• Masallıda çox zəhmətkeş, vətənpərvər, həqiqi Azərbaycan vətəndaşları yaşayır...
  • Heydər Əliyev
  • RU
  • EN
  • Həkim məsləhəti


    Tütün çəkmək zərərlidir.
    Hər bir siqaretdə orqanizm üçün zəhərli, bir başa xərçəngə səbəb olan və ya xərçəngin yaranmasını sürətləndirən 4000-dən çox kimyəvi maddə aşkarlanıb. Bunlardan ən az 50-sinin bir başa xərçəng xəstəliyi yaratdığı elmi əsaslarla sübut olunub. Bir insanda siqaretdən asılılıq yaradan maddə nikotindir. Nikotin ürək döyüntülərini artırır, arterial təzyiqi yüksəldir, qanı qatılaşdırır. Siqaret tüstüsündəki karbonmonooksit qazı qanda oksigenin qatılığını azaldır, toxumalara kifayət qədər oksigen çatdırılmasını əngəlləyir, bu səbəbdən siqaret çəkən insanlar əhəmiyyətsiz sayıla biləcək fiziki aktivliklər zamanı siqaret çəkməyənlərlə müqayisədə daha tez yorulurlar. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının apardığı araşdırmalara görə, bu il ərzində 4.8 milyon insan siqaretin səbəb olduğu xəstəliklərdən dünyasını dəyişəcək. 2025-ci ildə bu rəqəmin 10 milyon olacağı təxmin edilir. Bunun 7 milyonunun bizim kimi inkişaf etməkdə olan ölkələrdə olacağı gözlənilir. Siqaretdən asılı insanların 25-30%-i daha gənc yaşda dünyasını dəyişir.

    Kişilərdə bütün xərçəng növlərinə bağlı ölümlərin 35%-i, qadınlarda isə 15%-i siqaretə bağlıdır. Ağciyər xərçənginə bağlı ölümlərin 90%-i siqaretin payına düşür. Ağciyər xərçəngi, xərçəng səbəbli ölümlərin siyahısında birinci yerdədir. Siqaret çəkənlərdə ağciyər xərçəngi riski çəkməyənlərlə müqayisədə 20 dəfə çoxdur. Passiv siqaret çəkənlərdə isə risk çəkməyənlərə görə 3 dəfə artıqdır. Siqaret çəkənlərdə ağciyər xərçəngindən başqa, ağız boşluğu, dil, dodaq, qırtlaq, qida borusu, mədəaltı vəz, böyrək, prostat vəz, uşaqlıq boynu xərçənginin yaranma riski yüksəkdir. Passiv siqaret çəkən qadınlarda süd vəzi xərçəngi yaranma riski artır. Siqaret bronxit, emfizema kimi təngnəfəslik yaradan tənəffüs yolu xəstəliklərinin bir başa səbəbkarıdır. Bu xəstəliklər səbəbilə ölüm riski siqaret çəkməyənlərlə müqayisədə 40 dəfə artıqdır. Siqaret çəkənlərdə miokard infarktı yaranma riski 3 dəfə çoxdur. Siqaret, qan dövranına və damarlara olan mənfi təsiri ilə əlaqədar olaraq, beyin qan dövranı pozulmalarına, iflic, aşağı ətraf qanqrenalarına səbəb olur. Siqaret çəkən qadınlarda spontan abort, vaxtından əvvəl doğuş, az çəkili uşaqlar, sonsuzluq, oral kontraseptiv istifadəçilərində miokard infarktı keçirmək riski yüksəkdir. Siqaret kişilərdə sonsuzluq və impotensiyaya səbəb olur. Siqaret çəkənlərdə mədə xorası yaranma riski yüksək, sağalma prosesi daha gec baş verir. Siqaret dəridə qurumaya səbəb olur, katarakta yaranmasında rol oynayır.

    Siqaretin tərkibindəki nikotin çox güclü asılılıq yaradan maddədir. Siqaret çəkərkən, hər aldığınız tüstüdəki nikotin 7 saniyə ərzində beyinə çatır, insanda xoş hisslər və daha çox nikotin tələbatı yaradır. Siqaret çəkənlərdə, əl və ağız vərdişləri yaranır. Çəkilən siqaret sayına bağlı bu vərdişlər daha da arta bilər.

    Asılılıq yaradan maddədən uzaqlaşmaq çətindir. Ancaq mümkünsüz deyil. Bir çox nikotindən asılı olan şəxslərdə siqaret çəkmədiyi müddətdə yaşadığı xoşagəlməz hisslər müvəqqətidir. Ən çətin müddət 2-3 həftədir. Bu müddət ərzində gözlənilməyən hadisələr sizdə siqaret çəkmək ehtiyacı yarada bilər. Siqaretin sadəcə bir adət etdiyiniz zərərli vərdiş olduğunu, bu asılılığın öhdəsindən gələ biləcəyinizi və ən əsası siqaretin içində olduğunuz çətin vəziyyətdə sizə kömək etməyəcəyini unutmayın. Yenidən siqaretə başlamaq heç bir probleminizi həll etməməklə bərabər, özünüzə olan güvəninizi itirməyinizə səbəb olacaq.



    Rəhman MUXTAROV,
    Masallı Gigiyena və Epidemiologiya Mərkəzinin direktoru




    “Yeni həyat” qəzeti,
    www.yeniheyet.az



    шаблоны для dle 11.2
    DİGƏR XƏBƏRLƏR
    XƏBƏR LENTİ
    1. 18:53 Rayon rəhbəri Şəhidlər Abidə Kompleksinə baxış keçirib
    2. 18:50 Rayonun Mahmudavar-Mololon yolu cari təmir edilir
    3. 18:48 Mahmudavar kəndində şəhid küçəsinə asfalt örtüyü döşənir
    4. 18:46 Masallının Xırmandalı ərazisində şəhid məzarları rayon rəhbəri tərəfindən ziyarət olundu
    5. 18:43 Masallının Xırmandalı kəndində 23 may 2025-ci il tarixdə səyyar qəbul
    6. 14:33 Energetika sahəsində uğurlu əməkdaşlıq
    7. 23:30 Cənab Prezident İlham Əliyevin Budapeştdəki çıxışı, Azərbaycanın regional siyasətdə yalnız iştirakçı deyil, təşəbbüskar və format qurucu bir aktora çevrildiyini göstərir.
    8. 17:44 Masallıda “Zərərli vərdişlər və erkən nikahın fəsadları” mövzusunda konfrans
    9. 15:33 Azərbaycan və Macarıstan arasında geniş dostluq və tərəfdaşlıq münasibətləri
    10. 15:31 Şəhid ailəsi üçün təmir edilən evə baxış keçirilib
    11. 15:30 Masallıda rayon rəhbərinin 22 may 2025-ci il tarixli vətəndaş qəbulu
    12. 06:39 Şəhid qardaşların ev-muzeyi ziyarət edildi
    13. 23:30 Masallının Şatıroba kəndində 21 may 2025-ci il tarixdə səyyar qəbul
    14. 23:30 Rayonun Dəmirçi kəndində ipəkqurdunun saxlanma şəraitinə baxış
    15. 23:30 Yeni bir reallıqda ümumi maneələrə müştərək yanaşma və addımların konsolidasiyasi həm Macarıstan, həm də Azərbaycan üçün olduqca vacibdir
    16. 23:00 Masallının Türkoba ərazisində şəhid məzarları ziyarət olundu
    17. 14:59 Masallının yollarında təmir işləri davam etdirilir 01-20 may 2025
    18. 14:08 Masallıda 01-20 may 2025-ci il tarixlərində şəhid adına görülmüş işlər barədə
    19. 14:05 Masallıda şəhid ailələri və məzarlarını ziyarət 01-20 may 2025-ci il
    20. 14:02 Masallıda abadlıq və xeyriyyə işləri 01-20 may 2025
    21. 17:08 Yeni Zuvand kəndində yetkinlik yaşına çatmayanların maarifləndirilməsi
    22. 19:11 Masallıda barama mövsümünə start verildi
    23. 23:40 Masallıda “18 May Beynəlxalq Muzeylər Günü” ilə əlaqədar tədbir
    24. 19:27 Masallıda “Beynəlxalq Ailə Günü” bukletləri paylanıldı
    25. 19:22 Masallıda rayon rəhbəri Viləş kəndində şəhid qardaşların ev-muzeyini ziyarət etdi
    26. 19:18 Masallıda iqtisadiyyatda işləyənlərin sayı və orta aylıq nominal əməkhaqqı açıqlanıb - Statistika
    27. 22:38 Şəhid Anar Novruzovun xatirəsi anıldı
    28. 21:11 Masallıda “Arşın mal alan” tamaşası
    29. 20:57 Masallıda rayon rəhbərinin 15 may 2025-ci il tarixli vətəndaş qəbulu
    30. 15:35 Masallının Güllütəpə ərazisində şəhid məzarları rayon rəhbəri tərəfindən ziyarət olundu
    31. 15:21 Masallının Yeni Zuvand kəndində rayon rəhbərinin 14 may 2025-ci il tarixdə səyyar görüş-qəbulu
    32. 20:35 Xıl kəndində yetkinlik yaşına çatmayanların maarifləndirilməsi
    33. 18:30 Masallıda rayon rəhbəri “Günərzi” Qayğı Mərkəzini ziyarət etdi
    34. 18:27 Tütün ilə mübarizə və sağlam həyat tərzinin təşviqi” adlı tədbir
    35. 15:10 Azərbaycan-Vyetnam əlaqələrinin tarixi yarım əsrdən çoxdur  
    36. 12:08 Vyetnam-Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası
    37. 08:17 Masallı Mərkəziləşdirilmiş Kitabxana Sistemində silsilə tədbirlər   
    38. 23:30 Yeni əməkdaşlıq imkanlarının mövcudluğu
    39. 22:30 Əməkdaşlığın inkişafı, qarşılıqlı fəaliyyətin yeni istiqamətlərinin müəyyənləşdirilməsi
    40. 17:52 Sağlam məktəbli...           
    «    May 2025    »
    BeÇaÇCaCŞB
     1234
    567891011
    12131415161718
    19202122232425
    262728293031 
    DÜNYA XƏBƏRLƏRİ