• Masallıda çox zəhmətkeş, vətənpərvər, həqiqi Azərbaycan vətəndaşları yaşayır...
  • Heydər Əliyev
  • RU
  • EN
  • Həkim məsləhəti


    Tütün çəkmək zərərlidir.
    Hər bir siqaretdə orqanizm üçün zəhərli, bir başa xərçəngə səbəb olan və ya xərçəngin yaranmasını sürətləndirən 4000-dən çox kimyəvi maddə aşkarlanıb. Bunlardan ən az 50-sinin bir başa xərçəng xəstəliyi yaratdığı elmi əsaslarla sübut olunub. Bir insanda siqaretdən asılılıq yaradan maddə nikotindir. Nikotin ürək döyüntülərini artırır, arterial təzyiqi yüksəldir, qanı qatılaşdırır. Siqaret tüstüsündəki karbonmonooksit qazı qanda oksigenin qatılığını azaldır, toxumalara kifayət qədər oksigen çatdırılmasını əngəlləyir, bu səbəbdən siqaret çəkən insanlar əhəmiyyətsiz sayıla biləcək fiziki aktivliklər zamanı siqaret çəkməyənlərlə müqayisədə daha tez yorulurlar. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının apardığı araşdırmalara görə, bu il ərzində 4.8 milyon insan siqaretin səbəb olduğu xəstəliklərdən dünyasını dəyişəcək. 2025-ci ildə bu rəqəmin 10 milyon olacağı təxmin edilir. Bunun 7 milyonunun bizim kimi inkişaf etməkdə olan ölkələrdə olacağı gözlənilir. Siqaretdən asılı insanların 25-30%-i daha gənc yaşda dünyasını dəyişir.

    Kişilərdə bütün xərçəng növlərinə bağlı ölümlərin 35%-i, qadınlarda isə 15%-i siqaretə bağlıdır. Ağciyər xərçənginə bağlı ölümlərin 90%-i siqaretin payına düşür. Ağciyər xərçəngi, xərçəng səbəbli ölümlərin siyahısında birinci yerdədir. Siqaret çəkənlərdə ağciyər xərçəngi riski çəkməyənlərlə müqayisədə 20 dəfə çoxdur. Passiv siqaret çəkənlərdə isə risk çəkməyənlərə görə 3 dəfə artıqdır. Siqaret çəkənlərdə ağciyər xərçəngindən başqa, ağız boşluğu, dil, dodaq, qırtlaq, qida borusu, mədəaltı vəz, böyrək, prostat vəz, uşaqlıq boynu xərçənginin yaranma riski yüksəkdir. Passiv siqaret çəkən qadınlarda süd vəzi xərçəngi yaranma riski artır. Siqaret bronxit, emfizema kimi təngnəfəslik yaradan tənəffüs yolu xəstəliklərinin bir başa səbəbkarıdır. Bu xəstəliklər səbəbilə ölüm riski siqaret çəkməyənlərlə müqayisədə 40 dəfə artıqdır. Siqaret çəkənlərdə miokard infarktı yaranma riski 3 dəfə çoxdur. Siqaret, qan dövranına və damarlara olan mənfi təsiri ilə əlaqədar olaraq, beyin qan dövranı pozulmalarına, iflic, aşağı ətraf qanqrenalarına səbəb olur. Siqaret çəkən qadınlarda spontan abort, vaxtından əvvəl doğuş, az çəkili uşaqlar, sonsuzluq, oral kontraseptiv istifadəçilərində miokard infarktı keçirmək riski yüksəkdir. Siqaret kişilərdə sonsuzluq və impotensiyaya səbəb olur. Siqaret çəkənlərdə mədə xorası yaranma riski yüksək, sağalma prosesi daha gec baş verir. Siqaret dəridə qurumaya səbəb olur, katarakta yaranmasında rol oynayır.

    Siqaretin tərkibindəki nikotin çox güclü asılılıq yaradan maddədir. Siqaret çəkərkən, hər aldığınız tüstüdəki nikotin 7 saniyə ərzində beyinə çatır, insanda xoş hisslər və daha çox nikotin tələbatı yaradır. Siqaret çəkənlərdə, əl və ağız vərdişləri yaranır. Çəkilən siqaret sayına bağlı bu vərdişlər daha da arta bilər.

    Asılılıq yaradan maddədən uzaqlaşmaq çətindir. Ancaq mümkünsüz deyil. Bir çox nikotindən asılı olan şəxslərdə siqaret çəkmədiyi müddətdə yaşadığı xoşagəlməz hisslər müvəqqətidir. Ən çətin müddət 2-3 həftədir. Bu müddət ərzində gözlənilməyən hadisələr sizdə siqaret çəkmək ehtiyacı yarada bilər. Siqaretin sadəcə bir adət etdiyiniz zərərli vərdiş olduğunu, bu asılılığın öhdəsindən gələ biləcəyinizi və ən əsası siqaretin içində olduğunuz çətin vəziyyətdə sizə kömək etməyəcəyini unutmayın. Yenidən siqaretə başlamaq heç bir probleminizi həll etməməklə bərabər, özünüzə olan güvəninizi itirməyinizə səbəb olacaq.



    Rəhman MUXTAROV,
    Masallı Gigiyena və Epidemiologiya Mərkəzinin direktoru




    “Yeni həyat” qəzeti,
    www.yeniheyet.az



    шаблоны для dle 11.2
    DİGƏR XƏBƏRLƏR
    XƏBƏR LENTİ
    1. 20:21 Masallıda “Tarixin sınağı” mövzusunda tarix dərsi
    2. 20:19 Masallıda “Heydər Əliyev və Azərbaycançılıq məfkurəsi” mövzusunda konfrans
    3. 16:36 Bakı Slavyan Universitetinə yeni prorektor təyin olunub
    4. 15:56 Masallıda 2023-cü ilin aprel ayına olan səyyar görüş - qəbulları barədə
    5. 22:09 Masallıda şəhidlərin xatirəsinə həsr olunmuş futbol turnirinə yekun vurulub
    6. 22:08 “Qəhrəmanlarımızı tanıdaq” layihəsi çərçivəsində qazi Samit Məmmədovu ziyarət
    7. 22:07 DİN xəbərdarlıq etdi: Kiberdələduzlara aldanmayın
    8. 22:02 Elektron Təhlükəsizlik Xidməti vətəndaşlara xəbərdarlıq edib
    9. 22:00 Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Administrasiyasının məlumatı
    10. 17:53 31 mart – Azərbaycanlıların Soyqırımı Günüdür
    11. 13:54 27 mart şəhid Gülşad Xəlilovun doğum günüdür
    12. 01:00 Milli dəyərlərimiz
    13. 19:35 Novruz «təzə il» deməkdir !
    14. 18:57 Azərbaycan Avropaya təkcə təbii qaz yox,yaşıl enerjini də ixrac edən ölkəyə çevriləcəkdir
    15. 18:24 Ankarada Türk Dövlətləri Zirvə görüşündə Prezident İlham Əliyev iştrak etmişdir.
    16. 18:17 31 Mart - Azərbaycanlılara qarşı soyqırım günüdür
    17. 17:49 Qələbəmizin şüarı. “Qarabağ Azərbaycandır!”
    18. 20:28 Ətirli Novruzum
    19. 19:52 Azərbaycan Avropa üçün etibarlı tərəfdaşdır
    20. 19:20 Ankarada Türk Dövlətləri Təşkilatının Dövlət Başçılarının Zirvə görüşü keçirilib.
    21. 18:44 Prezident İlham Əliyevin Novruz bayramı münasibətilə Azərbaycan xalqını təbrik etdi
    22. 18:25 31 Mart – Azərbaycanlıların Soyqırımı Günüdür
    23. 21:57 Yardımlıdan Bakıya külli miqdarda narkotik vasitə daşımaq istəyən şəxs saxlanılıbYardımlıdan Bakıya külli miqdarda narkotik vasitə daşımaq istəyən şəxs saxlanılıb
    24. 20:24 Novruz bayramı
    25. 19:49 Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Almaniyaya səfərdə olmuşdur
    26. 19:17 Türk Dövlətləri Təşkilatının Dövlət Başçılarının Fövqəladə Zirvə görüşü keçirilib
    27. 18:39 Azərbaycan öz ərazilərini azad etmək üçün verdiyi qurbanları daim xatırlayacağı kimi, Ermənistan da II Qarabağ müharibəsinin dərslərini heç zaman unutmamalıdır
    28. 20:22 Yurdumuza bahar gəlir
    29. 19:45 Prezident İlham Əliyevin Almaniyaya işgüzar səfərdə olmuşdur
    30. 19:15 Ankarada Türk Dövlətləri Təşkilatının Dövlət Başçılarının Fövqəladə Zirvə görüşü keçrilmişdir
    31. 20:20 Novruz bayramı
    32. 19:42 Prezident İlham Əliyev Almaniyada rəsmi səfərdə olmuşdur
    33. 19:13 Prezident İlham Əliyev Türk Dövlətləri Təşkilatının Dövlət Başçılarının Fövqəladə Zirvə görüşündə iştirak edib
    34. 20:17 Təbiətin oyanması Novruzdan başlanır
    35. 19:40 Azərbaycan Almaniya üçün əhəmiyyətli tərəfdaşdır
    36. 19:09 Prezident İlham Əliyev Türk Dövlətləri Təşkilatının Dövlət Başçılarının Fövqəladə Zirvə görüşündə iştirak edib
    37. 20:09 Elimizdə baharın ətri duyulur
    38. 19:37 Prezident İlham Əliyevin Almaniyaya işgüzar səfəri etmişdir
    39. 19:06 Ankarada Türk Dövlətləri Təşkilatının Dövlət Başçılarının Fövqaladə Zirvə görüşü keçrilmişdir
    40. 20:07 Novruzu ən qədim, ən müdrik bayramlarından biridir
    «    Mart 2023    »
    BeÇaÇCaCŞB
     12345
    6789101112
    13141516171819
    20212223242526
    2728293031 
    DÜNYA XƏBƏRLƏRİ