• Masallıda çox zəhmətkeş, vətənpərvər, həqiqi Azərbaycan vətəndaşları yaşayır...
  • Heydər Əliyev
  • RU
  • EN
  • » » Azərbaycana dadlı səyahət: Şamaxı, Qusar və Masallı kulinariyası

    Azərbaycana dadlı səyahət: Şamaxı, Qusar və Masallı kulinariyası

    • 10-02-2018, 15:11
    • Turizm
    • 0
    • 2 558
     
    Azərbaycana dadlı səyahət: Şamaxı, Qusar və Masallı kulinariyası

     
    Azərbaycanlılar ağızlarının dadını bilirlər. Özü də burada əsl Azərbaycan yeməkləri çoxmillətli ölkəmizin mətbəxi ilə harmoniya yaradır. Bu dəfə biz qədim Şamaxı, habelə ləzgilərin və talışların yaşadıqları Qusar və Masallı regionlarının kulinariya xüsusiyyətləri ilə tanış olacağıq.

    Şamaxı – 290 növ təam
     
    Şamaxı kulinariyası plovun 46, dolmanın 14, kababın 16, qutabın 12 növü ilə çox zəngin və məşhurdur. Şamaxı mətbəxinin zənginliyini nümayiş etdirmək üçün tarixdən bir faktı xatırlamaq kifayətdir. 1662-ci ildə məşhur ingilis səyyahı və taciri Antoni Cenkinson Şirvan hökmdarı Abdulla Xan Ustaclıya qonaq olarkən milli mətbəxin çeşidinə heyran qalmışdı. Xan onu nahara dəvət etmiş, süfrəyə 290 adda milli isti və soyuq yemək, salat, qəlyanaltı və çərəz düzülmüşdü.
    Bu gün Şamaxıda ən geniş yayılan milli xörəklər şüyüdplov, parçabozbaş, yarpaq dolması, səbzi və müxtəlif növ kabablardır. Desert üçün sizə keşniş toxumları qatılmış limon şərbəti və boşqabda sucuq veriləcək. Sucuq buğda nişastasına şəkər, qoz və meşə fındığı əlavə edilməklə hazırlanır.

    Qusar – piçekar, xran fu və skan
     
    Azərbaycanın Qusar rayonunda yaşayan ləzgilər qədim tarixi və zəngin mətbəxi ilə məşhurdur. Qusar rayonunun hər kafesində, eləcə də ləzgilərin yaşadığı digər regionlarda siz piçekar, aluqu və ya şakuku sifariş verə bilərsiniz.
    Qoyun və ya mal ətindən hazırlanmış sulu yemək sizə xüsusi ləzgi sobasında (xərək və ya xar) bişirilmiş çörək – xran fu ilə veriləcək. Azərbaycan təndirini xatırladan bu soba ondan fərqli olaraq dördkünc formadadır. Özü də bu sobada təkcə çörək deyil, ləzgi mətbəxinin digər xəmir xörəkləri də bişirilir.
    Xərəkdə bişirilmiş çörək otaq temperaturunda 7 gün, soyuducuda isə 15-20 gün və daha çox qalır. Hazır xəmiri kiçik kündələrə bölüb yayır, xəmirə istinin daxil olması, tez bişməsi və xüsusi forma alması üçün onu quş lələkləri ilə deşirlər. Çörək sobada beş dəqiqə bişirilir. Bəzən çörəyi xərəkdən tam bişməmiş çıxarır, üstünə pendir və yumurta (“ləzgi pastası”) çəkir və bir neçə dəqiqə yenidən bişməyə qoyurlar.
    Bu yerlərdə, həmçinin ləzgi qutabı – afar bişirilir. Xəmirdən nazik yuxa (lavaş) yayılır, içinə həyətyanı sahədən və dağlardan yığılmış xırda göyərti, bərk pendir, şor qarışığı qoyulur, üstünə daha bir yuxa çəkirlər. Xərəkdə bişirilən afar bənzərsiz dadı ilə seçilir.
    Ləzgi mətbəxinin ən məşhur yeməyi olan skanı da xərəkdə bişirirlər. Yağda yoğurulmuş xəmirdən kündə kəsilir, açılır və dərin tavaya salınır. İçinə yağda qızardılmış qiymə və xırda doğranmış kartof qoyulur. Üstünə bir qat lavaş əlavə olunur və xərəkdə bir saat bişirilir. İnqrediyentlər müxtəlif, o cümlədən pendir və toyuq əti ola bilər. İstənilən halda skan çox ləzzətli olur!

    Masallı – aş, lökü və ləvəngi

       
    Azərbaycanın cənubunda yerləşən Masallı rayonu əhalisinin əksəriyyəti qonşu Lənkəran və Astarada olduğu kimi talışlardır. Talış mətbəxi çox zəngin, çeşidli olmaqla bərabər, həm də qədim tarixə malikdir. Masallıdakı arxeoloji qazıntılar zamanı eramızdan əvvəl daş və kərpicdən düzəldilmiş mətbəx əşyaları, o cümlədən piyalə, su qabları, səhəng aşkarlanıb.
    Masallı regionunda düyüdən azı 20 növ yemək, o cümlədən paxla plov, lobya plov, turşulu aş, ayran aşı (habelə dovğa) hazırlanır. Talış mətbəxi 23 cür ət xörəyi, 9 növ balıq yeməyi, 8 cür sıyıq, 5 cür qayğanaq, meyvələrdən 28 növ yemək, sırdaq növləri (məsələn, badımcan sırdağı) və digər yeməklərlə tanınır. Burada lərgə və mərci xörəkləri də geniş yayılıb. Lakin talış mətbəxinin ən məşhur yeməyi ləvəngidir: içi qoz-fındıq, soğan, sumaxla doldurulmuş toyuq və ya balıq yalnız Masallıda təndirdə bişirilir. Ləvəngi bütün Azərbaycanda hazırlansa da, pitini Şəkidə, skanı Qusarda, ləvəngini isə Masallıda və Lənkəranda dadmaq lazımdır.
    Masallıda şirniyyatın da öz yeri var. Məsələn, desert üçün burada tez-tez lökü hazırlanır. Yemək rasionu ilin fəslindən asılı olaraq dəyişir. Məsələn, may ayında bu yerlərdə paxlalı və təzə doğranmış yağlı şüyüdplov yeyilir. Yazda, həmçinin müxtəlif salatlar olur. Bundan başqa, burada gözlənilməz təzadları sevirlər. Məsələn, hisə verilmiş balıq süfrəyə plov və ya şirin qarpızla qoyula bilər.
    Paytaxt bazarlarında, habelə Rusiya ilə qonşu şəhərlərdə Masallı göyərtisi məşhurdur. Rayonda gəzərkən bir çox həyət darvazalarının qarşısında göyərti satıldığını görmək olar. Masallı mətbəxinin mühüm atributlarından biri qırmızı şalğam və qırmızı baş soğandır. Bu soğan acı olsa da, dadlıdır. Yayda onu yığır, qurudub qışa saxlayırlar.
    Maraqlıdır ki, bu və ya digər milli yemək növünü rayonda istənilən restoran və kafedə sifariş etmək olar. Ona görə də bu yerlərə gəlsəniz, fürsəti qaçırmayın və özünüzə yemək sarıdan korluq verməyin.AZƏRTAC.
     

    шаблоны для dle 11.2
    DİGƏR XƏBƏRLƏR
    XƏBƏR LENTİ
    1. 23:59 Novruz «təzə il» deməkdir !
    2. 21:00 Novruz bayramı və rəmzləri
    3. 17:04 Novruz bayramı münasibətilə Azərbaycan xalqına təbrik
    4. 16:59 Masallıda “Sağlam, sosial və təhlükəsiz mühitin formalaşması” adlı silsilə təlimlər
    5. 16:55 Masallıda “Heydər Əliyevin 100 illiyi (1923-2023)” yubiley medalı ilə təltif olunanların medallarının təqdim olunması
    6. 16:30 Novruz-Azərbaycan xalqının milli bayramıdır
    7. 12:30 Ulu Öndər Heydər Əliyevin Azərbaycan qarşısındakı misilsiz xidmətlərindən biri də Novruzun yenidən xalqımıza qaytarılması olub
    8. 11:07 Bakı növbəti dəfə qlobal müzakirələrin platformasına çevirilib
    9. 23:30 Vətən müharibəsi bir daha sübut etdi ki, Azərbaycan Ordusu Cənubi Qafqazın ən qüdrətli ordusudur
    10. 23:30 Rayon rəhbərinin 15 mart 2024-cü il tarixdə növbəti vətəndaş qəbulu
    11. 00:33 Novruz bizim ən qədim milli bayramımızdır
    12. 19:01 “Narkomaniyaya qarşı mübarizə sağlam həyata təminatdır”
    13. 18:58 Masallı rayonunda «Aqrar biznes festivalı» keçirilib
    14. 13:37 Prezident İlham Əliyev Alman İqtisadiyyatını Şərq Komitəsinin Sədri Mixael Harmsın rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti ilə görüşmüşdür
    15. 13:16 Bizim üçün qardaş ölkə, strateji tərəfdaş və müttəfiq olan Qazaxıstanın Prezidentinin dövlət səfərinə böyük əhəmiyyət veririk
    16. 18:01 Kənd təsərrüfatı nazirinin müavini İlhamə Qədimova Masallıda vətəndaşlarla görüşəcək
    17. 14:30 Avropa reallığı dərk etməlidir
    18. 14:13 Ölkələrarası əlaqələrin inkişafına böyük töhfələr verən Azərbaycan
    19. 23:30 Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev və Qazaxıstan Respublikasının Prezidenti Kasım-Jomart Tokayev mətbuata bəyanatlarla çıxış ediblər
    20. 23:30 Prezident İlham Əliyevi Alman İqtisadiyyatının Şərq Komitəsinin sədri Mixail Harmsın rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti ilə görüşmüşdür
    21. 20:11 Güllütəpə ərazisində ağacəkmə kampaniyası keçirildi
    22. 12:18 Özünü əsgərlərinə sipər edən zabit
    23. 12:54 Ölkəmizdə apardığı islahatlar Azərbaycanı daha da gücləndirir
    24. 12:44 Azərbaycan Prezidentinə yazırlar
    25. 12:40 Qəhrəmanların ömür yolu əbədidir
    26. 12:37 Azərbaycanda Ramazan ayı başlayıb
    27. 12:26 Dünya çempionu, XTQ zabiti
    28. 23:00 Prezident İlham Əliyevin 10.03.2020-ci il tarixində VI çağırış Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin ilk iclasında çıxış etmişdir
    29. 21:23 Masallıda şair Dadaş Sığdaşlının 90 illik yubileyi keçirilib
    30. 10:38 Qadınlar həyatın mənası, bəzəyi və əbədi gözəlliyidir
    31. 22:30 8 mart – Beynəlxalq Qadınlar Günü ilə əlaqədar
    32. 17:41 Masallıda “8 Mart Beynəlxalq Qadınlar Günü”nə həsr olunmuş tədbir
    33. 17:35 Məktəbli qızlar arasında “8 Mart Beynəlxalq Qadınlar Günü”nə həsr edilmiş  Zərif incilər” adlı “Xəmsə milli” intellektual oyunu keçirilmişdir
    34. 17:23 Martın 10-da tam orta təhsil səviyyəsi üzrə buraxılış imtahanı keçiriləcək
    35. 17:20 “Qara bazar”da dəyəri 5 milyon manat olan 151 kiloqram narkotik vasitə ələ keçirilib
    36. 17:05 Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi Ramazan ayının başlanması ilə bağlı fətva verib
    37. 17:02 Azərbaycan qadınlarının “Tərəqqi” medalı ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı
    38. 16:23 Masallıda “Qadın ömrü həyatın fəlsəfəsi”adlı tədbir
    39. 12:12 Mal-qaranın uçota alınmasına dair müşavirə- Masallıda tədbir
    40. 12:08 Azərbaycan Prezidentinə yazırlar
    «    Mart 2024    »
    BeÇaÇCaCŞB
     123
    45678910
    11121314151617
    18192021222324
    25262728293031
    DÜNYA XƏBƏRLƏRİ