yarada bilər. Siqaretin sadəcə bir adət etdiyiniz zərərli vərdiş olduğunu, bu asılılığın öhdəsindən gələ biləcəyinizi və ən əsası siqaretin içində olduğunuz çətin vəziyyətdə sizə kömək etməyəcəyini unutmayın. Yenidən siqaretə başlamaq heç bir probleminizi həll etməməklə bərabər, özünüzə olan güvəninizi itirməyinizə səbəb olacaq.



    Rəhman MUXTAROV,
    Masallı Gigiyena və Epidemiologiya Mərkəzinin direktoru




    “Yeni həyat” qəzeti,
    www.yeniheyet.az



    шаблоны для dle 11.2
    DİGƏR XƏBƏRLƏR
    XƏBƏR LENTİ
    1. 18:19 150 yaşlı milli mətbuatımız və biz
    2. 16:47 Boradigah qəsəbəsində çay və suaparıcı kanallarda təmizlik işləri aparılır 
    3. 16:45 Rayonun Xıl-Sirəbil yolu təmir edilir
    4. 16:43 Masallı rayonunun Şərəfə kəndində mühüm infrastruktur yeniliklər
    5. 15:15 Masallıda rayon rəhbərinin 17 iyul 2025-ci il tarixli vətəndaş qəbulu
    6. 22:16 Masallıda rayon rəhbəri Dəmirçi kənd məscidində aparılan əsaslı təmir işləri ilə tanış oldu
    7. 14:57 Masallının Bədəlan ərazisində şəhid məzarları rayon rəhbəri tərəfindən ziyarət olundu 16.07.2025
    8. 12:51 Masallının Bədəlan ərazisinin Aşurlu kəndində 16 iyul 2025-ci il tarixdə səyyar qəbul
    9. 12:47 Masallı rayon İcra Hakimiyyətinə baş məsləhətçi təyinatı
    10. 16:13 Masallıda şəhid ailələri və məzarlarını ziyarət 01-15 iyul 2025-ci il
    11. 16:12 Masallıda abadlıq və xeyriyyə işləri 01-15 iyul 2025
    12. 16:09 Masallının yollarında təmir işləri davam etdirilir 01-15 iyul 2025
    13. 16:08 Masallıda taxıl biçini başa çatdı
    14. 16:05 Masallıda “Qərbi Azərbaycan İrsi” kitabının I cildinin təqdimat mərasimi 
    15. 10:07 Rayon rəhbəri Ərəb kəndində şəhid övladını doğum günü münasibəti ilə evində ziyarət etdi
    16. 16:04 Yanğın nəticəsində zədələnən su kəməri təmir olunur
    17. 16:00 Masallıda şəhid Anar Novruzovun xatirəsi anılıb
    18. 15:45 Masallıda "Aprel döyüşləri şəhidlərinin qəhrəmanlığının tərənnümü" adlı tədbir
    19. 13:18 Rayon rəhbəri Masallı şəhərində şəhid məzarını və ailəsini ziyarət etdi
    20. 13:14 “Bakinski raboçi” qəzetinin redaksiyası” MMC və “Xalq” qəzetinin redaksiyası” MMC formalaşdırılır - FƏRMAN
    21. 09:25 Masallı şəhər ərazi nümayəndəliyinə təyinat
    22. 09:12 AZƏRBAYCAN MİLLİ MƏTBUATI ƏKİNÇİ-150
    23. 17:46 AZƏRBAYCANIN AQRAR RESPUBLİKADAN SƏNAYE 
    24. 17:44 “1969-2003-cu illərdə Azərbaycanın siyasi, iqtisadi və hərbi qüdrətinin inkişafında Heydər Əliyevin rolu”  
    25. 17:42 Masallıda xeyriyyəçilərin dəstəyi ilə yeni evlər tikilir
    26. 17:41 Masallıda rayon rəhbərinin 10 iyul 2025-ci il tarixli vətəndaş qəbulu
    27. 16:47 Masallının Şərəfə ərazisində şəhid məzarları rayon rəhbəri tərəfindən ziyarət olundu 09.07.2025
    28. 16:43 Masallının Şərəfə kəndində 09 iyul 2025-ci il tarixdə səyyar qəbul
    29. 16:38 Ələt-Astara avtomobil yolunda təmizlik ənənəsi davam edir
    30. 16:36 Masallı rayonunda kənddaxili yollarda təmir işləri davam etdirilir 
    31. 16:34 Sağlam cəmiyyət və sağlam gələcək naminə”
    32. 22:23 İki əsgərin bir masalı...
    33. 17:23 Masallı rayonunda çəltik əkini
    34. 14:41 XANKƏNDİ SAMMİTİ AZƏRBAYCANIN SİYASİ GÜCÜNÜN TƏCƏSSUMUDUR
    35. 17:21 Tarixin səssiz şahidinə yeni baxış- Eminli küp qəbri -Antike Welt-Zeitschrift fur Archäologie und Kulturgeschichte “ jurnalında
    36. 16:29 Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün beynəlxalq miqyasda tanınmasının göstəricisi
    37. 23:30 Xankəndi şəhərində İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının 17-ci Zirvə görüşü keçirilib
    38. 23:30 İyulun 4-də Xankəndi şəhərində İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının (ECO) 17-ci Zirvə görüşü keçirilib
    39. 16:22 Masallıda “Aşura günü” qanvermə aksiyası təşkil olundu
    40. 12:07 Azərbaycan beynəlxalq nəqliyyat şəbəkələrinə inteqrasiya olunur
    «    İyul 2025    »
    BeÇaÇCaCŞB
     123456
    78910111213
    14151617181920
    21222324252627
    28293031 
    DÜNYA XƏBƏRLƏRİ